Tuyết rơi ở Praha

(TGĐA) - Tôi được một người quen giới thiệu với tiến sĩ Phạm Phú Cường, người sẽ giúp đỡ chúng tôi trong mấy ngày ở Praha. Vừa vượt qua biên giới nước Đức, đã thấy nông thôn của Séc thay đổi dáng dấp rõ rệt. Những ngôi nhà một tầng vàng quạch cũ kỹ nằm cô quạnh bên đường quốc lộ. Các ô cửa đóng kín trong trời tuyết càng tăng vẻ thê lương cho những hình dung phía trong mỗi căn nhà. Càng tiến sâu vào nội thành Praha, tuyết càng tan dần, mưa rơi lác đác, nhường chỗ cho sắc màu sầu muộn trên những mái cổ âm u và cả những bước chân bộ hành buồn bã rảo trên mặt đường lép nhép bùn đất. Tuyết tan là lúc bẩn thỉu khó chịu nhất của người Âu, cũng chẳng khác thứ trời nồm tháng ba đáng ghét ở miền Bắc Việt Nam là mấy.

tuyet roi o praha Khám phá Ait Benhaddou: Thành phố công sự, Hollywood của Châu Phi
tuyet roi o praha Tường Linh đưa mẹ vi vu nước Nga
tuyet roi o praha
tuyet roi o praha
Tuyết đang tan trên những căn nhà ngói đỏ ở Praha

Chiếc xe buýt hai tầng dừng lại trước tấm biển Florenc, một bến đỗ thoạt nhìn đã gợi lên sự buồn tẻ. Mà dường như bến xe nào trông cũng buồn như nhau, ở khắp nơi trên thế giới này, dù nó luôn tấp nập kẻ đến người đi. Chẳng hiểu sao lại thế. Tôi vẫn còn nhớ rõ cái bến xe ở thị trấn Fira trong một chiều hè nắng gắt, đông đúc khách du lịch đang lịch kịch lôi đồ ra khỏi hầm xe, phấn khởi cho những ngày huyền diệu sắp tới trên hòn đảo Santorini thiên đường. Thế mà trông cũng vẫn buồn buồn thế nào. Chắc chỉ đỡ tệ hơn ga xép chút đỉnh. Ga và Bến, là thứ đến rồi đi, neo đậu gì cũng chỉ trong chốc lát và giữa muôn phần vội vã ấy, chẳng ai buồn để mắt ngắm bến nhìn ga mà ví thử phải làm đẹp cho nó, thành thử xung quanh bến Florenc chỉ nhác thấy những khuôn mặt không cười đang kéo lê hành lý dọc các bờ tường có lẽ đã được sang sửa từ thời Thế chiến II.

tuyet roi o praha
Thời điểm tuyết tan khiến Praha thêm phần buồn bã

Tiến sĩ Phạm Phú Cường là một người đàn ông nhỏ nhắn có khuôn mặt như Tây lai, áng chừng quãng gần năm mươi nhưng tóc đã bạc trắng trước tuổi, sau lưng đeo chiếc ba lô nhỏ xíu. Chẳng còn người Việt nào khác đứng ở bến nên tôi chắc đấy là người mình cần tìm. Nhận ra nhau, anh chào hồ hởi và giúp chúng tôi vài món hành lý. Bầu đoàn bắt đầu lếch thếch lội bộ trên những vỉa hè trơn ướt và bẩn thỉu. “Khách sạn ở ngay bên kia đường thôi” – Anh bảo thế.

tuyet roi o praha
Ở Praha, có nhiều khách sạn vẫn mang dáng dấp cổ kính của ngày xưa...

Khách sạn mà tiến sĩ Cường tìm được cho chúng tôi thì đúng là vừa tiện vừa sang lại vừa rẻ. Nó cũng không quá xa bến xe nếu như cả đoàn không đeo theo đám hành lý nặng gần bằng người. Praha cũng cổ kính như Rome, dù phong cách kiến trúc và không khí văn hóa hoàn toàn khác nhau, nhưng cũng với một vòng cung phố cổ trên bản đồ dành cho khách du lịch, chúng tôi chỉ đi bộ một ngày là hết trung tâm Praha. Còn phần rìa xây mới với những dãy chung cư hiện đại thì chỉ dành cho dân bản địa sinh sống và đi lại, khách du lịch không bao giờ có việc gì mà phải chệch ra khỏi bản đồ trung tâm. Cũng vì thế mà những ngày ở Praha, luôn có cảm giác thời gian lùi lại nhiều thế kỷ. Cái cách mà khách sạn tạo không gian cho khách cũng vậy. Nó cũ kỹ dù khá sang trọng và nó có một quả đấm gỗ nối liền chiếc chìa khóa phòng cổ lỗ sĩ. Để rồi sau khi bắt thang máy đồ cổ lên tầng ba, tra chìa vào ổ, ấy là tưởng tượng ta là Bernard Shaw hay Somerset Maugham đang viễn hành để lấy cảm hứng viết sách với một chiếc vali da hình hộp cũ kỹ dưới chân. Quả nhiên, sau tấm rèm cửa nặng nề là ôi chao, một khung cảnh của những bộ phim đã cũ với dãy nhà cổ kính có tầng áp mái rất Praha. Các đại văn hào trong chuyến du ký của mình sẽ ngồi bên cửa sổ này với tách cà phê nóng thơm lựng do người hầu phòng mang đến, giữa những đồ gỗ nâu trầm ấm sực hơi lò sưởi và dưới kia, tuyết đang lả tả phủ kín cổ áo bành tô của khách bộ hành.

tuyet roi o praha

Nhiều người nói Praha còn cổ kính hơn cả Paris, tôi cũng có cảm giác ấy. Có lẽ đó chỉ là cảm giác thôi khi Praha nhỏ hẹp hơn nhiều và quần tụ những gì cổ kính nhất ở một khu. Staromestske nằm giữa cầu Charles (cầu Tình) và quảng trường Wenceslas (có lẽ là quảng trường dài nhất thế giới với chiều dài 750m).

tuyet roi o praha
Trong mắt tôi, Praha còn cổ kính hơn cả Paris
tuyet roi o praha
Cầu Charles bắc ngang sông Vltava

Trung tâm Staromestske luôn tập trung một đám đông du khách ngước lên cột tháp chuông cao 80 mét. Họ chờ đợi thời khắc đổ chuông của chiếc đồng hồ thiên văn cổ thứ ba thế giới được xây dựng từ năm 1410. Khi nó đổ chuông, các ông thánh sẽ đi vòng vòng như đèn kéo quân và người ta muốn chứng kiến khoảnh khắc ấy của biểu tượng Praha, mà chưa xem thì coi như chưa đến thủ đô của Séc. Người Việt ở Praha quen gọi nó là đồng hồ con gà.

tuyet roi o praha
Chiếc đồng hồ thiên văn cổ thứ ba thế giới này được xây dựng từ năm 1410
tuyet roi o praha
Đến Praha, du khách nào cũng muốn tham quan và chụp ảnh lưu niệm dưới chiếc đồng hồ thiên văn cổ thứ ba thế giới được xây dựng từ năm 1410

Nếu như quảng trường Wenceslas và khu vực lân cận tập trung các shop hàng hiệu thì quảng trường Staromestske là nơi có những tiệm bán đồ lưu niệm tinh xảo. Trời hôm ấy lạnh lắm. Tuyết đọng lại thành từng đống xốp ngả màu vì bùn đất, nhưng cũng vì tuyết không rơi mà trời rét ngọt. Vì thế những shop lưu niệm ở Staromestske là nơi tuyệt vời cho chúng tôi tạm thời tránh cái lạnh đang hành hạ. Song nếu như đồ lưu niệm bán ở chợ trời Havel (nằm trên phố Havelska trên đường di chuyển từ quảng trường Wenceslas đến Staromestske) toàn những thứ tầm tầm dễ mua như rau quả, búp bê, những miếng nam châm dán tủ lạnh, đồ lưu niệm bằng gỗ và gốm... thì các tiệm trong khuôn viên Staromestske ra giá chẳng nhẹ nhàng chút nào. Mặt hàng phố biến nhất được bày bán và cũng được ưa chuộng nhất là pha lê Bohemia. Bohemia – cái tên nghe xa xăm trên mác hiệu nhỏ xíu gắn dưới đáy bình lọ pha lê được bày biện quý hóa trong tủ kính những gia đình trung lưu ở Hà Nội từ nhiều thập niên trước đều từ cái lò này mà ra cả, mà ngày xưa ấy quen gọi là pha lê Tiệp.

tuyet roi o praha
tuyet roi o praha
Một trong những cửa hàng pha lê Bohemia - đẹp lung linh và dễ vỡ
tuyet roi o praha
Một trong những đồ lưu niệm được bày bán
tuyet roi o praha
Những shop nhỏ bán đồ lưu niệm ở Praha
tuyet roi o praha
Một người đàn ông bán đồ lưu niệm trên cầu Charles

Bohemia là tên cũ của một phần lãnh thổ Séc, bao gồm cả hai vùng Moravia và Séc. Toàn vùng là nơi sản xuất và cung cấp các sản phẩm pha lê tinh xảo cho toàn thế giới. Những lò pha lê đầu tiên được hình thành ở Bohemia từ thế kỷ 13 và lần hồi những người thợ cả cao tay đã vượt qua được cả công nghệ thủy tinh của người Ý để rồi đến thế kỷ 21 vẫn giữ vị trí xuất khẩu pha lê hàng đầu thế giới. Pha lê thực chất cũng chỉ là thủy tinh, nhưng khi thêm ô xít chì ở nồng độ 12 - 33%, thủy tinh sẽ mềm đi, dễ cắt, dễ tạc, dễ tán sắc và cái loại thủy tinh tinh xảo, thượng hạng ấy được gọi là pha lê. Pha lê vốn đắt, vì nếu nhìn nhác ấy là nó lấp lánh tựa kim cương. Vào một tiệm pha lê bất kỳ ở Staromestske, khách sẽ hoa cả mắt vì những ly cùng cốc, những bình cùng lọ, những liễn cùng khay pha lê nạm vàng, cả các quả chuông lấp lánh và các con giống đa màu. Người vụng về, lóng ngóng tay chân, nhất lại đang lúc giá lạnh, đông cứng trong đống quần áo lù xù khó cử động ắt sẽ rất hãi khi đứng trú rét ở mấy tiệm hàng cổ tích ấy, chỉ sợ nhỡ đâu lỡ gạt ngón tay út vào một chú mèo trong suốt trên kệ thì cả quầy hàng sẽ thành quân bài domino mà đổ vỡ liên hoàn những món đồ quý giá, chắc cả đoàn gom hết thẻ tín dụng lại cũng không đủ tiền đền. Nghĩ thế nên tôi đứng im chiêm ngưỡng, vả lại giá tiền cũng khiến người ta chỉ muốn ngắm mà thôi. Staromestske cũng bày bán cả túi da, khăn quàng, mũ cát két..., kiểu dáng rõ ràng chỉ dành cho khách du lịch dùng tạm lúc thiếu đồ, ấy vậy mà cũng vẫn giá “quảng trường”. Quảng trường châu Âu khác chi hồ Hoàn Kiếm, tấc đất tấc vàng nên giá thành đội lên là phải thôi.

tuyet roi o praha
Những đồ pha lê tinh tế mang thương hiệu Praha

Có ba nơi thú vị nhất Praha mà du khách thường đánh dấu bản đồ là khu phố cổ Staromestske, cầu Charles và lâu đài Praha. Người Việt ở Praha quen gọi cầu Charles là cầu Tình, vì qua nhiều thế kỷ, nó đã được hàng triệu cặp tình nhân chọn làm nơi dạo chơi và thề ước. Sau này các uyên ương có trào lưu móc khóa vào đầu cầu rồi vứt chìa xuống lòng sông để thề nguyện mãi bên nhau, nên cầu chĩu chịt những chiếc khóa nhỏ xíu đủ màu sắc. Trước khi cưới, cô dâu chú rể cũng ra đây chụp hình dưới ánh hoàng hôn. Ở châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản... người ta không móc khóa lên cầu mà viết những điều thề nguyện lên một tấm chuông gió làm bằng gỗ rồi treo vĩnh viễn trên những cái cây hoặc khu vực dành riêng cho chuông ước. Có hàng vạn chiếc chuông ước như thế, cũng trĩu nặng cả cành. Mỗi lần nhìn những tình tứ ấy, những mong sao chủ nhân chưa hề biết mặt của chúng đừng nằm trong danh sách tỷ lệ ly hôn ngày càng cao ở những quốc gia văn minh và phát triển.

tuyet roi o praha
Mùa tuyết tan bên cầu Charles
tuyet roi o praha
Những tàn dư của tuyết còn đọng lại trong hoàng hôn cầu Charles

Cầu Charles là một trong những cây cầu đẹp nhất thế giới. Đối với tôi thì có thể nó đẹp nhất trong mọi cây cầu, vì những gì thơ mộng và cổ kính mang màu ngói đỏ đang bao quanh hai bờ Vltava và cả những bức tượng tuyệt mỹ trên thành cầu. Đây có thể là phông nền được kiến trúc sư thiết kế riêng cho thi sĩ và mỹ nhân đứng tựa lưng cầu trong một đêm trắng ngắn ngủi mà ngắm cái màu bàng bạc ối đỏ của nơi cuối trời. Còn hôm tôi lọ mọ trên cầu ấy thì rét run, mũi tấy đỏ và bàn tay bắt đầu lên cước khi bỏ găng ra quá lâu để chụp ảnh. Trải dài ven bờ sông Vltava, những cành cây hàn đới khẳng khiu dường vẫn còn vương tuyết, cũng vì thế mà khiến đôi bờ thêm phần cổ tích. Cây cầu dài hơn nửa cây số, được xây dựng từ thế kỷ 14 bằng sa thạch Bohemia, cho đến tận thế kỷ 19 vẫn là phương tiện duy nhất nối liền khu phố cổ và lâu đài Praha. Giờ thì có thêm cả chục cây cầu khác bắc ngang sông Vltava. Vượt sang bờ bên kia, lần theo những con dốc thoải lên đồi là lâu đài Praha. Quần thể cung điện có diện tích khổng lồ 570 x 130 mét đã tự đưa biểu tượng của Praha vào kỷ lục Guinness với danh hiệu Lâu đài lớn nhất thế giới. Mặc dù từ đầu thế kỷ 20, cung điện không còn là chỗ ngự của nhà vua nữa mà đã được thay thế chức năng của dinh tổng thống (mà hoàng đế hay tổng thống thì cũng vậy), nhưng các phiên đổi gác thì vẫn được giữ nguyên. Và đúng thế thật, bây giờ thì tôi đã công nhận: Praha còn cổ kính hơn cả Paris.

tuyet roi o praha
Với tôi, chiếc cầu Charles hay còn gọi là cầu Tình - nối hai bờ Vltava - là chiếc cầu lãng mạn nhất thế giới
tuyet roi o praha
Mùa tuyết tan để lại sự ẩm ướt trên quảng trường Wenceslas
Cầu Charles là một trong những cây cầu đẹp nhất thế giới. Đối với tôi thì có thể nó đẹp nhất trong mọi cây cầu, vì những gì thơ mộng và cổ kính mang màu ngói đỏ đang bao quanh hai bờ Vltava và cả những bức tượng tuyệt mỹ trên thành cầu...
tuyet roi o praha Khám phá Ait Benhaddou: Thành phố công sự, Hollywood của Châu Phi
tuyet roi o praha Tường Linh đưa mẹ vi vu nước Nga

Di Li