Marya Kozhevnikova: 'Nghệ thuật không nên chỉ vì tiền'

(TGĐA) - Nữ diễn viên Nga Marya Kozhevnikova sinh năm 1984, tốt nghiệp Trường đại học sân khấu quốc gia Nga- GITIS, từng là đại biểu Duma quốc gia Nga khóa VI (2011-2016). Mới đây chị vừa tham gia phim Trại hủy diệt Sobibor của đạo diễn Konstantin Habensky. Nhân dịp này chúng tôi xin trân trọng giới thiệu bài trả lời phỏng vấn của chị.  

marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien 'Blade & soul: Sứ mệnh người được chọn' phần 1 chính thức công chiếu
marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien Hiện thực - Thời gian và dựng phim với Tarkovsky
marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien Svetlana Toma: Cuộc tình chóng vánh mà dài lâu
marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien Hiện thực và thời gian trong tư duy và sáng tác của Andrei Tarkovsky (P1)
marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien Chuyện chưa kể về bộ phim Tsapaev

Theo Marya hiện nay có nên làm những bộ phim như Đam mê Zoya và hy vọng sẽ thành công, đặc biệt là đối với giới trẻ? Và nói chung, phim đương đại về chiến tranh có đúng không?

Dòng phim đó không những có thể mà cần phải làm! Điện ảnh nước ngoài hiện nay khủng hoảng kịch bản. Nước ta có một lịch sử hết sức phong phú với các sự kiện lịch sử và nhân cách tầm cỡ mà điện ảnh còn ít nói đến.

Tất nhiên, tôi cho rằng những cốt truyện như vậy quả là cần thiết. Cần làm phim theo những xu hướng khác nhau, và hiện nay bạn nhìn thấy quá trình này diễn ra thành công như thế nào: người ta đang quay các bộ phim về các thành tựu hàng không vũ trụ của chúng ta, về thể thao.

marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien
Marya Kozhevnikova

Bộ phim Di chuyển lên thêm lần nữa chứng minh rằng thanh niên có xem loại phim đó, họ thích thú. Thanh niên còn nhiều thứ chưa biết, nhưng họ sẵn sàng muốn biết điều đó. Vì vậy, tôi cảm thấy rằng dòng phim này hiện nay rất cấp bách, cần thiết, hơn nữa lại có lợi nhuận. Lợi nhuận cũng cần thiết, ít ra là để hoàn vốn bộ phim.

Riêng về điện ảnh chiến tranh thì Marya là người trong cuộc: ba năm trước Marya tham gia đóng phim Tiểu đoàn, và sắp tới sẽ xuất hiện phim Trại hủy diệt Sobibor - đóng vai nữ chính. Các vai diễn này ảnh hưởng như thế nào đối với Marya? Bởi chiến tranh là một đề tài rất nặng nề, đặc biệt đối với ý thức phụ nữ.

Tất nhiên, về tiểu đoàn phụ nữ cảm tử tôi đã được biết trước khi xuất hiện ý tưởng làm bộ phim này. Nhưng khi bắt đầu thâm nhập vào tư liệu, trước mắt tôi hiện lên cả một thế giới – thế giới mới mà trước kia tôi không biết. Đơn giản là vì trong đầu không bao giờ có một bức tranh trọn vẹn về các sự kiện đó. Tất nhiên, khi bạn đi sâu và trải nghiệm tất cả những cái đó, chúng sẽ xâm chiếm bạn đến mức bạn không thể như trước nữa.

Bạn biết không, điều đó cũng giống như một cuốn sách hay, nó thay đổi con người nếu như thực sự lay động tâm hồn anh ta. Mà câu chuyện của bạn, câu chuyện của tổ tiên bạn, đó chính là máu thịt của bạn, nó không thể không nhập vào bạn. Vì vậy, có lẽ, cái làm thay đổi diễn viên nhiều nhất không phải là xử lý vai diễn mà là việc thâm nhập vào tư liệu, vào thời đại, sự kiện.

marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien
Marya Kozhevnikova

Đó chính là điều mà Tiểu đoàn Trại hủy diệt Sobibor gây ra với tôi. Sau những bộ phim như vậy bạn trở nên sáng suốt và mạnh mẽ hơn. Ví dụ, rất nhiều người không biết gì về tiểu đoàn nữ cảm tử trước khi xem bộ phim của chúng tôi. Ngay cả thế hệ trẻ hiện nay cũng chưa chắc đã biết câu chuyện về Zoya Kosmodemyanskaya .

Những vai diễn như vậy bao giờ cũng thú vị. Và vấn đề ở đây không phải ở sự giống nhau về ngoại hình, nét mặt, mà ở sức mạnh tinh thần và ý chí của con người, sự thú vị của tầm cỡ nhân cách lớn. Một vai diễn như vậy đối với bất cứ diễn viên nào cũng đều là món quà của số phận. Khi bạn được nhận những vai diễn tầm cỡ như vậy, với tư cách một diễn viên bạn có cơ hội tự thể hiện. Đồng thời sau khi thực hiện vai diễn như vậy, bạn có điều kiện chuyển tải câu chuyện đó tới khán giả. Ơn Trời, nếu tôi may mắn được giao vai Zoya, thì tôi sẽ rất hạnh phúc. Nhưng diễn viên nữ thì nhiều mà những bộ phim như vậy, những con người như Kosmodemyanskaya, tiếc thay, quá ít.

marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien
Nữ diễn viên Nga Marya Kozhevnikova

Marya muốn nói rằng hiện nay tìm các diễn viên giỏi dễ hơn bộ phim hay?

Một mặt, đó là tai họa của chúng ta, vì trên thực tế chúng ta có rất nhiều diễn viên giỏi, cả nữ lẫn nam, và các trường đại học sân khấu đào tạo ra những diễn viên tuyệt vời. Nhưng tư liệu, nơi một diễn viên có thể tự thể hiện, tiếc thay, không nhiều. Tôi được nhận nhiều kịch bản, nhưng quả thật, cực kỳ ít tư liệu hay, hấp dẫn. Các câu chuyện chủ yếu được bịa đặt để gây cười, hoặc ngược lại, để gợi lòng trắc ẩn của khán giả, nhưng cốt truyện không có nội dung đặc biệt.

Marya muốn nói về điện ảnh và truyền hình hay cả sân khấu?

Cả phim truyền hình nhiều tập lẫn sân khấu. Bạn biết không, ở nước ta hiện nay ai cũng chỉ nghĩ tới việc kiếm tiền.

Tôi đồng ý rằng cần phải kiếm tiền, nhưng dù sao nghệ thuật không nên chỉ vì tiền. Những người làm phim hiểu những bộ phim nào sẽ được phát hành tốt; ví dụ, một thời gian ở nước ta các bộ phim hài rất phổ biến.

Nhưng nhiều người xem chúng và bắt đầu bắt chước sản xuất theo đúng nghĩa sao chép. Vì vậy, tất nhiên, về phương diện này các diễn viên rất khó khăn. Thế rồi sau đó chúng ta mắng mỏ họ: “Tại sao lại làm phim theo tư liệu như vậy?” Bạn ơi, không có tư liệu khác. Chúng ta có nhiều diễn viên tài năng, nhưng tôi rất bực mình cho các diễn viên, họ thực sự giỏi, mạnh mẽ, sâu sắc, tiếc thay khi không có vai diễn thì họ không thể thể hiện được. Để làm điều đó cần có tư liệu tốt. Và tôi nghĩ rằng bộ phim về Zoya chính là cái tư liệu, nơi có thể thể bộc lộ và trình bày tiềm năng của mình.

marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien
Tôi đồng ý rằng cần phải kiếm tiền, nhưng dù sao nghệ thuật không nên chỉ vì tiền

Và thời gian gần đây xuất hiện ngày càng nhiều những bộ phim như vậy, đó là Tiểu đoàn, Stalingrad, 28 anh hùng panphilov. Mà điều chủ yếu là khán giả thực sự đi xem những bộ phim như vậy, thích xem chúng. Nghĩa là, xu thế tiến triển tốt?

Tất nhiên! chúng ta sẽ không có tương lai nếu không biết quá khứ, nếu như không tự hào về quá khứ và học tập trên những sai lầm chúng ta đã phạm phải. Nhưng chúng ta có những chiến công, có những con người vĩ đại mà cần nói và làm phim về họ. Cần học tập trên sai lầm. Thiếu hành trang đó không ai có được tương lai, chỉ như vậy mới phát triển được. Vì vậy, hiện nay khi nhiều người định xóa bỏ ký ức về Stalin, tôi phản đối điều đó. Tôi không biện minh cho Stalin, nhưng xóa bỏ sự tồn tại của mình, dòng máu của mình, lịch sử của mình là điều tôi không thể chấp nhận. Không được làm điều đó. Chỉ những người muốn xóa bỏ nước Nga mới xử sự như vậy.

Marya vừa nhắc tới tổng bí thư nhân vụ xì căng đan mới đây về phim Cái chết của Stalin?

Xét về phương diện này, tôi ủng hộ quan điểm của Bộ văn hóa Liên bang Nga. Chúng ta biết nhiều trường hợp người Mỹ cấm chiếu ở nước họ những bộ phim nào đấy, ví dụ, phim về tháp đôi. Nghĩa là thực tế đó đã và đang tồn tại, vì vậy, ở đây không có gì quá quắt, thế nhưng hiện nay người ta cứ làm ầm ĩ lên. Quan điểm của tôi là chúng ta cần tôn trọng đất nước mình và làm những bộ phim chân thực. Và Bộ văn hóa sẽ đối xử khác với những bộ phim được nhà nước tài trợ kinh phí.

marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien
Marya Kozhevnikova trong phim Tiểu đoàn

Ý Marya muốn nói gì?

Các đạo diễn cần phải hiểu rằng nếu anh làm theo đơn đặt hàng của Bộ văn hóa Liên bang Nga thì người đặt hàng chính là nhà nước. Vì vậy, anh không thể nhận tiền của nhà nước rồi dùng tiền ấy bôi nhọ nhà nước. Dĩ nhiên, chúng ta có nhiều tai họa, khó khăn, tôi không lý tưởng hóa gì hết. Hãy tin rằng sau 5 năm làm việc tại Viện Duma quốc gia, thật khó có thể lý tưởng hóa điều gì. Thế giới của tôi đã thay đổi vào thời điểm tôi trở thành dân biểu. Nhưng bạn hãy hình dung điều gì sẽ xẩy ra khi bạn đặt làm một bộ phim về bản thân mình, và người ta toàn giới thiệu những mặt xấu của bạn và gia đình bạn? Vì thế, chúng ta cần hiểu đúng điều này và chấp nhận.

marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien Aleksandr Sokurov: Nghề đạo diễn là cuộc chạy marathon
marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien 2017: Năm thành công ngoạn mục của điện ảnh Nga
marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien Vassili Lanovoi: Diễn viên Nga - Xô Viết với sức sáng tạo dài lâu
marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien Evgeny Mironov: Phẩm chất chính của Lenin là sức cuốn hút
marya kozhevnikova nghe thuat khong nen chi vi tien Điện ảnh Nga có thể tồn tại nếu thiếu tài trợ của Nhà nước không?

Trần Hậu