Moon So Ri & Goo Hye Sun: Tiếng nói nữ quyền từ vị trí đạo diễn!

(TGĐA) - Trong một nền điện ảnh đang dần bão hòa và cần nhiều đột phá như điện ảnh Hàn, vai trò của những nữ đạo diễn ngày càng trở nên quan trọng. Mặc dù vậy, chính đặc trưng của một xã hội “nam quyền” khiến họ chưa được đánh giá đúng tầm. Những nữ đạo diễn như Park Chan Ok, Lee Kyoung Mi, Yim Soon Rye, hay Lee Hyun Joo… đã thành công đưa góc nhìn nữ tính của mình lên màn ảnh và làm tăng số lượng phim điện ảnh có nhân vật trung tâm là phái nữ. Bên cạnh đó, có hai nữ diễn viên cũng đang góp phần đa dạng hóa thị trường phim ảnh Hàn khi họ thử sức với vai trò đạo diễn. Đó chính là Moon So Ri và Goo Hye Sun.

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien 'Burning' của Steven Yeun và Yoo Ah In được chọn tranh giải tại Oscar 2019
moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien Từ vệ thần bảnh trai, Joo Ji Hoon để mặt mộc, cạo trọc đầu trở thành tù nhân trong phim mới

Moon So Ri

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien
Moon So Ri

Moon So Ri không phải là cái tên xa lạ bởi cô góp mặt trong những tác phẩm giá trị của các đạo diễn nổi tiếng hàng đầu Hàn Quốc như Lee Chang Dong, Im Sang Soo, Hong Sang Soo và Kim Tae Young… Tác phẩm nặng ký đầu tay của Moon So Ri chính là Peppermint Candy (1999) của Lee Chang Dong. Bộ phim thứ hai - Oasis (2002), cũng của đạo diễn Lee, Moon So Ri còn ẵm luôn giải Marcello Mastroianni dành cho diễn viên nữ mới tại liên hoan phim quốc tế Venice năm 2002 và giải Nữ diễn viên chính xuất sắc tại liên hoan phim quốc tế Seattle. Và với bộ phim để đời A Good Lawyer’s Wife (2003), hợp tác với đạo diễn Im Sang Soo, bộ phim còn mang lại cho Moon So Ri giải thưởng Nữ diễn viên chính xuất sắc tại Liên hoan phim quốc tế Stockholm và hàng loạt giải thưởng điện ảnh trong nước.

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien
Moon So Ri và vai diễn trong bộ phim để đời A Good Lawyer’s Wife

Tham gia hàng chục phim điện ảnh lớn nhỏ nhưng sự nghiệp của Moon So Ri có phần chững lại khi bước vào tuổi trung niên và lập gia đình. Sau khi sinh con vào năm 2011, Moon So Ri quyết định học thêm về đạo diễn phim để tìm lại tình yêu với điện ảnh. Năm 2014, Moon So Ri ra mắt phim ngắn The Actress, phim đầu tay của nữ diễn viên với vai trò biên kịch và đạo diễn. Moon So Ri thủ vai chính trong phim và khi xem phim khán giả có cảm tưởng đây là một phim tài liệu về chính cuộc đời của cô. Tuy The Actress chỉ là một tác phẩm hư cấu lấy cảm hứng từ cuộc đời của chính cô nhưng phim phần nào giải thích được sự vắng mặt của Moon So Ri trên màn ảnh: Sự thiếu vắng kịch bản và vai diễn dành cho các diễn viên nữ và sự “hắt hủi” mà những diễn viên nữ “lớn tuổi” đã kết hôn phải hứng chịu.

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien
Moon So Ri và bộ phim The Running Actress do cô đạo diễn kiêm diễn xuất

Năm 2017, cô ra mắt The Running Actress bao gồm ba phim ngắn: The Actress, The Running ActressThe Best Director. Ba phim ngắn nội dung độc lập nhưng lại liền mạch một cách tự nhiên tạo thành một bộ phim xoay cách nhìn của Moon So Ri về nghề “nữ diễn viên”. Ba phim được chiếu tuần tự một cách không rõ là vô tình hay cố ý đã trở thành phần mở đầu, phần thân, và phần kết của một câu chuyện. Mặc dù tựa đề phim là The Running Actress và vai chính là nữ diễn viên mang tên Moon So Ri, song câu chuyện trong phim lại chính là câu chuyện của bất kỳ người phụ nữ nào. Và vì vậy, The Running Actress đã nhận được sự đồng cảm của nhiều khán giả nữ và được trân trọng tại một thị trường phim vốn chỉ ưu ái cho phim hành động hay phim chính trị lịch sử.

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien
Moon So Ri và bộ phim The Running Actress do cô đạo diễn kiêm diễn xuất

Nhà phê bình phim Pierce Conran đã so sánh con mắt chỉ đạo phim của Moon So Ri với Hong Sang Soo, đạo diễn mà cô hai lần hợp tác (trong Ha Ha HaIn Another Country). Giống như những phim của đạo diễn Hong, The Running Actress có những phân đoạn hội thoại dài diễn ra trên bàn rượu và thông qua đó, phim hé lộ cuộc đời, tính cách nhân vật và những mối quan hệ xã hội của họ. 20 năm kinh nghiệm diễn xuất và cả khiếu hài hước độc đáo của Moon So Ri đã được phản ánh trên những thước phim cô chỉ đạo. The Running Actress là một tác phẩm hài hước châm biếm một cách rất “Moon So Ri” và bộ phim khiến nhiều người tò mò và mong đợi những gì cô sẽ thể hiện trong tác phẩm tiếp theo của mình.

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien
20 năm kinh nghiệm diễn xuất và cả khiếu hài hước độc đáo của Moon So Ri đã được phản ánh trên những thước phim cô chỉ đạo

Goo Hye Sun

Cho dù diễn xuất của cô cho đến nay vẫn còn gây tranh cãi, “nàng Cỏ” Goo Hye Sun đã sớm cho thấy tài năng của mình trong lĩnh vực đạo diễn. Goo Hye Sun bắt đầu nghề đạo diễn với những bộ phim ngắn độc lập do chính cô tự viết kịch bản và chỉ đạo cũng như tuyển chọn diễn viên. Phim ngắn đầu tay của Goo Hye Sun là Madonna, một phim xoay quanh việc hỗ trợ tự sát. Sau đó cô tiếp tục ra mắt hàng loạt phim ngắn như You (2010), Fragments Of Sweet Memories (2012) cũng như trailer cho những liên hoan phim trong nước. Cho đến nay, phim của Goo Hye Sun đa phần xoay quanh các chủ đề như tuổi trẻ, chấn thương tâm lý và âm nhạc. Những bộ phim của cô như The Peach Tree, Daughter, Magic đã được trình chiếu tại nhiều liên hoan phim uy tín trong và ngoài nước, mang lại cho Goo Hye Sun nhiều giải thưởng Đạo diễn mới.

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien
Goo Hye Sun

Goo Hye Sun từng chia sẻ, “Không phải là tôi mơ ước trở thành một nhà làm phim khi còn bé. Tôi hứng thú với nhiều thứ, bao gồm âm nhạc, vẽ tranh và văn chương và tôi nghĩ rằng mình có thể kết hợp những sở thích này bằng việc tạo ra một bộ phim”. Phim dài đầu tay của Goo Hye Sun - Magic chính là minh chứng rõ ràng nhất cho câu nói này. Magic không phải là một bộ phim quá trau chuốt về mặt kỹ thuật và những góc máy có phần mộc mạc trong phim phản ánh con mắt mỹ thuật của Goo Hye Sun. Bên cạnh đó, do âm nhạc là một trong những “sở trường” của Goo Hye Sun, nhạc phim của Magic đã để lại ấn tượng hơn cả. Thế nhưng đây cũng là khuyết điểm của phim vì Goo Hye Sun có vẻ như đã quá tập trung vào âm nhạc mà xao nhãng việc phát triển câu chuyện mà mình muốn kể. Do đó, bộ phim có vẻ khó hiểu cho những ai không phải là fan của nữ diễn viên - những người hiểu rõ tính cách và tài năng nghệ thuật của cô.

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien
Goo Hye Sun trong bộ phim Daughter do cô làm đạo diễn kiêm diễn viên

Trong phim dài gần đây nhất - Daughter, Goo Hye Sun không chỉ là đạo diễn, biên kịch, mà cô còn đóng vai chính trong phim, San - người con gái bị mẹ của mình bạo hành trong những năm tháng ấu thơ. Trong phim, sau khi trưởng thành và mang thai đứa con đầu lòng, San đã đến thăm người mẹ già của mình trong bệnh viện và những kí ức bị bạo hành đã ùa về. Daughter đã cho thấy sự tiến bộ của Goo Hye Sun trong vai trò đạo diễn khi kể chuyện bằng lối kể song song - quá khứ và hiện tại đan xen nhau. Bên cạnh đó, Goo Hye Sun còn khiến người xem đồng cảm với nhân vật của mình bởi diễn xuất đầy cảm xúc trong phim, phá vỡ định kiến “bình hoa di động” mà khán giả gán cho cô.

Nhiều người cho rằng Goo Hye Sun bị “lạc” trong thế giới nghệ thuật khi “ôm đồm” quá nhiều thứ. Có lẽ, việc tập trung phát triển một lĩnh vực cho giỏi không phải là mục đích của nữ nghệ sĩ này mà chính việc thể hiện con mắt nghệ thuật và suy nghĩ của mình mới là lí do vì sao cô đảm đương nhiều vai trò khác nhau. Goo Hye Sun từng nói rằng cô làm phim là để tạo ra chính Goo Hye Sun thay vì phải sống dưới cái tên Goo Hye Sun mà mọi người dựng ra cho mình. Do đó, làm phim hay thử nghiệm với những loại hình nghệ thuật khác là quá trình cô đi tìm cái tôi của chính mình./

moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien
Goo Hye Sun không chỉ là đạo diễn, biên kịch, mà cô còn đóng vai chính trong phim
Trong khi Moon So Ri làm phim để lấy lại sự tự tin của một người phụ nữ và một nữ diễn viên “hết thời” cũng như bày tỏ sự bất bình với một nền công nghiệp “trọng nam khinh nữ” thì Goo Hye Sun dùng phim ảnh như một phương thức bày tỏ cái tôi nghệ thuật của mình. Dù tiếp cận với nghề đạo diễn với những mục đích khác nhau, song cả Moon So Ri và Goo Hye Sun đều đã góp phần mang lại những góc nhìn mới mẻ cho điện ảnh Hàn Quốc. Họ cũng thay mặt các nữ diễn viên, nữ đạo diễn và nữ giới nói chung cất lên tiếng nói nữ quyền trong một nền công nghiệp phim vốn quá ưu ái phái mạnh.
moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien 'Nàng cỏ' Goo Hye Sun tìm thấy được tình yêu nhờ ông xã Ahn Jae Hyun
moon so ri goo hye sun tieng noi nu quyen tu vi tri dao dien Hyeri - từ 'bình hoa di động' tới diễn viên nữ chính trong bom tấn điện ảnh 'Monstrum'

An Trần