Nhìn lại hoạt động 6 tháng đầu năm của ngành điện ảnh và phương hướng nhiệm vụ cuối năm 2018

(TGĐA) - Ngày 28/6 vừa qua, Cục Điện ảnh đã tiến hành Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2018 và phương hướng nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2018. Tham dự Hội nghị có NSND Vương Duy Biên – Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao, Du lịch, bà Nguyễn Phương Hòa – Phó Cục trưởng Cục hợp tác Quốc tế - Bộ VH-TT&DL, bà Ngô Thị Ngọc Oanh – Phó vụ trưởng Vụ pháp chế - Bộ VH-TT&DL, ông Nguyễn Ngọc Bích – Trưởng phòng Dịch vụ công – Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ VH-TT&DL và đại diện các Hãng sản xuất, phát hành, phổ biến phim, các đơn vị trong ngành điện ảnh. Dưới đây là những điểm chính trong nội dung báo cáo do Tiến sỹ Ngô Phương Lan – Cục trưởng Cục Điện ảnh, trình bày.

nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 Sự khủng hoảng trong điện ảnh Việt Nam
nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 Diễn viên đặc biệt nhất trong 'Chàng vợ của em' làm khó đạo diễn Charlie Nguyễn
nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 Cơ hội cho các bạn trẻ đến với điện ảnh
nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 Điện ảnh - Truyền hình Bộ đội Biên phòng: 50 năm một chặng đường
nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 Đạo diễn Đinh Tuấn Vũ bật khóc tại buổi tiệc đóng máy phim 'Chú ơi đừng lấy mẹ con'

Nhiều hoạt động mang tính bước ngoặt làm thay đổi diện mạo ngành

6 tháng đầu năm 2018 đánh dấu nhiều bước thay đổi của Cục Điện ảnh, đặc biệt trong công tác tổ chức khi thực hiện tốt chủ trương chính sách cơ cấu lại tổ chức bộ máy của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, sắp xếp nhân sự, kiện toàn đội ngũ cán bộ nhằm phát huy tối đa năng lực và hiệu quả công việc trong tình hình thiếu hụt đội ngũ lãnh đạo. Với nỗ lực lớn, đồng thời được sự chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ, sự hỗ trợ, phối hợp của nhiều đơn vị trong và ngoài Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Điện ảnh hoàn thành nhiều nhiệm vụ, mục tiêu quan trọng như: Tổ chức chuỗi hoạt động Kỷ niệm 65 năm Ngày Bác Hồ ký Sắc lệnh thành lập Ngành Điện ảnh Cách mạng Việt Nam 15/3-1953 - 15/3/2018, tổ chức các đợt phim Kỷ niệm các ngày lễ lớn, phục vụ nhiệm vụ chính trị; Trong đó ngoài việc chiếu lại nhiều bộ phim truyện do Nhà nước đặt hàng còn có nhiều bộ phim truyện mới được sản xuất như Phép màu tình yêu, Cao hơn bầu trời, Mẹ ơi con đã về, Giấc mơ thổ cẩm… cùng nhiều phim tài liệu và băng hình miền núi các số chuyên đề cũng được đưa vào phục vụ khán giả cả nước.

nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018

Trong công tác xây dựng văn bản, Cục Điện ảnh đã hoàn thiện và trình lãnh đạo Bộ VH,TT&DL ký quyết định ban hành kề hoạch lập đề nghị xây dựng Luật Điện ảnh (sửa đổi); Hoàn thiện và trình lãnh đạo Bộ ký Quyết định thành lập Ban soạn thảo, Tổ Biên tập Đề án thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh…

Trong công tác quản lý sáng tác, sản xuất phim, Cục Điện ảnh đã góp phần tháo gỡ một số khó khăn trong quy trình thẩm định và cấp kinh phí đặt hàng sản xuất phim, thực hiện giải ngân các dự án phim tài liệu, khoa học, hoạt hình quay tư liệu theo kế hoạch đặt hàng đợt 1 các năm 2016-2017 và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt giá Nhà nước đặt hàng sản xuất 3 dự án phim truyện theo kế hoạch đặt hàng đợt 1 phim truyện năm 2015-2017 gồm: Lính chiến, Người yêu ơi, Hợp đồng bán mình.

Đánh giá về số lượng và chất lượng phim truyện do các doanh nghiệp sản xuất phim của Việt Nam thực hiện trong 6 tháng đầu năm (15 phim), Cục Điện ảnh, với vai trò là cơ quan quản lý sáng tác, đã nhận định các công ty tư nhân tích cực đầu tư vốn để sản xuất phim, tạo ra nhiều tác phẩm phong phú về thể loại, đề tài. Mặt bằng chất lượng phim được nâng lên cao hơn, một số phim đạt doanh thu trên dưới 100 tỷ VND. Tuy nhiên nhiều tác phẩm điện ảnh do tư nhân sản xuất vẫn mang nặng yếu tố thương mại, giải trí. Ngoài ra, Cục còn thực hiện nhiệm vụ đặt hàng sáng tác kịch bản đối với các đơn vị sản xuất phim sử dụng ngân sách Nhà nước, đảm bảo tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, định hướng thẩm mỹ cho khán giả.

Công tác quản lý phổ biến phim được thực hiện khá chặt chẽ. Trong 6 tháng qua, Cục Điện ảnh đã thẩm định, phân loại và cho phép phát hành 15 phim truyện Việt Nam chiếu rạp, 99 phim truyện nước ngoài, 15 phim truyện video, 2 phim truyện hợp tác với nước ngoài, 5 phim tài liệu nhựa, 11 phim tài liệu kỹ thuật số và 3 phim ngắn. Chiếu phim phi thương mại trong các tuần phim, chương trình phim quốc tế tại Việt Nam: Đến 15/6/2018 Cục Điện ảnh đã ra Quyết định cho phép chiếu phi thương mại phim nước ngoài: 24 phim truyện và phim tài liệu dài, 15 phim tài liệu và phim ngắn, 03 phim hoạt hình ngắn và 01 video art do Văn phòng Tổ chức quốc tế Pháp ngữ, Trung tâm Văn hóa Pháp, Hội đồng Anh, Viện Goethe, Công ty TNHHMTV Hãng Phim Tài liệu và Khoa học Trung ươngvà các đại sứ quán, trung tâm văn hóa nước ngoài trình duyệt.

nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018
Cảnh trong phim Giấc mơ thổ cẩm

Hoạt động chiếu phim lưu động và trang thiết bị cho chiếu bóng lưu động cũng được chú trọng và bổ sung kịp thời. Đã có 25 xe ô tô chuyên dụng và 68 bộ máy chiếu video kỹ thuật số full HD được cấp cho 30/63 tỉnh trong cả nước.

Các hoạt động giao lưu quốc tế và giới thiệu điện ảnh Việt Nam tại nước ngoài đáng chú ý nhất có việc tham dự và tổ chức gian hàng trưng bày của điện ảnh Việt Nam tại Chợ phim Hồng Kông Filmart, tham dự LHP ẤN Độ -ASEAN. Ngoài ra còn tổ chức Tuần phim Việt Nam tại Ấn Độ, Tuần phim Việt Nam tại Argentina và Uruguay…

Tiếp tục tháo gỡ khó khăn

Khó khăn chính và đã kéo dài là việc triển khai đặt hàng sản xuất phim từ ngân sách Nhà nước các năm 2015-2016-2017 và cấp ngân sách đặt hàng sản xuất phim năm 2018. Theo đó, việc đặt hàng các đơn vị sản xuất phim phục vụ nhiệm vụ chính trị các năm 2015-2016-2017 đã được Cục Điện ảnh triển khai nhưng đến thời điểm hiện nay vẫn không giải ngân được hết kinh phí được giao vì đến tháng 8/2017, Bộ Tài chính bổ sung dự toán chi ngân sách, tháng 12/2017 Bộ VH,TT&DL giao dự toán chi ngân sách đặt hàng đợt 1. Theo quy định thì kinh phí đặt hàng sản xuất phim không thuộc loại kinh phí đương nhiên được chuyển nguồn. Do vậy, hết niên độ ngân sách 2017, kinh phí đặt hàng sản xuất phim 2015-2017 chưa giải ngân hết sẽ bị hủy. Cục Điện ảnh đã báo cáo Bộ VH,TT&DL trình các cấp có thẩm quyền xin được chuyển nguồn kinh phí đặt hàng chưa thực hiện hết năm 2017 được chuyển sang năm 2018 hoặc được cấp bổ sung kinh phí năm 2018 từ nguồn kinh phí đã bị hủy năm 2017 để thực hiện nhiệm vụ chính trị.

Về kinh phí đặt hàng sản xuất phim năm 2018, trong cuộc họp ngày 16/3/2018, Văn phòng Chính phủ đã đồng ý về chủ trương thực hiện đặt hàng sản xuất phim có sử dụng ngân sách Nhà nước năm nay theo hình thức “lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong những trường hợp đặc biệt” (quy định tại Điều 26 Luật đấu thầu). Chính vì thế, Cục Điện ảnh bắt đầu triển khai viết báo cáo và lập Tờ trình xin Thủ tướng về cơ chế đặt hàng và bố trí kinh phí cho đặt hàng sản xuất phim phục vụ nhiệm vụ chính trị năm 2018 và các năm tiếp theo (2019-2020), trong khi các nhiệm vụ phục vụ chính trị, ngoại giao, văn hóa vẫn cần thực hiện theo kế hoạch hàng năm.

nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018
Phim Cao hơn bầu trời

Một khó khăn nữa là số lượng phim nước ngoài tăng mạnh và cạnh tranh giữa các doanh nghiệp phát hành phim. Khi ký kết các Hiệp định Thương mại của WTO (năm 2007), Việt Nam đã cam kết không quy định hạn ngạch nhập khẩu phim. Do đó, các doanh nghiệp nước ngoài, đã ồ ạt nhập khẩu phim vào Việt Nam. Đồng thời, theo báo cáo của các doanh nghiệp Việt Nam và Hiệp hội Phát hành và Phổ biến phim Việt Nam, do nắm thị phần lớn về nhập khẩu phim và hệ thống rạp chiếu phim, nên các doanh nghiệp nước ngoài (cụ thể CGV) đã thực hiện chiến lược khuyến mại bằng cách đơn phương giảm giá vé xem phim. Việc làm này của CGV gây lo ngại cho các doanh nghiệp điện ảnh Việt Nam về một cuộc cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp có thị phần lớn của nước ngoài với các doanh nghiệp có thị phần nhỏ hơn của Việt Nam.

Trước tình hình đó Hiệp hội Phát hành và Phổ biến phim Việt Nam đã gửi đơn đến Văn phòng Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và một số ban bộ ngành liên quan phản ánh việc CJ CGV có dấu hiệu thống lĩnh thị trường, chèn ép các doanh nghiệp Việt trong lĩnh vực phát hành, phổ biến phim, phát hành phim Việt Nam không đúng quy định. Cục Điện ảnh đã tham mưu và soạn thảo văn bản của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trả lời các kiến nghị của Hiệp Hội các nhà Phát hành và Phổ biến phim Việt Nam. Tuy nhiên, do những vướng mắc về quy định pháp lý, nên cho đến nay, vụ việc nói trên vẫn chưa được giải quyết triệt để. Đồng thời, việc giải quyết kiến nghị của Hiệp hội Phát hành và Phổ biến phim về cạnh tranh thương mại không thuộc thẩm quyền của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Bên cạnh đó, việc ban hành văn bản hướng dẫn chưa được thực hiện vì chờ Quyết định của Thủ tướng Chính phủ bổ sung danh mục các gói thầu đặc biệt (trong đó có gói thầu hợp tác sản xuất phim) theo Điều 26 Luật Đấu thầu năm 2013 đã dẫn tới kế hoạch, dự toán ngân sách đăt hàng, đấu thầu điện ảnh năm 2018 và các năm tiếp theo chưa được thực hiện.

Một vấn đề nữa cũng liên quan đến kinh phí là thiếu ngân sách hoạt động đối ngoại và quảng bá điện ảnh Việt Nam ra nước ngoài. Trong thời gian qua, uy các hoạt động tại liên hoan phim và Tuần phim Việt Nam tại các nước do Cục Điện ảnh chủ trì tổ chức với kinh phí xã hội hóa đã thành công tốt đẹp, nhưng phần lớn hoạt động trông chờ vào nguồn kinh phí xã hội hóa nên Cục Điện ảnh không thể chủ động về quy mô, địa điểm, thời gian tiến hành.

nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018
Tuần lễ Phim Việt Nam tại Argentina là một hoạt động ý nghĩa, góp phần quảng bá điện ảnh Việt Nam đến bạn bè Argentina

Về nhân sự, sắp xếp tổ chức cơ quan Cục Điện ảnh. Cục Điện ảnh chưa được bổ nhiệm các đồng chí lãnh đạo thay thế các đồng chí đã nghỉ hưu dẫn đến nhiều khó khăn cho việc điều hành, chỉ đạo hoạt động của Cục. Việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy sau khi giải thể Trung tâm Sản xuất phim các dân tộc, miền núi, biển đảo và sáp nhập phòng ban vẫn đang thực hiện và gặp nhiều khó khăn do sự khác biệt lớn giữa đặc thù hoạt động của các phòng ban. Cục Điện ảnh còn thiếu nhiều nhân lực và biên chế so với khối lượng công việc được triển khai tại cơ quan.

Chặng đường tiếp theo đặt trọng tâm vào việc đổi mới

Trong số những nhiệm vụ trọng tâm của 6 tháng cuối năm, ngoài việc tổ chức thành công LHP QT Hà Nội lần thứ V hiện đang được gấp rút chuẩn bị, Cục điện ảnh còn phải hoàn thiện và trình bộ VH,TT&DL trình Chính phủ hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật Điện ảnh (sửa đổi) Đề án thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh; Đặt hàng và chỉ đạo sản xuất phim phục vụ nhiệm vụ chính trị, phim truyện miền núi, chương trình băng hình miền núi theo kế hoạch năm 2018 và đầu tư chiều sâu để tạo nguồn kịch bản các thể loại phim chuẩn bị cho sản xuất phim các năm 2018 đến 2020…

Trong báo cáo, Ts. Ngô Phương Lan cũng đề xuất kiến nghị, đề nghị Bộ VH,TT&DL chỉ đạo các đơn vị trong Bộ và có ý kiến phối hợp với các Bộ, ngành bố trí ngân sách hợp lý, kịp thời cho hoạt động điện ảnh; Chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ, đúng thời hạn và tạo điều kiện thuận lợi để Cục Điện ảnh hoàn thành các công việc trọng tâm và kiện toàn nhân sự của Cục.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Vương Duy Biên cho rằng: “Tuy đang gặp nhiều khó khăn nhưng với sự phát triển của xã hội, ngành điện ảnh cần phải đặt mục tiêu lớn hơn, lường trước những khó khăn để chủ động tháo gỡ. Hiện đang rất cần sửa đổi Luật Điện ảnh và thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh để phù hợp với thực tế và góp phần thúc đẩy điện ảnh phát triển. Cần phải đổi mới việc đặt hàng sản xuất phim với mục tiêu cuối cùng là có phim hay.

nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018
Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện thay mặt Đảng và Nhà nước trao Huân chương Lao động Hạng Nhì cho Cục Điện ảnh nhân kỷ niệm 65 năm thành lập ngành điện ảnh

Nhân sự cũng cần đặc biệt quan tâm mới mong có được đột biến trong sáng tạo, đặc biệt là kiện toàn bộ máy của Cục Điện ảnh. Đối với các đơn vị trong ngành điện ảnh, tôi đề nghị phải đổi mới tư duy về kinh doanh điện ảnh. Tương lại của nghệ thuật chính là việc xã hội hóa, bởi vậy, phải lường trước những thách thức đặt ra để vừa phát triển vừa giữ gìn được bản sắc riêng. Đổi mới cơ chế chính sách, đổi mới việc đầu tư, quảng bá, củng cố nhân sự, sử dụng nhân tài trong điện ảnh chính là những việc đầu tiên cần làm!”.

nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 'Thiên thần nhỏ của tôi': Phim chuyển thể từ truyện của tác giả Nguyễn Nhật Ánh casting diễn viên
nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 S.T Sơn Thạch cảm thấy tội lỗi khi cướp đi nụ hôn đầu đời của Jang Mi
nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 Tiết lộ nhân vật bí ẩn khiến Lan Ngọc phải chủ động xin nhà sản xuất cho theo 'tầm sư học diễn'
nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 Bất ngờ với trailer đậm chất hành động của phim học đường 'Trường học Bá Vương'
nhin lai hoat dong 6 thang dau nam cua nganh dien anh va phuong huong nhiem vu cuoi nam 2018 'Song Lang' phát hành hẳn series hậu trường cho Isaac & Liên Bỉnh Phát

Hồng Vân