Ya Savvina - "Người đàn bà có con chó nhỏ"

Với điện ảnh, bà đã sắm trên 50 vai, phần nhiều không phải là vai chính, nhưng ấn tượng của các vai ấy để lại trong lòng người xem là những gì không thể quên. Người xem Việt Nam chúng ta chắc không quên Ya Savvina trong các bộ phim Hai người đồng chí, Một chỗ đứng dưới ánh mặt trời, Người đàn bà có con chó nhỏ, Chuông reo hãy mở cửa, Chiến công cuối cùng của Kamo, Chạy trốn, Gara ô tô, Anna Karenina (vai Dolli).

Ya Savvinna tiêu biểu cho vẻ đẹp bất biến của người con gái Nga

Nhỏ bé, mái tóc và màu mắt tương đồng, dịu dàng có phần e ấp, Ya Savvinna tiêu biểu cho vẻ đẹp bất biến của người con gái Nga. Diễn viên Xô Viết thượng thặng Aleksei Batalov nói rằng lần gặp gỡ với Ya Savvina khi cùng đóng chung trong bộ phim Người đàn bà có con chó nhỏ là cái mốc đáng nhớ nhất trong cuộc đời ông. Còn đạo diễn Endar Riazanov nhớ rằng mời được nữ diễn viên sắm một vai trong phim Gara ô tô là dịp may hiếm hoi trong cuộc đời ông.

Nữ diễn viên sinh tại thành phố Voronez, sau khi tốt nghiệp hệ phổ thông mười năm, một mình bà tìm lên Moskva để nộp giấy tờ xin thi vào khoa báo chí Trường Đại học Tổng hợp quốc gia Moskva mang tên Lomonosov (gọi tắt là MGU). Bà kể lại, cái tên nghe lạ tai của bà khiến Hội đồng tiếp thi chú ý. Một lần bà hỏi người mẹ, tại sao lại đặt cho bà cái tên như vậy. Bà mẹ trả lời, thoạt đầu muốn gọi bà là Svetlana (ánh sáng) vì mắt và tóc bà đều như ánh lên những tia sáng ngay từ khi mới lọt lòng. Nhưng bà mẹ lo sợ có lúc cái ánh sáng ấy sẽ tắt lụi, nên đặt tên như bây giờ.

. Phim Người đàn bà có con chónhỏ được trao giải thưởng tại LHP Cannes (Pháp) còn Ya Savvina cũng nhận được giải thưởng đặc biệt.

Khi còn học ở MGU, Ya Savvina tham gia diễn trong Nhà hát sinh viên của trường và sau khi ra trường bà đã nhận công việc đúng nghề được đào tạo. Dẫu vậy, những nghệ sỹ bậc thầy đã nhận ra tài năng sáng tạo ở cô thiếu nữ mảnh dẻ này. Trước tiên là đạo diễn Rolan Bưkov. Ông mời cô thiếu nữ thủ vai chính trong vở kịch Có một tình yêu như thế của một soạn giả người Tiệp tại chính Nhà hát sinh viên trường MGU.

Ya Savvinna đặt chân bước vào nền điện ảnh lớn như một sự tình cờ. Diễn viên Aleksei Batalov, sau lần ghé xem vở kịch Có một tình yêu như thế liền giới thiệu Ya Savvina với đạo diễn Losif Kheifits khi ông đang chuẩn bị chuyển thể truyện vừa “Người đàn bà có con chó nhỏ” của văn hào Anton Chekov lên màn ảnh. Vai nữ chính, một thiếu phụ dòng dõi thượng lưu của thành phố Saint Peterburg trong truyện là một thử thách với nhiều nữ diễn viên sân khấu và điện ảnh khác. Nhưng khi Ya Savvina thử vai, đạo diễn nhận thấy ông như vừa khám phá ra một gương mặt bấy lâu mất rất nhiều công sức tìm kiếm. Và khi bộ phim ra rạp, tựa như một giấc mơ, Ya Savvina lập tức trở thành một ngôi sao. Phim Người đàn bà có con chó nhỏ được trao giải thưởng tại LHP Cannes (Pháp) còn Ya Savvina cũng nhận được giải thưởng đặc biệt.

Nữ nghệ sỹ trong phim Người đàn bà có con chó nhỏ

Hình tượng người thiếu phụ thông minh, sắc sảo, đầy mẫn cảm trong phim Người đàn bà có con chó nhỏ tuy như một tấm giấy thông hành giúp nữ diễn viên trẻ chững chạc bước vào đời, nhưng Ya Savinna tuyệt nhiên không lặp lại mình trong những bộ phim sau. Với vai tiếp theo trong bộ phim Câu chuyện về cô gái Axianhia Kliachina yêu mà không chịu lấy chồng của đạo diễn trẻ Andrei Konstalovsky, nữ diễn viên vào vai một cô gái nông thôn mong có con với một anh lái xe tải. Trong phim, tất cả các nhân vật đều là những chàng trai, cô gái quê. Ya Savvina rất lo lắng mình không trút bỏ được tấm áo thành thị để vào vai. Nhưng hiệu quả của vai diễn đã ngược lại với nỗi lo lắng kia.

Đáng tiếc sao, vào năm 1967, cơ quan kiểm duyệt Xô Viết coi bộ phim này như sự phỉ báng chế độ và bộ phim cùng vai diễn phải nằm trên kệ trên 20 năm. Mãi vào thời kỳ đổi mới sau này - như Ya Savvina nhớ lại, khi bộ phim mang chiếu ở các làng quê, đã được chính bà con nông dân nông nhiệt chào đón.

Sau bộ phim này, giới làm phim đều hiểu rằng Ya Savvina có thể đảm nhận rất nhiều loại vai tính cách khác hẳn nhau. Cho tận đến năm 2000, nữ diễn viên vẫn tham gia 2 phim mỗi năm. Không tính tới những vai diễn trên sân khấu 2 nhà hát nổi tiếng ở Moskva là Nhà hát Mossoviet và Nhà hát MKHAT, Ya Savvina còn tham gia đóng kịch truyền thanh. Lồng tiếng cho nhiều bộ phim hoạt hình. Đáng tiếc rằng từ sau năm 2000 trở đi, nhân vật trên màn ảnh có nhiều đổi thay, thêm vào đó nữ diễn viên cũng đã có tuổi nên bà chỉ đảm nhiệm những vai thứ yếu. Và vì thế khán giả của những năm tháng này chỉ nhớ bà là “Người đàn bà có con chó nhỏ”.

Về đường nhân duyên của người nữ diễn viên này cũng có những điều khác lạ. Yêu và kết hôn với một thầy giáo trẻ, chuyên gia về thủy lực học, người hay cùng nữ diễn viên đóng kịch tại Nhà hát của trường MGU. Cuộc tình giữa hai người kéo dài được hơn mười năm và sinh hạ được một người con trai. Cuộc tình lần thứ 2 mới thật kỳ lạ: quen biết một diễn viên tại Nhà hát Tagan rồi yêu nhau. Hai người sống chung với nhau hơn 30 năm, không đăng ký giá thú. Mãi hai tuần trước khi Ya Savvina qua đời họ mới chính thức làm lễ thành hôn.

Cái kết thúc của người nữ diễn viên tài sắc vẹn toàn này cũng nhiều bi kịch. Vào năm 2008, bà mắc chứng trầm cảm. Năm 2011, bà gặp tai nạn xe hơi khi ngang qua đường, tiếp đó xảy ra cơn xung huyết não. Và tháng 8 cùng năm bà qua đời trong trạng thái hầu như không nhận ra được bạn bè, người thân…

Khán giả luôn nhớ bà là “Người đàn bà có con chó nhỏ”.

	Lyudmila Marchenko: Câu chuyện cuộc đời nàng Audrey Hepburn Nga
	Các đạo diễn Nga nói về Năm điện ảnh Nga
	Andrei Tarkovsky: Phim một và phim hai
	Lutmila Goursenko: Những bí mật cuộc đời
	Nona Mordiukova: Thăng hoa trên sân khấu, cô đơn trong cuộc đời