Phim thực tại ảo: Có phải tương lai của điện ảnh?

(TGĐA) - Liên hoan phim Tribeca vừa khai mạc tại New York với trọng tâm là khuyến khích sản xuất thể loại phim thực tại ảo (virtual reality-VR), với quy mô lớn nhất từ trước đến nay. Tháng 5, Liên hoan Phim Cannes lần thứ 70 cũng sẽ giới thiệu show VR lớn nhất như kế hoạch. Vì vậy có thể gọi năm 2017 là năm của xu hướng sản xuất phim VR khi có rất nhiều sản phẩm được giới thiệu? Lực lượng tham gia cũng đông đảo dần, từ chuyên nghiệp đến nghiệp dư. 

phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh Redoubable: Nước Pháp, điện ảnh và tình yêu
phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh Các minh tinh Hoa ngữ & Hành trình ngồi ghế giám khảo LHP Cannes
phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh Ngô Trác Hy gặp áp lực khi diễn tay đôi với Lưu Đức Hoa trong phim “Sóng dữ”
phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh LHP Cannes & điện ảnh Pháp: Những đối nghịch với Hollywood!
phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh
Khán giả tương tác với phim qua 1 mũ đội đầu

Tương lai của điện ảnh?

Chỉ cách nay hơn 5 năm, những từ như “thế vai”, “thử nghiệm” và “VR” vẫn còn đứng ngoài lề dòng chủ lưu của sản xuất phim ảnh. Nay, một phân tích mới cho thấy đến năm 2021, kỹ nghệ VR có thể phát sinh doanh thu 75 tỉ USD một năm, con số quá ấn tượng. Những tay chơi lão luyện trong kỹ nghệ làm phim nghi ngờ con số này nhưng họ vẫn không thể xem nhẹ triển vọng của VR nên mọi biến động tích cực trong công nghệ VR đều không qua được mắt họ. “Chậm thích nghi là chết! Thiếu khả năng đón đầu xu hướng mới cũng chết!”. Khẩu hiệu này đúng với tất cả mọi lĩnh vực kinh doanh. Và điện ảnh không thể đứng ngoài trước sự phát triển như vũ bão của VR với các sản phẩm ngày càng độc đáo, đáp ứng được những gì không thể làm được trong thế giới thật. James George, đồng sáng lập Scatter kiêm giám đốc kỹ thuật của bộ phim VR Blackout được studio chiếu giới thiệu tại Tribeca 2017 nhận định: “Khán giả xem phim VR sẽ có trải nghiệm rất khác với cách xem phim cũ. Nó đưa khán giả đến với một thế giới rất khác. Bạn đội chiếc nón chuyên dụng vào và sẽ thấy mình ngồi trong toa xe điện ngầm New York trong không gian ảo. Bạn hoàn toàn bị thuyết phục bởi những điều mới mẻ bạn vừa nhìn thấy. Trong toa xe là những nhân vật khác nhau và bạn có thể di chuyển và nghe được suy nghĩ của mỗi người khi nhìn vào họ. Trong khi người này buồn bã vì tuổi tác cao dần thì người khác nghĩ đến việc làm móng tay hay cái gì khác. Thông qua chuyển động của đầu và đôi mắt, chiếc mũ sẽ phát hiện được người bạn đang chú ý đến”. Từ VR dùng chung cho mọi trải nghiệm của khán giả và công nghệ VR tiến bộ rất nhanh nên ngày càng có thêm những trải nghiệm thú vị. Những gì xảy ra trong studio Scatter đã vẽ lên trang mới của lịch sử sản xuất phim và không ai có thể bỏ qua hay xem nhẹ nó.

phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh
Cảnh trong phim VR Blackout được giới thiệu tại LHP Tribeca 2017

Nhắm vào thành phần khán giả trẻ

Đã hơn 100 năm trôi qua kể từ khi con người bắt đầu học cách kể chuyện bằng hình ảnh và VR là một công cụ mới giúp việc kể chuyện được dễ hơn và hiệu quả hơn. Tuy nhiên việc đưa VR vào rạp chiếu phim là chuyện khác. Trước hết, nó cần sự chấp nhận và ủng hộ của khán giả, đặc biệt là những người đã quen với cách xem phim truyền thống. Thật ra, phim VR nên được xem là “phim dàn dựng” trong một rạp “live”, ví dụ bộ phim Sleep No More của công ty Punchdrunk. Khán giả thay vì ngồi tại chỗ lại di chuyển được và tương tác với các nhân vật trong phim. Thế hệ nào có không gian điện ảnh đó. VR là dành cho thế hệ trẻ khao khát có sự thay đổi mạnh mẽ và muốn được tương tác trong rạp chiếu phim. Họ muốn được can dự chứ không phải ngồi yên một chỗ.

phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh
Khán giả tương tác với phim qua 1 mũ đội đầu

Hiểu được nguyện vọng này, Tribeca đã giới thiệu một mô hình VR rất khác và hy vọng sẽ thành công về tài chính nếu thuyết phục được khán giả. Bộ phim VR Broken Night sẽ cho khán giả thấy sự khác biệt này tại Tribeca. Đây là sản phẩm của Eko, một công ty công nghệ và truyền thông đặt trụ sở tại Manhattan (New York). Alon Benari của Eko cho biết, bộ phim pha trộn với cách làm phim truyền thống nhưng vẫn khác. “Chúng tôi may mắn có được hai diễn viên Emily Mortimer và Alessandro Nivola (là vợ chồng ngoài đời) nhận đóng hai vai chính, cặp vợ chồng của phim. Và có lúc một viên đạn được bắn ra, thật khó nói cảm giác của khán giả khi xem phim với chiếc mũ đội đầu. Câu chuyện được kể tuỳ vào sự chọn lựa cốt truyện của họ. Nói rõ hơn là khán giả có thể tác động lên diễn biến câu chuyện, từ những gì họ cảm nhận về người vợ hay người chồng”.

phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh
Cảnh trong Bộ phim VR Broken Night
Thế hệ nào có không gian điện ảnh đó. VR là dành cho thế hệ trẻ khao khát có sự thay đổi mạnh mẽ và muốn được tương tác trong rạp chiếu phim. Họ muốn được can dự chứ không phải ngồi yên một chỗ.

Tại Tribeca, bộ phim VR The Protectors của nữ đạo diễn Kathryn Bigelow được chiếu trong căn phòng 250 ghế ngồi với khán giả được trang bị mũ đội đầu. Nhưng phụ tá đạo diễn Tal Zubalsky cho biết The Protectors không cho phép người xem tác động sâu vào cốt truyện. “Tương tác ở đây là tăng sự liên quan cảm xúc giữa khán giả và nhân vật chứ không phải trao cho khán giả quyền kiểm soát nội dung. Nói rõ hơn, The Protectors không phải là videogame – ông nhấn mạnh – Tất cả chúng tôi đều trong giai đoạn mày mò nên Emily và Alessandro được can dự như đồng sản xuất. Các đạo diễn phim truyền thống cũng khát khao tìm hiểu thế giới mới của VR. Họ đến studio trong hai ngày để cùng làm bộ phim VR Nokia Ozo dài 6 phút”. Giống như Blackout, Broken Night trao một số quyền cho khán giả khi họ theo dõi câu chuyện trong chiếc mũ đội đầu. Một số phim VR tại Tribeca cung cấp nhiểu kiểu mũ khác nhau để tạo ra những trải nghiệm khác nhau.

phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh
Khán giả tương tác với phim qua 1 mũ đội đầu 2

Giải bài toán doanh thu

Vấn đề lớn nhất của phim VR là làm sao kiếm được tiền khi số khán giả chọn xem loại phim này còn giới hạn. Benari thừa nhận việc phát hành những bộ phim VR như Broken Night vẫn còn là thách thức lớn. “Tuy nhiên, chúng ta có thể nhìn vào sức hấp dẫn ngày càng tăng của thế giới VR đầy sáng tạo để dự báo tương lai. Tôi tin rằng cả số người đầu tư và khán giả của phim VR sẽ tăng. Công nghệ tiến bộ sẽ giúp giải quyết nhiều vấn đề nếu chúng ta nhìn lại những ngày đầu tiên của phim câm và radio”, ông nói.

phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh
Bộ phim Draw Me Close của đạo diễn Jordan Tannahill cho phép khán giả tương tác với nữ diễn viên chính trong trang phục đặc biệt

Nhà lập trình VR Loren Hammonds bổ sung: “Không ai dám nói những chiếc mũ trùm đầu cồng kềnh khán giả ngại mang sẽ đóng vai trò chủ lực trong thế giới phim VR mà thay vào đó có thể là kính đeo mắt hoặc contact lens gọn nhẹ hơn nhiều, thậm chí có thể là công cụ “hologram experience” nào đó. Vì vậy, khán giả phim VR tương lai sẽ tăng gấp trăm lần so với hiện nay. Nhưng trước mắt, họ cần được thuyết phục là số lượng phim VR sẽ nhiều hơn phim 3D Hollywood. Chúng ta đang phát triển những công cụ thông minh hơn để giúp khán giả tương tác với phim. Giai đoạn trình diễn đã qua, bây giờ đã đến lúc tăng tốc. Khán giả đã bắt đầu làm quen với phim VR, giai đoạn họ chấp nhận nó cũng đã bắt đầu. Vấn đề là phim VR cần được phổ cập đến khán giả nhiều hơn nữa so với phim 3D Hollywood”.

phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh
3. Bộ phim Treehugger cũng cho khán giả tương tác với phim thông qua việc chui đầu vào gốc cây

Bộ phim Treehugger của công ty Marshmallow Laser Feast được cài đặt trong rạp sao cho khán giả đội mũ chuyên dụng có thể đưa đầu vào trong thân cây qua những chiếc lỗ để tương tác với phim. Một bộ phim khác có tên Draw Me Close của đạo diễn Jordan Tannahill cho phép khán giả tương tác với nữ diễn viên chính trong trang phục đặc biệt, cảm nhận được hành động của khán giả. Bộ phim là sản phẩm hợp tác với nhà hát National Theatre ở London nhưng tất cả là công nghệ VR. Hammonds cũng lạc quan về triển vọng tài chính của VR khi tình hình cứ tốt dần lên mỗi tháng. Ông tin rằng, The Protectors của 2 đạo diễn Kathryn Bigelow và Imraan Ismael sẽ tạo thành cú hích lớn. “Tôi không thể đoán trước công nghệ làm phim VR sẽ tiến đến mức nào tại Tribeca trong 2 năm nữa và mức độ tiếp nhận của khán giả với nó, nhưng khi nội dung ngày càng đa dạng hơn và sự tương tác ngày càng nhiều thì số khán giả chịu trả tiền vào xem chúng cũng sẽ tăng. Đó là lúc điện ảnh có một môi trường thể hiện mới với các sản phẩm mới không giống những cái cũ” – ông nói.

phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh 'Fast & Furious 8' phá vỡ kỷ lục doanh thu của 'Fast 7' tại Việt Nam
phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh Em chưa 18 “đại thắng” với doanh thu 86 tỉ sau tuần đầu tiên công chiếu
phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh "Điệp viên ngoài giờ": Phim Hàn có doanh thu mở màn tốt nhất khi khởi chiếu tại Việt Nam
phim thuc tai ao co phai tuong lai cua dien anh Steven Spielberg và George Lucas bàn về tương lai của điện ảnh

Lê Tây Sơn