Phim dành cho thiếu nhi – trang sách của những hình ảnh chuyển động

Một cuốn sách không phải viết để dành cho trẻ em mà được Nguyễn Nhật Ánh viết cho những ai từng là trẻ em. Dường như thế giới tuổi thơ ấy vẫn có một sức mạnh đặc biệt hấp dẫn không chỉ với các em nhỏ mà còn đối với cả những người đã đi qua tuổi thơ, những người không còn là trẻ thơ nữa nhưng tâm hồn vẫn mong muốn, khát khao quay trở lại với nó. Điện ảnh cũng không nằm ngoài quy luật sáng tạo chung ấy khi những thước phim thiếu nhi vẫn luôn nhận được sự quan tâm, yêu mến đặc biệt của không chỉ các em nhỏ…

Cảnh trong phim Đi tìm Nemo

Có rất nhiều những bộ phim dành cho thiếu nhi thành công ở mọi thể loại khác nhau từ: phiêu lưu mạo hiểm đến tâm lý, từ hài hước nhẹ nhàng cho đến phim ca nhạc, phim giả tưởng… Tất cả tạo thành một bản hòa tấu phim thiếu nhi đa dạng với nhiều thanh âm, cung bậc khác nhau. Nó là một bức tranh muôn màu vẽ lại thế giới diệu kỳ của các em trong đó chứa đựng những ước mơ, hoài bão riêng. Mỗi bộ phim được làm cho thiếu nhi ở các quốc gia khác nhau, châu lục khác nhau đều thể hiện những góc nhìn riêng biệt, những ý tưởng sáng tạo đặc trưng của các nhà làm phim. Tuy nhiên tất cả đều hướng đến việc xây dựng và mang tới cho các em thiếu nhi những cái nhìn đa diện nhất. Giúp các em học được những bài học ý nghĩa từ cách kể chuyện, các câu chuyện phim được lồng ghép vào trong đó. Nó bồi đắp cho tâm hồn các em, giúp các em nhận thức được nhiều điều trong cuộc sống và trưởng thành hơn.

Cảnh trong phim Siêu khuyển thần thông

Ở châu Á năm 2007 có một bộ phim của Hồng Kông thu hút được rất đông các em thiếu nhi theo dõi và không chỉ bó hẹp trong phạm vi phim dành cho thiếu nhi, nó còn tạo cơn sốt cho cả chính những khán giả lớn tuổi. Là một trong mười bộ phim có doanh thu cao nhất năm 2007 Siêu khuyển thần thông (CJ 7) của đạo diễn kiêm diễn viên chính Châu Tinh Trì đã ghi dấu ấn quan trọng với khán giả nhí bằng một cốt truyện giản dị mà xúc động. Cả bộ phim tràn ngập và ấm áp tình yêu thương. Cậu bé trong phim đã được món đồ chơi mà bố em nhặt được ngoài bãi rác đưa vào thế giới của những tưởng tượng tuyệt vời và những điều rất tốt đẹp mà trước đó nó chỉ có thể xảy ra trong mơ đối với em. Món quà tuyệt vời của người cha nghèo khó đã giúp em đi vào một cuộc phiêu lưu thần kỳ. Ở đó em đã nhận ra giá trị của tình yêu thương, ý nghĩa thiêng liêng của việc luôn có cha bên cạnh để bảo vệ cho mình. Câu chuyện dung dị với những tình huống gây cười đan xen trong những diễn biến tâm lý của tình cảm cha con. Một bộ phim với cốt chuyện không mới nhưng diễn xuất của Châu Tinh Trì và bé Từ Kiều đã khiến câu chuyện về tình thân ngời sáng, lung linh. Một bộ phim làm lay động tâm hồn không chỉ đối với các em nhỏ mà còn là bài học cho cả những người đang làm cha.

Cảnh trong phim Siêu khuyển thần thông

Trong gia tài những bộ phim dành cho thiếu nhi mà không nhắc tới Những đứa trẻ thiên đường của điện ảnh Iran thì thực sự là một thiếu sót lớn. Bộ phim đã giành được giải thưởng Oscar cho phim nước ngoài xuất sắc nhất năm 1999 và vô số những giải thưởng quốc tế khác. Đề tài thiếu nhi trong phim được khai thác dưới góc nhìn của một đạo diễn tài năng, ông đã thổi vào đây những thể hiện rất riêng và mới lạ. Cảm xúc bao trùm toàn bộ phim đó là sự thương cảm cho cậu bé Ali vì muốn có được một đôi giày mới cho cô em gái nhỏ mà sẵn sàng bất chấp mọi khó khăn, nguy hiểm. Hành trình để có được đôi giầy mới không suôn sẻ, đôi khi nó khiến cậu phải “trày da chảy máu". Cuối cùng cậu cũng nhận được một đôi giày như mong muốn. Tưởng chừng như niềm mong mỏi bấy lâu nay đã trở thành sự thật tuy nhiên khi mở phần thưởng chiến thắng trong cuộc thi chạy ra thì cậu ngỡ ngàng, vỡ òa trong sự thất vọng bởi đó là một đôi giày nam chứ không phải là đôi giày nữ để cậu dành tặng cho cô em gái nhỏ đang ngày đêm chờ ngóng.

Một câu chuyện nhỏ cảm động và tuyệt vời thể hiện niềm mơ ước của các em thiếu nhi nghèo. Trên nền của câu chuyện về cậu bé Ali với khát khao có một đôi giày mới ấy đạo diễn muốn truyền tải và đặt ra những vấn đề lớn hơn, mang ý nghĩa xã hội sâu sắc đối với người xem. Đó là mối tương quan giữa gia đình và xã hội, là sự phân biệt đẳng cấp giàu nghèo. Đặc biệt bộ phim còn rung lên hồi chuông đối với những bậc cha mẹ trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Không màu mè, cầu kỳ trong cách thể hiện cả bộ phim là một hơi thở nhẹ nhàng, giàu ý vị và chan chứa tình cảm yêu thương. Đó là ngọn lửa hồng được thắp nên bởi ánh sáng của tình cảm nhân văn cao đẹp. Mạch phim liên hồi với những sự kiện được ghép nối một cách lô gic, chặt chẽ. Những cảnh phim chứa đựng được nhiều tầng ý nghĩa, hàm súc… đã tạo thành một hành trình khát vọng rất đỗi đáng yêu và ngây thơ của cậu bé Ali. Trong con đường ấy của cậu không có những câu chuyện cổ tích thần tiên, những ước ao bay bổng như những cô bé hay cậu bé khác mà chỉ đơn giản là có được một đôi giày để tự hào, để ngẩng cao đầu đi đến trường với niềm kiêu hãnh của riêng mình. "Những đứa trẻ thiên đường” phải chăng chính là tiếng trở mình để gọi dậy và đánh thức những ước mơ, những khao khát đẹp còn đang được “giấu kín” bên trong những lo lắng nhỏ nhoi của những đứa trẻ. Bộ phim xứng đáng để tất cả các em nhỏ ngồi theo dõi và xứng đáng để tất cả những người lớn phải suy tư khi những cảnh phim cuối cùng khép lại.

Phim Những đứa trẻ thiên đường

Phim về đề tài chiến tranh dường như "không mới nhưng chưa bao giờ cũ" trong ngọn nguồn sáng tạo của nghệ thuật điện ảnh. Đề tài chiến tranh luôn được thể hiện ở nhiều điểm nhìn với nhiều góc độ khác nhau để thông qua đó các nhà làm phim bộc lộ cá tính sáng tạo cũng như thể hiện tư tưởng riêng của mình. Bộ phim Cuộc dạo chơi của những đứa trẻ mặc Pyjama của đạo diễn người Anh Mark Herman là một ví dụ điển hình về thể loại phim chiến tranh dành cho thiếu nhi. Đi vào đề tài mang tính chất muôn thuở, được tận dụng tối đa trong điện ảnh. Tuy nhiên đạo diễn người Anh đã tìm ra được lối đi riêng, một con đường sáng tạo độc đáo trong tác phẩm của mình. Bộ phim đã chạm tới thế giới sâu kín nhất của con người và có lẽ khi xem xong bộ phim hơi thở nóng hổi của những giọt nước mắt vẫn còn lăn dài trên má người xem.

Không khắc họa những màn "bom rơi đạn nổ”, không có những cái chết hay sự đẫm máu thảm thương. Bộ phim đã tố cáo tội ác diệt chủng của quân đội Hitle với người Do thái bằng những tình tiết xoay quanh cậu bé Bruno hiếu động, ngây thơ. Cậu bé chính là nạn nhân chiến tranh, của cuộc chiến phi nhân tính do chính cha mình đã gây nên. Cậu mặc bộ đồ Pyjama – mà cứ ngỡ là bộ quần áo ngủ chui qua hàng rào dây thép vào bên trong trại tập trung của người Do thái để cùng tìm cha cho cậu bé Samuel. Cậu không biết rằng bên trong ấy là một thế giới của sự hủy diệt tàn bạo, khốc liệt. Kết quả cậu cũng cùng chung số phận với biết bao người Do thái khác trong trại tập trung ấy.

Trong hầm cậu bé vẫn ngơ ngác không hiều chuyện gì đang xảy ra với mình, cậu không hề có chút khái niệm nào về chiến tranh hay tội ác chiến tranh. Ngoài kia cha mẹ và chị gái cậu vẫn đang ráo riết tìm cậu, mẹ cậu khóc lóc thảm thiết và gọi cậu trong vô vọng. Cơn mưa ngoài trời như gào thét, tố cáo tội ác của người cha và như để tiếc thương cho cậu bé tội nghiệp. Một bộ phim đi vào lòng người bằng diễn xuất trọn vẹn, thành công của diễn viên, bằng khả năng khai thác câu chuyện ở một góc độ mới lạ và bằng giá trị nhân văn cao đẹp. Tất cả các em nhỏ nếu xem xong bộ phim chắc chắn sẽ thấy căm ghét chiến tranh, sẽ biết trân trọng tình bạn và biết yêu thương gia đình. Một bộ phim đơn giản với kinh phí thấp nhưng lại mang ý nghĩa lớn, thành công ngoài mong đợi.

Phim Cuộc dạo chơi của những đứa trẻ mặc pyjama

Nhắc đến phim thiếu nhi thì không thể không nhắc đến phim hoạt hình. Đi tìm Nemo (Finding Nemo) của Wast Disney là chuyến phiêu lưu không định trước của chú cá con Nemo và cả người cha Marlin đến những miền đất mới. Trong chuyến phiêu lưu ấy cậu được gặp gỡ những người bạn mới, được khám phá những điều mới mẻ của những đại dương xa xôi, của thế giới con người và cũng gặp không ít khó khăn, rắc rối. Mỗi trải nghiệm là một bài học đối với Nemo để cậu lớn hơn, trưởng thành hơn và nhận ra giá trị đích thực của cuộc sống và tình yêu thương đối với người cha của mình. Câu chuyện phim hóm hỉnh, vui nhộn như chính thế giới trẻ thơ. Các em nhỏ sẽ nhận ra mình trong hình ảnh của cậu bé Nemo, sẽ tìm thấy phần nào tính cách của mình trong đó. Các nhà làm phim đã không giới hạn trí tưởng tượng của mình, đã đưa nó bay bổng và phả vào đó những phép màu của cuộc sống. Xem Đi tìm Nemo để thấy giá trị của hạnh phúc không phải ở nơi đâu xa xôi mà ngay bên cạnh chính mình, để thấy mỗi chuyến phiêu lưu, sự ra đi là một cuộc trở về, hội ngộ khi mình đã lớn hơn, biết yêu và trân trọng cuộc sống này hơn. Câu chuyện về chú cá nhỏ hay chính tình thương đã nâng đỡ con người, tình cha con đã sưởi ấm trái tim con người? Phải chăng vì vậy mà các em nhỏ không thể rời mắt khỏi màn hình ti vi mỗi khi thấy Đi tìm Nemo xuất hiện?

Cảnh trong phim Đi tìm Nemo

Trẻ em là một thế giới đặc biệt luôn cần nhận được sự quan tâm, chăm sóc. Nghệ thuật điện ảnh cũng rất chú ý tới đối tượng khán giả này. Những bộ phim được thực hiện cho thiếu nhi luôn ẩn chứa nhiều điều thú vị. Nó là những câu chuyện ý nghĩa để các em soi mình vào đó học hỏi và tự nhận thức. Cả bốn bộ phim trên đều nhận được sự yêu mến của các em nhỏ, đều là những tác phẩm thành công ở mỗi một quốc gia, mỗi một châu lục và một nền điện ảnh. Có thể cách thể hiện khác nhau, đề tài khác nhau nhưng đều có chung một ngôn ngữ điện ảnh giàu cảm xúc. Đều được thực hiện để dành cho các em thiếu nhi. Đó là những trang sách ý nghĩa mà mỗi trang sách chính là những hình ảnh biết chuyển động trên khuôn hình.

Nguyễn Hương Giang