Đạo diễn Đỗ Kỳ Phong: Quan tâm đến yếu tố thương mại là điều thiết yếu cho sự sống còn của công ty

(TGĐA) - Được ví như một Spielberg Quảng Đông, Johnnie To Đỗ Kỳ Phong là nhà làm phim có thể tả xung ở tất cả các thể loại, từ các tác phẩm nghệ thuật nghiêm trang đến những bom tấn thu hút đông đảo người xem. 

dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty Ba đạo diễn phim Trivisa – Sẽ thế nào nếu như…
dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty Cổ Thiên Lạc – Ông hoàng hút tiền
dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty Châu Tinh Trì - Thăng trầm cùng điện ảnh Hong Kong (Tiếp theo và hết)
dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty Châu Tinh Trì – Thăng trầm cùng điện ảnh Hong Kong
dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty Tăng Giang: “Viên ngọc quý” của điện ảnh Hong Kong
dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty Điện ảnh Hong Kong – Hồi ức đẹp của quá khứ
dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty Sức hút của điện ảnh HongKong

Ông cũng gần như là người duy nhất giữ cho điện ảnh Hồng Kông vẫn có màu sắc riêng và là đạo diễn được các nhà phê bình điện ảnh thế giới kính nể. Vào năm 2011, Bộ Văn hóa và Truyền thông Pháp đã trao cho ông giải thưởng Officier des Arts et des Lettres và năm 2015, tại London – thủ đô nước Anh, Học viện Điện ảnh và Truyền hình Anh (Bafta) đã vinh danh ông với những cống hiến có giá trị về mặt nghề nghiệp. Vào tháng 6/2016, Đỗ Kỳ Phong đã được nhận giải thưởng Patronage Cultureblues Montblanc de la, một giải thưởng uy tín từng được trao cho những người như Hoàng tử xứ Wales, kiến trúc sư người Ý Renzo Piano và nghệ sĩ người Nhật Yoko Ono…

dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty
Đỗ Kỳ Phong gần như là người duy nhất giữ cho điện ảnh Hồng Kông vẫn có màu sắc riêng và là đạo diễn được các nhà phê bình điện ảnh thế giới kính nể

Milkyway Image (Ngân Hà Đồ Tượng) đã thành lập được 20 năm nay. Tại sao ông lại cảm thấy cần thiết phải thành lập công ty sản xuất của riêng của mình vào năm 1996?

Sự bắt đầu của Milkyway Image khá thú vị. Vào thời điểm đó, tôi vừa hoàn thành bộ phim The Mad Monk (Tế công) với sự tham gia của Steven Chow Châu Tinh Trì, và bất ngờ nhận ra rằng trong những năm tháng làm phim, tôi luôn suy nghĩ về vấn đề phải quan tâm đến yếu tố thương mại. Phim thương mại thường yêu cầu có sự tham gia của những diễn viên nổi tiếng. Tôi đã suy nghĩ, vậy điều gì sẽ xảy ra nếu không có những người nổi tiếng. Tôi sẽ làm gì? Và những bộ phim tôi đã làm lúc đó không phải là những bộ phim mà tôi muốn thực hiện. Tôi đã nghĩ mình nên làm gì? Năm 1996, tôi thành lập Milkyway Image và đã may mắn có được sự ủng hộ biên kịch - đạo diễn Wai Ka-fai. Chúng tôi chia sẻ quan điểm làm những bộ phim độc lập bằng nỗ lực của chính chúng tôi. Đó là cột mốc đánh dấu sự bắt đầu của Milkyway Image.

Có phải những bộ phim gần đây của ông như Tam hành nhân, hay trước đó là Election nói về Hội tam hoàng là những bộ phim mà ông muốn làm?

Election chắc chắn là một sáng tạo mang tính cá nhân. Đó là cách tôi nhìn thấy Hồng Kông. Năm 2005, Election được bấm máy, các tư liệu lịch sử về Hội tam hoàng đã bị hạn chế. Đặc biệt kể từ khi Hồng Kông được bàn giao về Trung Quốc năm 1997, xã hội đã thay đổi và tiếp tục có sự thay đổi đáng kể. Tôi đã quay Election bảy năm sau thời điểm chuyển giao vì vậy tôi muốn nắm bắt những thay đổi, chẳng hạn như trong lĩnh vực giáo dục, tài chính và rất nhiều các lĩnh vực khác. Kể từ khi còn nhỏ, tôi luôn nghĩ Hội tam hoàng là sản phẩm của Hồng Kông - một tổ chức rất độc đáo và sự độc đáo đó liên quan đến lịch sử Hồng Kông. Tôi tiến hành rất nhiều cuộc nghiên cứu và nói chuyện với các thành viên lớn tuổi của Hội tam hoàng. Những gì tôi muốn chứng minh là Hội tam hoàng là một phần của lịch sử Hồng Kông. Mọi người đều có cách tiếp cận khác nhau để khám phá chủ đề này, nhưng tôi nghĩ đó là nội tại của Hồng Kông.

Điều khó khăn khi tiếp cận Hội tam hoàng?

Không bao giờ là quá khó để làm điều gì đó. Bạn luôn có thể tìm thấy các giải pháp khác nhau. Ví dụ: có một số lượng đáng kể thành viên Hội tam hoàng từ những năm 1950 và 1960 hiện vẫn còn ở đây. Câu hỏi đặt ra là liệu họ có thực sự nhớ mọi thứ hay không. Các thành viên đều liên kết với nhau. Một khi bạn tìm được một người, bạn có thể nhờ họ mở đường cho bạn. Mời họ trò chuyện hoặc ăn uống, cho họ sự tôn trọng và họ sẽ đưa bạn đến gặp lãnh đạo của lãnh đạo của lãnh đạo hoặc một cái gì đó tương tự. Một số người có thể không cho bạn biết những điều bạn muốn, nhưng điều quan trọng hơn là phải hòa hợp với văn hoá của họ. Tiếp cận họ không có gì khó khăn nhưng quá trình đó mất rất nhiều thời gian.

Liệu họ sẵn sàng chia sẻ?

Hầu hết họ nói về những trải nghiệm hay nhất của bản thân. Họ chỉ muốn thể hiện những mặt tốt nhất của mình. Nhưng, bất cứ điều gì họ nói ra cũng chỉ là những trải nghiệm cá nhân, sau đó sẽ được soi chiếu dưới góc nhìn riêng của bạn. Cuối cùng, bạn sẽ dùng những chất liệu có được đó để làm theo ý mình. Trải nghiệm của họ trở thành của bạn sau khi được chỉnh sửa.

Như ông đã đề cập, Hội tam hoàng là sản phẩm của Hồng Kông. Vậy làm thế nào để có thể mô tả cái riêng của các nhóm khác nhau?

Thứ nhất, đa số họ xuất thân là từ tầng lớp thấp. Thứ hai, họ lấy tiền của những người ở tầng lớp thấp hơn trong xã hội, sau đó mở rộng quyền lực của họ, từng chút một. Nhiều người không có kết thúc tốt đẹp, nhưng họ vẫn chưa dừng lại. Thành viên hội tam hoàng luôn gắn bó với nhau, họ luôn ở trong nhóm. Có rất nhiều điểm tương đồng giữa các băng nhóm, nhưng vẫn có một số khác biệt chủ yếu. Ví dụ như nghi lễ chào hỏi. Các băng đảng khác, như mafia chẳng hạn, không có điều đó. Trước đây người ta phải uống một thứ gì đó hoặc quỳ gối trong một khoảng thời gian dài để kiểm tra thái độ của bạn. Nhưng sau này, nghi lễ được thực hành giống như giữa thành viên trong gia đình. Điều cốt lõi nhất là họ gắn bó với nhau. Nếu ai đó làm sai phải có trách nhiệm giải trình. Trong mỗi băng đảng đều có ông chủ và trật tự kỷ cương. Họ tham gia trong mọi loại hình kinh doanh, từ buôn lậu, trốn thuế và tất cả đều phục vụ cho quyền lợi của ông chủ. Hội tam hoàng ngày nay vô cùng đa dạng. Theo quan điểm của tôi, các hội tam hoàng Hồng Kông khá hiện đại.

dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty
Phim Tâm niệm phát tài - Một trong những tác phẩm thương mại ăn khách của Đỗ Kỳ Phong

Một số bộ phim trước đây của ông, như Needing YouFat Choi Spirit (Tâm niệm phát tài) mang tính thương mại hơn. Điều gì là khó khăn khi làm những bộ phim có yếu tố thương mại?

Điều cốt yếu vẫn là tạo ra sự cân bằng giữa yếu tố thương mại và sự sáng tạo của riêng bạn. Ngay cả khi Milkyway đang sản xuất phim thương mại, chúng tôi vẫn kiên định làm các các bộ phim có dấu ấn riêng. Không có vấn đề gì với điều đó. Quan tâm đến yếu tố thương mại là điều thiết yếu cho sự sống còn của công ty. Còn nếu bạn tiếp tục sản xuất những bộ phim của riêng mình, các ông chủ sẽ không cân nhắc cung cấp nguồn tài chính ngay cả khi họ nhận ra chúng là những bộ phim hay. Đạt được sự cân bằng giữa yếu tố thương mại và giấc mơ cá nhân là điều hợp lý và cần thiết. Đó là cách chúng tôi đã làm trong 20 năm qua và tôi nghĩ chúng tôi đã thành công.

Ông đã làm việc trong ngành này được một thời gian dài, vậy xin hỏi những thay đổi lớn nhất ông đã trải qua là gì?

Có sự thiếu sáng tạo trong sáng tạo và tự do. Hồng Kông là một nơi tự do. Nhưng có một thị trường lớn ở Trung Quốc đang thúc đẩy người Mỹ tìm đường đến đó. Trong các hoàn cảnh khác nhau, điện ảnh Hồng Kông có thể trở nên thực sự tốt hơn. Lợi thế của điện ảnh Hồng Kông có thể quay phim ở đây rất dễ dàng. Tôi sẽ nói rằng thể loại hành động và phim kung-fu là đặc sản của Hồng Kông nhưng thậm chí những bộ phim nghệ thuật của chúng tôi cũng có chất lượng tuyệt vời. Mọi tác phẩm đều có những điểm hạn chế. Ở thành phố của chúng tôi, các nhà làm phim được thành lập và những bộ phim mà họ đóng góp cho Đại lục cũng ngang bằng và là một phần quan trọng của nền điện ảnh Trung Quốc nói chung. Tôi nghĩ rằng văn hoá và sự sáng tạo của các đạo diễn Hồng Kông có ảnh hưởng nhất định đến Trung Quốc. Ngay cả những bộ phim thương mại của chúng tôi, ví dụ những bộ phim của Vương Tinh chẳng hạn, đều rất hay. Chúng giúp cho điện ảnh Hồng Kông giống như đang được tái sinh. Ở Hồng Kông, các thể loại phim khác nhau đều có đất sống. Vì vậy trong tương lai, khi có nền tảng tốt hơn, thế hệ trẻ nên đầu tư vào cả Hồng Kông và Trung Quốc. Người ta nói phim Hồng Kông đang chết dần nhưng thực ra ngành công nghiệp điện ảnh ở đây đang có ảnh hưởng nhất định đến phim ảnh ở Trung Quốc. Chỉ là đang có ít hơn những bộ phim độc lập, mang dấu ấn riêng của người làm phim còn thực tế, ngành sản xuất phim Hồng Kông đang phát triển mạnh ở Trung Quốc.

dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty
Poster phim Tam Hành Nhân

Ông đã lớn lên ở Kowloon Walled (Cửu Long Trại Thành – Một khu dân cư đông đúc tồn tại ở Tân Cửu Long từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thập niên 1990. Tháng 1/1987, chính quyền Hông Kông cho di dời và phá bỏ, thay thế bằng công viên Cửu Long Trại Thành). Ông có ý định làm một bộ phim về nó không?

Một vài năm trước, tôi đã suy nghĩ về việc làm một bộ phim nhưng có một số lý do khiến tôi không làm nữa. Tuy bây giờ, tôi nghĩ rằng là không, nhưng biết đâu sau này sẽ phải xem xét lại nếu mọi người muốn xem nó và liệu bộ phim có thể đưa vào thị trường Trung Quốc hay không. Nếu không có thị trường, bạn không thể làm điều đó. Hơn nữa, chúng tôi phải xây dựng một trường quay hoàn chỉnh. Vì thành phố Walled đã biến mất, chúng tôi sẽ phải xây dựng lại mọi thứ để mang lại sự sống cho bộ phim.

Trong tương lai, ông muốn hợp tác với ai?

Cá nhân tôi muốn cộng tác với mọi người, nếu có thể. Nhưng nó thực sự là một cuộc tìm kiếm dài hơi. Đôi khi có mối quan tâm chung nhưng nếu không có thị trường hoặc sự hỗ trợ thì cũng khó mà hợp tác được. Tuy không có nhiều cơ hội nhưng dù là người đến từ Hồng Kông, đại lục hay hải ngoại, nếu có kịch bản và tình hình khả quan, phù hợp, tôi đều muốn làm việc cùng.

Khi gặp một cốt truyện hoặc một cuốn sách, điều quan trọng nhất đối với ông là gì?

Hứng thú! Đó là điều duy nhất sẽ quyết định xem tôi có thể kể câu chuyện một cách đúng đắn không, nếu tôi có khả năng hoặc muốn kể nó một cách chính xác. Tương tự như vấn đề giải quyết một kịch bản, điều đầu tiên cần làm là tiếp nhận câu chuyện, sau đó xem ai có thể giúp tôi kể nó - các diễn viên, êkip sản xuất và các thành phần khác – họ đều là những người quan trọng nhất.

Năm ngoái, ông đã giành được giải thưởng Montblanc khá uy tín. Cảm giác thế nào?

Giải thưởng này dành cho những ai cam kết phát triển và quảng bá nghệ thuật. Tôi rất vinh dự khi được chọn trao giải thưởng này. Đó là sự chấp thuận và công nhận những đóng góp của tôi cho Hồng Kông. Nhưng thực ra, có rất nhiều người từ các ngành khác nhau đã góp phần vào việc phát triển và quảng bá nghệ thuật ở Hồng Kông.

dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty
"Điều cốt yếu vẫn là tạo ra sự cân bằng giữa yếu tố thương mại và sự sáng tạo của riêng bạn"

Đỗ Kỳ Phong sinh ngày 22/4/1955, xuất thân là học viên lớp đào tạo diễn xuất của hãng truyền hình danh tiếng Hồng Kông TVB. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành khóa học, ông gia nhập đội ngũ làm phim truyền hình cho hãng với các chức danh trợ lý sản xuất, đạo diễn và nhà sản xuất.

Bộ phim điện ảnh đầu tiên Đỗ Kỳ Phong làm đạo diễn có tựa đề Bích Thủy hàn sơn đoạt mệnh kim, 1980. Tiếp đến, ông nhanh chóng thành công trong sự nghiệp đạo diễn với bộ phim A Lang đích cố sự - tác phẩm có sự tham gia của ngôi sao Châu Nhuận Phát không chỉ rất thành công về mặt doanh thu mà còn giúp Đỗ Kỳ Phong được đề cử giải Đạo diễn xuất sắc nhất Giải thưởng Điện ảnh Hồng Kông. Cho đến thời điểm này, ông cũng là đạo diễn đang giữ kỷ lục về số lần được đề cử giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại giải thưởng điện ảnh danh tiếng này.

Ba năm trước khi thành lập hãng phim riêng Ngân Hà Đồ Tượng, Đỗ Kỳ Phong thực hiện bộ phim Đông phương tam hiệp với sự góp mặt của 3 nữ diễn viên danh giá nhất thời kỳ đó của điện ảnh Hồng Kông là Mai Diễm Phương, Trương Mạn Ngọc, và Dương Tử Quỳnh. Được ví như một Spielberg Quảng Đông, Johnnie To Đỗ Kỳ Phong là nhà làm phim có thể tả xung ở tất cả các thể loại, từ các tác phẩm nghệ thuật nghiêm trang đến những bom tấn thu hút đông đảo người xem. Ông cũng gần như là người duy nhất giữ cho điện ảnh Hồng Kông vẫn có màu sắc riêng và là đạo diễn được các nhà phê bình điện ảnh thế giới kính nể.

Một số bộ phim của ông đã trở nên quen thuộc với khán giả châu Á trong đó có Việt Nam như Cô nam quả nữ, Sấu thân nam nữ (phim hài), Sấu chiến, Đại hòa thượng (Hành động – Hài), Rẽ trái rẽ phải (Tâm lý tình cảm), Sinh hỏa, Độc chiến, Tam hành nhân, Lưu vong, Báo thù (Nói về Hội tam hoàng)…

dao dien do ky phong quan tam den yeu to thuong mai la dieu thiet yeu cho su song con cua cong ty Triệu Vy, Chung Hán Lương, Cổ Thiên Lạc hội ngộ khán giả Việt Nam

Thái Sơn