Trở về năm 1942 - Khúc bi tráng của thời đại

Cú chào sân ấn tượng

Ngay khi chưa ra mắt, dự án này đã trở thành cái tên được tìm kiếm trên mạng nhiều nhất ở lĩnh vực điện ảnh theo thống kê của các trang mạng Hoa ngữ. Nguyên nhân có rất nhiều. Trước hết, đây là dự án bom tấn tiếp theo của đạo diễn Phùng Tiểu Cương, một trong những tên tuổi hiếm vừa đình đám với những phim Tết đoạt danh thu cao, vừa giỏi làm hài lòng khán giả với những màn chọc cười cũng như tình cảm xúc động đặc trưng và lại thuyết phục được giới chuyên môn nhờ tay nghề làm phim vững vàng. Trở về năm 1942 cũng có những nét tương tự như Đường Sơn đại địa chấn, khi nhìn lại thảm họa khủng khiếp không chỉ riêng với dân tộc Trung Hoa mà còn là của nhân loại.

Bắt đầu khởi quay từ tháng 10/2011, dự án hầu như tiết lộ rất ít với báo giới mà chỉ có vài thông tin chính yếu với mục đích để cho ê-kip sản xuất tập trung làm việc. Kịch bản chi tiết được dựng từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Lưu Chấn Vân, kể lại trận đói lịch sử năm 1942 ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, khi những người dân vô tội trở thành nạn nhân của phát xít Nhật. Gần 3 triệu người đã chết trong thảm họa được ghi dấu là một trong những thời kỳ đen tối nhất của lịch sử Trung Quốc. Đây cũng là bộ phim được đạo diễn Phùng Tiểu Cương ấp ủ suốt 10 năm qua, thậm chí còn muốn thực hiện trước cả Đường Sơn đại địa chấn.

Với kinh phí đầu tư đặc biệt lớn của công ty Huynh đệ Hoa Nghị, Trở về năm 1942 có đội ngũ làm âm thanh và kỹ xảo hùng hậu. Phim cũng quy tụ được dàn diễn viên đình đám của Hoa ngữ cũng như Hollywood. Tài tử từng được nhiều giải thưởng quốc tế với vai diễn kinh điển trong phim The pianist, Adrien Brody, vào vai một nhà báo đến tìm hiểu tình hình Trung Quốc. Ngoài Adrien Brody, một nam tài tử từng đoạt giải Oscar khác là Tim Robbins cũng nhận lời tham gia. Bà xã Từ Phàm của Phùng Tiểu Cương cũng đóng góp một vai diễn quan trọng. Trở về năm 1942 cũng đánh dấu sự lột xác của diễn viên nổi tiếng Đài Loan Tô Hữu Bằng, tài tử gạo cội Trần Đạo Minh và cha con Trương Quốc Lập - Trương Mặc…

Trailer Trở về năm 1942 được ra mắt tại Liên hoan phim Quốc tế Toronto lần thứ 37 vừa qua và lập tức gây được sự chú ý. Trong 90 giây giới thiệu, khán giả không chỉ được gặp lại những gương mặt quen thuộc của nhiều nền điện ảnh lớn mà còn được chiêm ngưỡng khu phố phục dựng gần giống nguyên trạng những năm 1940 ở Trung Quốc.

Hứa hẹn sức hấp dẫn

Với doanh thu hàng đầu từ bộ phim thảm họa trước, đạo diễn Phùng Tiểu Cương đã tự tin hơn khi thuyết phục nhà đầu tư. Ông cũng cho biết, khác với Đường Sơn đại địa chấn thiên về những kỹ xảo chuyển động, phần đầu tư lần này chủ yếu dành cho bối cảnh, thu hút diễn viên và chỉ đạo hành động, xây dựng sơ đồ chiến trận cũng như tập trung dàn cảnh cho những diễn viên quần chúng lần đầu tiên đến với dự án lớn. Như vậy, kỹ xảo không phải là yếu tố quan trọng nhất để tạo nên sức mạnh của Trở về năm 1942 mà vẫn là câu chuyện và dấu ấn diễn xuất. Phùng Tiểu Cương khẳng định: “Phim sẽ thay đổi định kiến về một điện ảnh đương đại Trung Quốc thiếu đi chiều sâu”.

Tất nhiên, còn quá sớm để nói những điều Phùng Tiểu Cương khẳng định là đúng. Nhưng nhìn vào kinh phí mà Tập đoàn Hoa nghị sẵn sàng chi cho dự án phim có cái kết bi thảm này mới thấy sức thuyết phục của tinh thần bộ phim. Đạo diễn cũng chia sẻ, từ năm 1993 đến nay, kinh phí phim đã tăng 7 lần từ mức dự tính 30 triệu tệ ban đầu. Bối cảnh phim trải dài trên nhiều địa điểm, phương tiện giao thông với mức phụ thu tăng lên từng ngày. Thậm chí, đoàn làm phim đã dựng lên một khu phố với kích thước thật và phong cách năm 1940 để tạo sự chân thực nhất. Nội dung câu chuyện được ông nhắc tới là “chưa từng xuất hiện trong sử sách, có thể thay đổi rất nhiều cách nhìn nhận cuộc sống của chúng ta, giúp những người ở thời đại dư thừa vật chất này sẽ thấy hiểu và thay đổi trạng thái đói khát về mặt tinh thần”.

Không có mỹ nữ hay thần tượng màn ảnh nào xuất hiện trong dự án phim triệu đô này, song nhìn vào bảng phân vai, tất cả những người hâm mộ đều hoàn toàn có thể kỳ vọng vào những đột phá trong xây dựng và thể hiện nhân vật. Dù gặp nhiều khó khăn về rào cản ngôn ngữ trong quá trình làm phim, thường xuyên phải thực hiện nhiều đúp mới hoàn thành những cảnh quay ngắn để làm hài lòng vị đạo diễn khó tính song Adrien Brody vẫn hào hứng khi nói về bộ phim này: “Hoành tráng và phức tạp, nhưng tất cả vai diễn đều ấn tượng. Sợ hãi, đau đớn nhưng ấm áp, tôi nhớ đến vai diễn của mình trong The pianist. Điều còn lại không phải là những đau đớn mà là một niềm tin về một thế giới tốt đẹp hơn”.

Tên gốc: Nhất Cửu Tứ Nhị/ Ôn Cố 1942

Tên tiếng Anh: Remembering 1942
Hãng sản xuất: Công ty Huynh đệ Hoa Nghị

Đạo diễn: Phùng Tiểu Cương

Giám chế: Vương Trung Quân, Vương Trung Lỗi, Trần Quốc Phú
Biên kịch (nguyên tác): Lưu Chấn Vân
Âm nhạc (nguyên tác): Triệu Quý Bình
Thiết kế mỹ thuật: Thạch Hải Ưng, Tôn Lập

Thiết kế phục trang: Diệp Cẩm Thiêm
Hiệu ứng hình ảnh: Trịnh Đạo An, Thân Tái Hạo
Chỉ đạo hành động: Phác Trụ Thiên
Thể loại: Bi kịch, lịch sử
Khởi quay: 11/2011
Phát hành: 8/2012, công chiếu vào tháng 11 tại Trung Quốc
Kinh phí: 210 triệu NDT

Diễn viên: Trần Đạo Minh, Từ Phàm, Vương Tử Văn, Trương Quốc Cường, Tô Hữu Bằng, Adrien Brody, Tim Robbins…

Việt An