Đạo diễn Lê Hồng Chương: Đã có nhiều tác phẩm giàu tính nhân văn và ngôn ngữ thể hiện mới

Đạo diễn Lê Hồng Chương (ngoài cùng bên phải) trao giải Cánh diều Vàng cho các nhà làm phim tài liệu xuất sắc

Phim tài liệu và khoa học năm nay gồm 37 phim tài liệu và 12 phim khoa học đặc biệt đều đáp ứng đủ các tiêu chí của Cánh diều 2015:

- Sáng tạo trong ngôn ngữ thể hiện

- Bản sắc dân tộc đậm đà

- Giàu tính nhân văn

- Tác động tích cực đến xã hội

Điểm nổi bật của các tác phẩm tài liệu khoa học tham dự Cánh diều 2015 là phản ánh đa dạng các mặt khác nhau của xã hội như biển đảo, văn hóa… và đóng góp những tiếng nói tích cực của mình trong sự phát triển của xã hội. Với đặc thù của phim tài liệu là đi vào cuộc sống một cách chân thực nên hầu như các tác phẩm đều mang dấu ấn bản sắc dân tộc đậm đà mà ít khi bị đi vào các xu hướng ngoại lai. Về tính nhân văn, đây là một phạm trù rất tinh tế, phụ thuộc và tài năng, tâm hồn của tác giả và cả cơ may của tác phẩm. Nhiều khi cũng ở một tac giả nhưng không phải tác phẩm nào cũng đạt tính nhân văn – tiêu chí quan trọng của một tác phẩm nghệ thuật. Điểm may mắn là kỳ Cánh diều 2015 đã có được nhiều tác phẩm giàu tính nhân văn và có ngôn ngữ thể hiện mới. Về mặt ngôn ngữ thể hiện tuy sự cải tiến chưa nhiều nhưng đã bắt đầu xuất hiện một số tác phẩm thể hiện được những thế mạnh của nghệ thuật phim tài liệu như hình ảnh, tiếng động, lời thoại của nhân vật. Mừng là đã có phim hội tụ đủ 4 tiêu chí của Cánh diều 2015 và chiếm được sự đồng thuận của ban giáo khảo mặc dù trước giải, BGK đã rất hồi hộp lo rằng kỳ này không biết có phim nào đạt được giải Vàng không. 100% ý kiến BGK đã thống nhất cho tác phẩm giành được giải cao nhất.

Giải Vàng của phim tài liệu khoa học năm nay được đánh giá cao bởi tính nhân văn, với sự khắc họa sâu sắc về nhân vật, khắc phục được bệnh mà phim Việt Nam hay gặp là tung ra nhân vật nhưng không đẩy nó tiếp đến tận cùng. Bộ phim đạt giải Vàng lần này đã đẩy được cảm xúc, tình cảm, chạm đến trái tim của người xem. Tuy nhiên không phải tất cả các phim đều sử dụng tốt thế mạnh của ngôn ngữ tài liệu khoa học. Vẫn còn nhiều phim tài liệu sử dụng nhiều lời bình, hình ảnh chỉ có tính chất minh họa cho lời bình và âm nhạc nhiều khi dùng để lấp chỗ trống. Hiện nay, hầu như người làm phim tài liệu chỉ dùng lời bình để dẫn chuyện, còn lại để nhân vật tự kể câu chuyện hay thông điệp. Nhược điểm của nhiều phim còn lại là ngôn ngữ thể hiện còn rất cũ theo cách sử dụng lời bình quá nhiều để tải thông điệp phim.

PV