NSND Phạm Nhuệ Giang: 'Tôi không phải là người tiêu tiền giỏi'

	Liên hoan phim London (LFF) có rất nhiều phim của nữ đạo diễn góp mặt
	LHP Los Angeles dành nhiều ưu ái cho đạo diễn nữ và da màu
	Nicole Kidman kêu gọi hỗ trợ các đạo diễn nữ
	Anne Hathaway thú nhận cô từng không tin vào các đạo diễn nữ
	Phim xuất sắc nhất Cannes lần thứ 67: Winter Sleep - Thức tỉnh trong giấc ngủ đông

Nếu không đam mê thì có lẽ Phạm Nhuệ Giang bây giờ vẫn gắn bó với cái nghề vôi vữa bởi trước khi trở thành đạo diễn chị vốn là một kỹ sư xây dựng

Càng làm càng đam mê

Quả là như vậy! Nếu không đam mê thì có lẽ Phạm Nhuệ Giang bây giờ vẫn gắn bó với cái nghề vôi vữa bởi trước khi trở thành đạo diễn chị vốn là một kỹ sư xây dựng. Sống trong môi trường nghệ thuật từ nhỏ, Nhuệ Giang sớm được tiếp xúc với phim ảnh, sách báo liên quan đến điện ảnh hàng ngày. Đó là cuộc sống của chị.

Vì vậy, chị rất yêu nghệ thuật, đặc biệt là điện ảnh. Hồi đó Nhuệ Giang quyết định thi Đại học Xây dựng vì được bước chân vào cánh cửa Đại học mới là niềm mơ ước của chị cũng như bao bạn trẻ. Cho đến khi trường Điện ảnh mở hệ Đại học thì Nhuệ Giang quyết định bỏ xây dựng để thi vào Sân khấu Điện ảnh.

Bố chị - cố NSND, đạo diễn Phạm Văn Khoa thực ra không hề muốn con gái học đạo diễn và đã phân tích cho chị hiểu vì ông biết nghề này quá vất vả với phụ nữ nhưng mẹ chị - nghệ sĩ Bích Châu, diễn viên sân khấu có tiếng của Nhà hát kịch Việt Nam lại ủng hộ.

Bố Nhuệ Giang bảo làm cô giáo dạy nhạc cũng tốt, bởi với ông, chỉ cần con gái có một cuộc sống êm đềm là mừng rồi. Nhưng mẹ chị lại quan niệm đã không theo thì thôi còn đã theo thì phải giỏi. Nhuệ Giang từng học 9 năm ở trường Âm nhạc, tất cả các bạn lớp chị hầu hết đều ở lại làm giáo viên âm nhạc trừ Đặng Thái Sơn.

Hiểu rằng phải vài chục khóa thì mới có một Đặng Thái Sơn đặc sắc như vậy, còn nếu không thì cũng chỉ là cô giáo hoặc là người đệm đàn piano, là một người đầy những hoài bão và mơ ước nên chị quyết định bỏ học nhạc. Nhảy sang điện ảnh Nhuệ Giang cũng hết lòng hết dạ với nó và âm nhạc đã không phụ lòng chị. “Tôi nghĩ mình đã chọn đúng nghề vì nó khiến tôi yêu thích, cảm thấy hạnh phúc và có rất nhiều điều thú vị. Nhưng mình cũng phải rất quyết liệt thì mới có được ngày hôm nay”, đạo diễn Phạm Nhuệ Giang tâm sự.

Vợ chồng đạo diễn Nhuệ Giang và Thanh Vân hướng dẫn diễn viên phim Tâm hồn mẹ

May mắn sinh ra trong một gia đình đã có sẵn cái nôi nghệ thuật, lấy chồng chị lại làm dâu trong một gia đình hoạt động nghệ thuật danh tiếng trong làng điện ảnh. Bước vào nghề khá muộn nhưng với nền tảng trên cộng với sự lao động hết mình vì nghệ thuật, chị đã có những bước tiến thành công trong nghề đạo diễn với hàng loạt những bộ phim đã làm nên tên tuổi của chị như Bỏ trốn, Thung lũng hoang vắng, Tâm hồn mẹ, Lạc lối…

Luôn đứng trước nỗi lo về kinh phí

Trong suốt thời gian dài làm phim, Nhuệ Giang thú nhận chưa khi nào chị cảm thấy thỏa mãn một cách thực sự, chưa có cảm giác hạnh phúc được làm phim khi trong tay có đủ tiền để trang trải. “Thực ra, khó khăn về kinh tế là khó khăn chung, nước nào cũng thế, nhưng ít nhất người đạo diễn phải định ra những việc cần thực hiện bằng được trong quá trình làm phim.Còn ở Việt Nam có những việc đành bất lực vì dự kiến mà không có tiền thì cũng chịu. Chẳng hạn, yêu cầu phải dùng máy quay dưới nước nếu trong phim có cảnh đó, nhưng ta thì thôi cứ loay hoay tìm góc trên bờ rồi ngắm xuống và đành bỏ cảnh từ dưới nước nhìn lên. Vì vậy, phim của chúng ta cứ đều đều, nhìn phim là biết ngay có ít hay nhiều tiền. Tuy nhiên, cũng không phải vì ít tiền mà làm phim dở. Ở nước ngoài có nhiều phim kinh phí thấp mà vẫn hay. Vấn đề ở đây là tài năng của người đạo diễn”, chị bộc bạch.

Làm phim độc lập như chị luôn phải đứng trước những lo toan về kinh phí. Cầm trong tay kịch bản, lại phải đi tìm tài trợ, hoàn thành phim xong phải lo quảng cáo để phát hành. Mọi người vẫn nói chị khó tính, làm kỹ càng nhưng tất cả đều là cố gắng xoay xở để đạt được điều gì đó.

Hồi làm phim Lạc lối, chị có quen một nhà sản xuất người Pháp, ông ấy rất thích kịch bản này nên đã giúp chị dịch miễn phí và xin được tiền của một vài quỹ nước ngoài, tổng cộng là 2 tỷ đồng. Ấy vậy mà vẫn thiếu lên thiếu xuống, chị góp vào cũng không đủ, phải huy động thêm cả bạn bè.

Diễn viên Ngọc Dung và Hán Quang Tú trong phim Lạc lối

Nhiều đạo diễn trẻ từng chia sẻ với Nhuệ Giang là không thể làm phim như kiểu của chị vì tiền quá ít. Còn chị, có lẽ vốn là người của thế hệ trước, cứ được làm phim là mừng nên sẽ xoay sở đủ, bất kể với số tiền ít hay nhiều.

Làm xong phim Lạc lối vừa vặn hết tiền. Galaxy nói sẽ giúp phát hành bộ phim này nếu chị đưa cho họ 250 triệu đồng. Trong khi đó, họ không dám chắc là có thể có lãi hay không. Mọi người đều khuyên chị không nên làm vì nếu không thu lại được 250 triệu đồng thì sao? Nhưng làm phim ra mà không dám phát hành thì cũng không biết để làm gì. Cuối cùng chị cũng không dám liều!

Thách thức để làm được một bộ phim hay

Sau những năm tháng lăn lộn với nghề, chị cho biết áp lực lớn nhất không phải là vấn đề phụ nữ làm đạo diễn mà đó là sự khẳng định được tài năng của mình, đó là thách thức để làm được một bộ phim hay. Theo chị, phải có một ekip chuyên nghiệp và đều say mê hết mình thì mới tạo được sự hoàn chỉnh trong tác phẩm.

Nhuệ Giang làm phim không nhiều nhưng phim của chị lại có gu riêng để lại dấu ấn đậm nét trong lòng người xem. Ngoài số phận con người, chị chia sẻ thiên nhiên cũng là một nhân vật khá quan trọng trong phim của mình. Bởi vậy, để chọn được bối cảnh ưng ý, chị đã phải mất rất nhiều tháng trời đi chọn cảnh.

Hồi làm phim Tâm hồn mẹ, chị và chồng - NSND Nguyễn Thanh Vân – phó đạo diễn của phim đã phải vất vả lặn lội nhiều tháng trời lên tận bản Tả Giàng Phình ở Tây Bắc, xuống chân núi Phan Xi Păng, rồi ngược cả ngàn cây số vào rừng quốc gia Cúc Phương để tìm cái gam màu "lạnh" cho hợp với nội dung bộ phim.

Diễn viên Hồng Ánh và Trương Minh Quốc Thái trong phim Tâm hồn mẹ

Chị kể, hàng mấy tháng trời thực đơn chỉ có su su và thịt luộc, sống trong cảnh mưa dầm gió bấc nắng hanh, chị và đoàn làm phim đã thỏa nguyện khát khao ghi lại cuộc sống chân thực của người Mông trên rẻo cao. Chị là người quyết đoán và mạnh mẽ nên muốn làm gì thì phải làm bằng được, khó khăn mấy cũng vượt qua.

Kẻ thù của sức khỏe và nhan sắc

Đạo diễn vốn là một nghề vất vả và vô cùng căng thẳng bởi họ còn phải điều khiển cả một ê kíp. Với nữ giới, điều đó lại càng khó khăn hơn bởi họ phải đảm bảo cả về sức khỏe lẫn tinh thần. Công việc làm phim là sự kết hợp của nhiều thứ và lại tiêu tốn rất nhiều tiền nên vô cùng căng thẳng. Hơn nữa, công việc đạo diễn có thể nói là kẻ thù của nhan sắc phái nữ.

Đạo diễn Nhuệ Giang tâm sự, hồi đi làm phim ai cũng bảo chị “như con ma”, chẳng bao giờ thấy cười mà lúc nào cũng lo lắng, nhăn nhó. Lúc làm phim thì say mê lắm vì cuốn vào guồng quay công việc nhưng làm xong thì mới thấy sức khỏe giảm sút, mệt mỏi. Có thời điểm hoàn thành xong một bộ phim, chị có thể ngủ li bì vài ngày do thức quá nhiều và quá lâu. Chưa kể, phụ nữ còn thêm gánh nặng gia đình và con cái. Chị không có con nên có thể dành toàn bộ tâm huyết cho công việc, còn những người khác, theo chị, họ đã phải hy sinh hết thời gian dành cho gia đình, chồng con. Vì vậy, chị rất phục những người phụ nữ làm đạo diễn mà phải xa gia đình biền biệt vài tháng trời, khi đó các ông chồng cũng phải yêu vợ, biết chia sẻ và thông cảm nhiều lắm.

Thế hệ của chị, đạo diễn nữ chỉ đếm trên đầu ngón tay. Còn hiện nay theo dòng chảy phát triển của xã hội, đã có thêm rất nhiều các nhà làm phim nữ. “Những năm gần đây, số lượng các bạn nữ học chuyên ngành đạo diễn trong trường Đại học Sân khấu Điện ảnh cũng tăng lên đáng kể, đã có những bạn nữ đạt số điểm xuất sắc trong các kỳ thi tốt nghiệp. Tôi rất vui vì xã hội ngày càng phát triển thì nghề đạo diễn cũng đã được lan truyền đến nhiều bạn nữ”, nữ đạo diễn chia sẻ đầy phấn khởi.

Diễn viên Hồng Ánh trong Tâm hồn mẹ

Cuộc đời đạo diễn là chờ đợi một khoản tiền làm phim

Nhiều người chỉ cần có cơ hội kiếm tiền là họ sẽ làm ngay lập tức nhưng chị chỉ làm những thứ mình thích. Chị bảo có lẽ vì thuộc típ người cổ điển nên phải say sưa thì chị mới làm. Có những người làm giàu được từ phim truyền hình nhưng chị đặt ra quy định một năm chỉ làm một bộ truyền hình vì không đủ say mê. Làm truyền hình nhưng chị vẫn có thói quen làm điện ảnh nên rất cầu kỳ, cẩn thận. Đây là cơ hội để chị được thực hiện những cú máy dài chưa có dịp thử sức trong điện ảnh. Mọi người làm với chị cũng rất mệt vì quay phim sẽ phải bố cục góc máy rất dài, chưa kể chiếu sáng cũng rất phức tạp, nhưng chị lại thích nên vẫn cứ làm bằng được theo ý muốn. Có thể nói, truyền hình giúp chị có thể “chơi” điện ảnh và như chị nói vui, nhờ có truyền hình nên ít nhất khi về hưu không bị trắng tay.

Chị bảo mình chẳng bao giờ bị thúc ép vì tiền và cũng không phải là người tiêu tiền giỏi trong 10 năm qua. Ngoài lúc đi làm phim, chị thường ngồi nhà viết lách nên cũng chẳng biết ăn diện vào lúc nào. Hai năm gần đây nghỉ làm phim, đi dạy học, chị mới biết ăn diện hơn. Gần đây, Nhuệ Giang học lại piano. Chị nói phải 40 năm rồi mới quay trở lại với cây đàn, với đam mê từ thuở nhỏ. Về hưu có quá nhiều thời gian trống, trong một lần đến nhà người bạn chơi, chị đã nhìn thấy cây đàn và nảy ra ý định muốn tập lại. Mẫy hôm sau, chị quyết định mua đàn luôn. Chị bày tỏ “Cũng may là có âm nhạc cứu cánh chứ cứ mãi ôm lấy điện ảnh thì không khéo thành bi kịch mất. Thú vui hàng ngày với tôi bây giờ là có thể chinh phục được những bản nhạc khó”. Còn với nghề, cuộc đời đạo diễn chủ yếu vẫn là chờ đợi một khoản tiền nào đó cho mình làm phim. Cá nhân chị vẫn tiếp tục chờ cơ hội để có tiền làm phim, mà khi làm ra không cảm thấy phải xấu hổ với bản thân mình.

	Bế mạc Trại sáng tác kịch bản Điện ảnh tại Nha Trang
	Con nuôi nghệ sĩ Minh Nhí cực 'điển trai' tại buổi định trang phim đầu tay
	Tọa đàm về Điện ảnh Việt Nam: Làm thế nào để cứu điện ảnh dân tộc?
	Việt Nam sẽ là điểm đến của các nhà làm phim Tây Ban Nha?
	Bùng nổ đồng loạt giá vé 30.000 đồng cho phim 'Kẻ trộm chó'