Mikhail Porechenkov: Nghề đạo diễn đã, đang và sẽ tồn tại

(TGĐA) - Trong khuôn khổ diễn đàn Siber Il vừa diễn ra tại Cộng hòa Khakasia (thuộc LB Nga), diễn viên Mikhail Porechenkov nhà sản xuất Osana Mikheeva đã giới thiệu Liên hoan phim đầu tay của sinh viên, Thánh nữ Anna. Sau đây phóng viên báo Văn hóa Nga có cuộc trò chuyện với diễn viên về thế hệ trẻ, những vấn đề của nền điện ảnh Nga và về tình yêu. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai 'Blade & soul: Sứ mệnh người được chọn' phần 1 chính thức công chiếu
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Hiện thực - Thời gian và dựng phim với Tarkovsky
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Blade & Soul ra mắt phim điện ảnh ‘Sứ mệnh người được chọn’
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Oleg Yankovsky: Bay lên một ngôi sao
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai 'Cạn tình': Bộ phim về sự vô cảm của xã hội Nga hiện đại

Tại diễn đàn, chương trình của ông được gọi là “Điện ảnh: sinh thái học tâm hồn”. Cụm từ này mang nội hàm gì?

Sinh thái học tâm hồn là một khái niệm rộng. Chúng tôi nói về việc chúng ta phải sống như thế nào trong thế giới phức tạp này. Để bảo vệ mình và con cái, trước hết cần giữ gìn tâm hồn mình. Nghệ thuật kêu gọi chúng ta trở nên trong sạch hơn. Cả trong đầu óc lẫn tâm hồn. Mà điều đó nghĩa là gì? Không xả rác, không vấy bẩn tâm hồn mình và tâm hồn người khác. Chúng tôi muốn con người không rơi xuống đáy của sự điên rồ, mà là vượt lên bản thân và hoàn cảnh. Thực chất vấn đề là ở chỗ ấy.

mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai
Mikhail Porechenkov

Tuy nhiên, phần lớn các bộ phim Nga đương đại, kể cả những phim được trình chiếu tại Liên hoan như Thánh nữ Anna, thể hiện một cái nhìn trầm uất về thế giới. Theo ông, tại sao thanh niên lại thích tri giác thực tại như vậy?

Thứ nhất, đó là một cách thể hiện mình đơn giản nhất. Thứ hai, điều đó có nghĩa là họ không thờ ơ với những gì diễn ra xung quanh. Chúng ta đã đánh mất thói quen nói chuyện với thanh niên bằng ngôn ngữ của họ.

Thế giới của họ hiện nay rất đặc biệt, được tạo ra chủ yếu bằng các tiện ích và internet. Nhưng dù sao vẫn có những khó khăn, những nỗi lo âu và với sự hỗ trợ của điện ảnh họ muốn mang tới một ý tưởng đơn giản: “Hỡi người lớn, hãy tâm sự với chúng tôi, lắng nghe chúng tôi”.

Còn chúng ta lại không muốn, không nhìn thấy, không hiểu, chúng ta xua tay, chúng ta không có thời gian. Điều đó hoàn toàn sai, bất luận trong hoàn cảnh nào. Mối liên hệ giữa các thế hệ, mối liên hệ giữa các nghệ sĩ lớn đang làm điện ảnh nghiêm túc với các bạn trẻ mới bắt đầu vào nghề bị cắt đứt. Họ có sự thật và nỗi đau của mình.

Ví dụ, cách đây không lâu chúng ta mới nhận ra vấn đề tự tử của trẻ vị thành niên, thế nhưng các nhà làm phim trẻ đã nhiều năm nay triển khai đề tài này trong các tác phẩm của mình. Còn có một nguyên nhân khác: xã hội chúng ta vốn thích tai tiếng.

Thanh niên thường có cảm giác rằng chỉ bằng cách đó họ mới có thể được lắng nghe. Tất nhiên, nghệ thuật có thể và nhất định phải mang tính khiêu khích, nhưng điều đó không được trở thành mục đích tự thân. Cần phải dần dần trở về với những giá trị bình thường của con người.

Chính vì điều đó mà liên hoan phim của chúng tôi ra đời. Các bạn trẻ xem những bộ phim của những người cùng tuổi, trò chuyện và bắt đầu suy nghĩ khác đi. Họ nhận thức được rằng thế giới rộng lớn và không chỉ toàn một màu đen. Rốt cuộc, không nên quên rằng những người tham gia liên hoan phim hiện nay là các nhà làm phim mà sau 10 năm nữa sẽ bước vào nền điện ảnh lớn.

Nhưng dù sao Thánh nữ Anna là câu chuyện liên hoan phim, liệu những bộ phim màn ảnh hẹp này có cơ hội gặp gỡ khán giả, ra rạp không?

Tất nhiên, chúng tôi vừa chiếu ở Abakan những bộ phim đoạt giải của Thánh nữ Anna trong hai năm 2016 -2017. Thứ hai, chúng tôi muốn làm một hợp tuyển để có thể giới thiệu phim của những người dự thi tại các rạp chiếu phim. Chúng tôi hiểu rằng các nhà phát hành trước hết quan tâm tới doanh thu, nhưng hiện nay phim ngắn nhận được sự quan tâm lớn của khán giả. Ví dụ, tại LHP Kinotavr, phim màn ảnh hẹp thu hút nhiều khán giả hơn chương trình chính. Năm nay ban giám khảo Thánh nữ Anna giới thiệu hơn 600 bộ phim. Trong số các tác giả có rất nhiều đạo diễn thú vị.

Thế sau đó họ biến đi đâu?

Đây là câu hỏi lớn. Thanh niên cần được giáo dục, chúng ta cần phải quan tâm tới họ. Cần phải có một hệ thống như huấn luyện vận động viên thể thao. Ví dụ, nếu muốn đào tạo một võ sĩ giỏi, thì phải dìu dắt anh ta từ tuổi thiếu niên.

Phải lựa chọn đối thủ để anh ta học được cách đối đầu với những đối thủ khác nhau. Về ý tưởng, các nhà làm phim trẻ cũng phải được đào tạo như vậy. Cần một mạng lưới các liên hoan phim, các chương trình đào tạo, diễn đàn.

Còn hiện nay thì sao? Bạn đến, giới thiệu tác phẩm, còn sau đó biết gì làm nấy. Không, như thế không ổn. Cần có sự quan tâm, giúp đỡ để một đạo diễn trẻ dần dần tích lũy kinh nghiệm, bồi dưỡng năng lực và trưởng thành như một nghệ sĩ. Bởi một nghệ sĩ đích thực không chỉ là số lượng công cụ hành nghề mà còn các thủ pháp, kiến thức, tài năng và khả năng thể hiện.

mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai

Mikhail Porechenkov

Ông có cảm thấy rằng với sự phát triển kỹ thuật hiện nay ai cũng có thể làm phim và chẳng bao lâu nữa nghề đạo diễn chuyên nghiệp sẽ mai một?

Nghề đạo diễn đã, đang và sẽ tồn tại. Những bộ phim màn ảnh hẹp mà chúng tôi đã giới thiệu là minh chứng đầy thuyết phục cho điều đó. Một trong những bộ phim xuất sắc nhất tham gia liên hoan do một học sinh của Vladimir Khotinenko quay.Tất cả đều rõ ràng, dễ hiểu và hết sức cởi mở. Không cần phải bổ sung gì nữa. Nếu như có một đạo diễn thông minh thì bộ phim sẽ được xem hoàn toàn khác. Bởi vì chỉ anh ta biết được có ánh sáng ở cuối đường hầm không. Anh ta dẫn dắt câu chuyện và đoàn làm phim tới chiến thắng. Trong điện ảnh đạo diễn là nghề chủ yếu nhất.

Dự án Thánh nữ Anna mới chỉ được phổ biến ở Khakasia hay ông đang có kế hoạch phủ sóng các khu vực khác?

Chúng tôi muốn LHP của chúng tôi trở thành một sân chơi xuất phát mạnh dành cho các đạo diễn trẻ. Hiện nay đã có thỏa thuận với LHP Gorky fest sẽ diễn ra ở thành phố Hạ Novgorod từ ngày 19-22 tháng 7 và sẽ giới thiệu những bộ phim xuất sắc của Thánh nữ Anna. Chúng tôi đang tiến hành các cuộc hội đàm với thành phố Krasnodar để chuyển phim của chúng tôi tới đó. Vì vậy, dần dần biên giới địa lý được mở rộng.

Theo ông, công việc làm phim màn ảnh hẹp mang lại cho đạo diễn điều gì?

Thể loại này đòi hỏi một năng lượng lớn. Cần có ý tưởng mạch lạc, quan điểm rõ ràng và các thủ pháp mạnh. Chính tài năng được trau dồi như vậy. Nhưng ngay cả những đạo diễn lớn cũng cần có thời gian để loại bỏ những khuôn sáo và các loại “vỏ ốc” bám vào bất kỳ nghệ sĩ nào, khi tìm đến thể loại này. Bạn đề ra nhiệm vụ, làm phim màn ảnh hẹp và tất cả những cái màu mè biến mất.

Ông gần gũi với phim liên hoan hay phim khán giả hơn?

Phim về con người. Tôi thích nghiên cứu nhân vật, điều gì xẩy ra với anh ta, anh ta thay đổi như thế nào trong một khoảng thời gian ngắn xuất hiện trên màn ảnh.

Tiếc rằng, thế giới hiện nay đi theo con đường điện ảnh đại chúng với những hiệu ứng đặc biệt, đồ họa, âm thanh kỳ vĩ. Và trong cái mớ âm thanh hỗn loạn này con người bị bỏ quên. Mà thực ra tất cả những gì thú vị nhất đều diễn ra bên trong con người. Vì con người là độc nhất vô nhị.

Điện ảnh lớn đang cào bằng mọi thứ, tìm cách làm cho tất cả giống hệt nhau. Không phải ngẫu nhiên mà hiện nay ngay cả các siêu nhân cũng chỉ khác nhau về trang phục, tất cả những cái còn lại giống hệt nhau. Tôi cảm thấy rằng nền điện ảnh của chúng ta cần vận động về một phía hoàn toàn khác. Tôi không nói rằng không cần những bộ phim giải trí, nhưng chúng ta hãy suy nghĩ về những gì xẩy ra với con người, với tri giác thế giới của anh ta.

mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai
Poster phim

Trên màn ảnh vừa xuất hiện phim Cái bóng của ông. Nhân vật của ông đem lòng yêu chân dung một người phụ nữ trong quá khứ và tìm kiếm cô ta trong hiện tại…Ông cho rằng có tình yêu từ cái nhìn đầu tiên?

Vâng, còn sót điều gì không xẩy ra trong cuộc sống của chúng ta. Ví dụ, chúng ta tìm tình yêu trên internet. Chúng ta viết thư, gửi ảnh cho nhau, giao tiếp, thậm chí không hình dung rõ phía sau nickname là ai. Nhưng Cái bóng sâu sắc hơn là chúng ta có thể hình dung. Đây là câu chuyện về nỗi cô đơn, về cơ hội tìm thấy tình yêu của mình, niềm tin, khi xung quanh và bên trong tất cả đã bị tàn phá, sức sống hầu như không còn nữa

Ông không chỉ là một diễn viên mà còn là nhà sản xuất phim. Theo ông, điều gì có thể làm thay đổi cơ bản thực trạng điện ảnh và đưa nó trở lại với niềm vinh quang quá khứ?

Rất tiếc, hiện nay chúng ta không có một nền công nghiệp điện ảnh. Chúng ta làm phim hấp tấp, vội vàng. Để xuất hiện nền công nghiệp cần có một hệ thống hoạt động. Theo quan điểm của tôi, các liên hoan phim có thể đóng vai trò trọng tâm trong hệ thống đó. Chúng ta có cảm giác LHP không cần thiết, mọi người đến, nói chuyện vui vẻ, uống sâm banh, rồi thôi. Không phải thế. Liên hoan phim là một sân chơi, nơi các nhà làm phim có thể xem phim của nhau, chia sẻ kinh nghiệm. Chúng ta có Kinotavr, ММКF (Liên hoan phim quốc tế Moskva) và một số LHP khác. Cần phải làm thế nào để liên kết chúng với nhau.

mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Hiện thực và thời gian trong tư duy và sáng tác của Andrei Tarkovsky (P1)
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Chuyện chưa kể về bộ phim Tsapaev
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Karen Shakhnazarov: "Thời đại của các ngôi sao đã chấm dứt"
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Elena Salovei: Tình yêu là những lần tha thứ không thể đếm xuể
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Những bộ sậu biên kịch - diễn viên ăn ý nhất xứ Hàn
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Diễn viên Mai Thế Hiệp: Nếu đủ duyên sẽ theo nghề đạo diễn
mikhail porechenkov nghe dao dien da dang va se ton tai Robert Downey Jr. chuyển nghề đạo diễn

Kim Thanh Hằng

(Theo portal-kultura.ru)