Phim Chủ tịch tỉnh - Đáng xem và đáng tiền

Là phim “3K” nhưng dễ “nuốt”

Lâu nay, dòng phim chính luận luôn được xem là một đề tài khó, luôn thách thức nhà đầu tư và các nghệ sĩ tham gia ê-kíp sản xuất mỗi khi bắt tay vào việc. Người ta thường hay nói đùa với nhau rằng, dòng phim chính luận là loại phim “3K”: Khó, Khô, Khổ. Đùa nhưng mà thật, vì để cho ra đời một bộ phim chính luận không hề đơn giản như những bộ phim thể loại khác, vừa bị dán mác “3K” vừa bị khán giả “kén cá chọn canh” trong thực đơn thưởng thức, trong khi vốn đầu tư không lớn hoặc bằng những bộ phim thể loại khác nhưng phim chính luận làm khó hơn, mất thời gian hơn, khả năng thu hồi vốn không cao… Cũng do vậy, số lượng đầu phim chính luận mỗi năm của điện ảnh Việt Nam luôn đếm trên đầu ngón tay, phim ít và càng ít phim đạt được chất lượng nghệ thuật. Tuy nhiên, không vì thế mà khan hiếm những bộ phim chính luận đặc sắc và đáng được ngợi khen, bộ phim truyền hình dài 38 tập Chủ tịch tỉnh (kịch bản Đình Kính, đạo diễn Bùi Huy Thuần - Bùi Quốc Việt) đang phát sóng khung giờ vàng lúc 20h từ thứ 2 đến thứ 4 hằng tuần trên sóng VTV1 là một trong số đó.

Gần 15/38 tập phim đã phát sóng, Chủ tịch tỉnh đang gây hiệu ứng tốt từ phía dư luận không chỉ vì chất lượng mà cả sự ảnh hưởng của nó đối với lĩnh vực phim truyền hình Việt Nam đang bị lên án với quá nhiều những thảm họa. Đặt vào bối cảnh hiện nay có thể thấy bộ phim Chủ tịch tỉnh đang đứng ở ngã ba đường. Khán giả yêu phim màn ảnh nhỏ đang thất vọng liên tục với phim nội trong khi đó Chủ tịch tỉnh lại là một bộ phim chính luận - một dòng phim được dư luận nhận xét là khó nhằn, khô khan, cứng nhắc… và cực kỳ kén khán giả. Thêm nữa độ tin cậy của công chúng đối với phim truyền hình Việt Nam còn chưa vẹn toàn, chưa đủ đà, còn tồn tại cái nhìn phiến diện của những người xem khó tính, do vậy Chủ tịch tỉnh khó tránh khỏi sự khắt khe của khán giả. Tuy nhiên, Chủ tịch tỉnh đã làm được điều kì diệu và ấn tượng khi tạo được bước đệm vững vàng ngay từ những tập đầu tiên lên sóng. Khán giả thêm một lần thưởng thức một món ăn ngon, bổ ích… đúng kiểu “made in Việt Nam” nhưng chất lượng cao.

Trên mạng xã hội www.youtube.com, mỗi tập phim Chủ tịch tỉnh có lượng người truy cập vượt qua con số 5 nghìn lần - một thành tích mà phim Việt có mặt trên trang này không dễ có được.

Trước khi phim phát sóng, Chủ tịch tỉnh từng bị gán với những từ ngữ như “ăn theo thành công của bộ phim chính luận ấn tượng Bí thư tỉnh ủy (đạo diễn Quốc Trọng)” hay “Chủ tịch tỉnh là phần hai của Bí thư tỉnh ủy”… Tuy nhiên, những gì mà bộ phim của hai đạo diễn Bùi Huy Thuần - Bùi Quốc Việt thể hiện đã cho thấy một tác phẩm chính luận độc lập, sâu sắc và không kém phần hấp dẫn so với các bộ phim khác ở cùng hoặc khác thể loại.

Chủ tịch tỉnh như một cứu cánh, một hy vọng xoa dịu dư luận và đánh tan những suy nghĩ tiêu cực của khán giả Việt Nam đối với phim truyền hình nước nhà sau hàng loạt những “thảm họa” phim Việt như: Anh chàng vượt thời gian, Xin thề anh nói thật, Cho một tình yêu… Một nhà nghiên cứu về điện ảnh nhận xét: “Chủ tịch tỉnh thực sự là một tác phẩm chỉn chu về nhiều mặt và có nhiều điểm đáng để trân trọng trong bối cảnh nhiễu loạn của phim truyền hình Việt Nam hiện nay.”

Những mặt được thú vị

Dễ chịu, tò mò, cuốn hút… là cảm giác chung của nhiều khán giả khi xem phim Chủ tịch tỉnh. Thậm chí một số người xem quá khích đã gọi bộ phim này bằng từ “đợt phóng điện kinh hoàng” để chỉ cái hay và sự thú vị mà tác phẩm này mang lại cho cư dân yêu phim truyền hình Việt Nam.

Mỗi tập phim Chủ tịch tỉnh đều kết thúc ở những sự kiện gây bất ngờ, gợi sự tò mò cho khán giả và “bắt buộc” họ phải theo dõi các tập tiếp theo. Ví dụ: tập một kết thúc bằng cái chết đầy bất ngờ của ông chủ tịch tỉnh Nguyễn Sính và để lại nhiều dấu nghi vấn cho người xem, tập hai kết thúc bằng cuộc phiêu lưu ăn cắp cuốn nhật kí mà theo bà Hằng là ghi lại tình cảm ngoài luồng của ông chủ tịch tỉnh dành cho cô (trong khi đó nhân vật Nguyễn Sính đang được hiểu là một người đàn ông chân chính, liêm khiết), tập bốn kết thúc bằng nghi vấn xung quanh người vợ và người con riêng của ông Sính mà mọi người chưa hề biết về họ… Mỗi tập phim mở nút bằng một lý do nào đó rất tự nhiên, không có cảm giác bị sắp đặt, sau đó giải thích bằng cách sắp xếp các tình tiết móc nối với nhau khá logic và mở nút bằng cách mở ra những tình tiết nghi vấn khác… Thậm chí, sự khéo léo của đạo diễn còn được nâng tầm lên khi mỗi tập phim đi qua, nhiều sự kiện, sự nghi ngờ được để ngỏ, chưa được giải quyết dứt điểm, thường kết thúc mở để khán giả không quên bật TV theo dõi các tập sau.

Bên cạnh đó, sự thành công của kịch bản phim đã cho thấy sự chắc tay của người viết. Ngoài kỹ thuật viết kịch bản chắc chắn, nhà văn Đình Kính còn làm tốt vai trò của một nhà khám phá đề tài cũ nhưng được làm mới cẩn thận. Đề tài tranh quyền đoạt chức, mua bán chức danh, chạy dự án kinh tế bất chấp thủ đoạn… đã được nhiều nhà làm phim khai thác nhưng một lần nữa nó lại được thể hiện thành công, sâu sắc và thăng hoa trong Chủ tịch tỉnh. Bản thân đề tài này cũng đã mang đến sự cuốn hút nhất định cho khán giả bởi nó chỉ rất rõ những vấn đề “nóng” đang được mọi người quan tâm trong xã hội hiện nay.

Chủ tịch tỉnh nhận được hơn 90% phản hồi tích cực từ phía khán giả trên các diễn đàn điện ảnh, trang mạng xã hội… 86% ý kiến cho rằng phim còn nhiều sạn nhưng đáng xem.

Sự cuốn hút “ma lực” của Chủ tịch tỉnh còn phải kể đến cách xây dựng nhân vật chặt chẽ. Mỗi nhân vật của Chủ tịch tỉnh đều có lý lịch, cá tính rõ ràng và quan trọng nhất là nhân vật có số phận. Nhân vật khi tung ra tạo ngay ấn tượng cho người xem từ nhiều điểm. Ví dụ, tập một giới thiệu nhân vật Hằng (NSƯT Minh Hòa) cá tính từ trong ra ngoài, từ đầu đến chân, ngoại hình bắt mắt, lời nói bản lĩnh và phát những ngôn từ sắc sảo: “Em không thuyết phục mà là tiền thuyết phục”, “Trên đời này không có tiền không làm gì được”…

Số lượng nhân vật trong Chủ tịch tỉnh nhiều nhưng có lý lịch và được tác giả kiểm soát một cách có hệ thống và chặt chẽ. Đặc biệt hơn, các nhà làm phim đã tạo cho mỗi nhân vật một sự ẩn chứa đầy bất ngờ, những bí mật và những chuyện “động trời” dần dần được gợi mở theo cách đánh lạc hướng người xem. Chẳng hạn, nhân vật Nguyễn Sính gây ấn tượng mạnh bởi hình ảnh một vị chủ tịch tỉnh liêm khiết, chân chính, giản đơn, sống sạch… nhưng qua từng tập phim đã “lật tẩy” ông là một quan tham và có những mối quan hệ ngoài luồng đầy bí ẩn. Hoặc như nhân vật phó chủ tịch Trí Tuệ nổi tiếng trong sạch, công bằng nhưng ông lại bất ngờ có một người con gái sau mối tình thời sinh viên…

Có thể thấy, một số phim truyền hình Việt Nam hiện nay chỉ khai thác được mặt nổi của nhân vật mà chưa thấy được điểm chìm. Chủ tịch tỉnh đã tổng hòa được hai mặt đó khi nó vừa miêu tả sắc nét cuộc sống bên ngoài vừa đi sâu miêu tả số phận đa chiều của từng gia đình, từng nhân vật… Ở mỗi nhân vật chứa đựng những ý nghĩa cho người xem và ở đó người ta có thể tìm thấy được sự thú vị, bài học về cách đối nhân xử thế cho riêng mình. Một khán giả cho rằng: “Xem phim Chủ tịch tỉnh tôi cảm tưởng có thể thấy ngay những con người, những mảnh đời như thế xung quanh mình. Không phi thực, không xa lạ… mỗi nhân vật là một sự khám phá, một điều nhắc nhở ta.”

Một bạn sinh viên ngành đạo diễn nhận xét: “Đúng là một bộ phim chất lượng, càng xem càng hay. Phim chính luận nhưng chẳng khó nhằn và chẳng có gì phải đợi chờ hết phim mới thấy sự hấp dẫn. Sự thú vị của phim nằm ở mỗi cảnh, mỗi nhân vật, mỗi tình tiết…”

Sẽ thật thiếu sót nếu chúng ta không nhắc đến dàn diễn viên diễn xuất điêu luyện của bộ phim này. Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa dàn diễn viên gạo cội đã được thừa nhận về tài năng như: NSƯT Minh Hòa, NSƯT Minh Hằng, NSƯT Phạm Cường, NSƯT Thanh Hiền, NSƯT Trần Nhượng, Hồng Sơn, Vân Anh… với những gương mặt diễn viên trẻ như Văn Anh, Vi Cầm, Thanh Hoa, Mạnh Quỳnh đã mang lại sự tươi mới cho bộ phim Chủ tịch tỉnh. Họ làm mới nhân vật của mình, tung hứng với bạn diễn tạo thành điểm nhấn thú vị cho phim.

Minh Hải