TP.HCM khơi thông 'mỏ vàng' công nghiệp văn hóa: Từ tư duy chiến lược đến hành động đến hành động đột phá trong kỷ nguyên Bani

	Việt Nam và sức bật mới của 6 ngành công nghiệp văn hóa mũi nhọn
	Khi văn hóa gặp công nghệ: CultureTech - sức bật mới của công nghiệp văn hóa Việt Nam

Hội thảo do Hiệp hội Phát triển Công nghiệp Văn hóa Việt Nam, Viện Phát triển Kinh tế TP.HCM và Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Văn học Nghệ thuật Việt Nam (VIFOLAC) phối hợp tổ chức. Sự kiện không chỉ nhìn nhận công nghiệp văn hóa (CNVH) dưới góc độ nghệ thuật, mà còn đặt văn hóa trong mối quan hệ hữu cơ với kinh tế, đầu tư, công nghệ và thị trường.

NSND Vương Duy Biên, Chủ tịch Hiệp hội Phát triển CNVH Việt Nam phát biểu tại hội thảo

TS. Phạm Trí Thành (ĐH Sân khấu Điện ảnh Hà Nội)

Phát biểu tại hội thảo, các đại biểu thống nhất nhận định: TP.HCM đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa của khu vực Đông Nam Á, nhờ lợi thế lịch sử hơn 300 năm hình thành và phát triển, cùng sức sống của một đô thị trẻ, năng động và hội nhập. Ở góc độ định hướng chiến lược, TS. Phạm Trí Thành ( ĐH Sân khấu Điện ảnh Hà Nội)nhấn mạnh phát triển CNVH cần gắn chặt với bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể, coi đây là nền tảng bản sắc không thể thay thế trong quá trình hội nhập và hiện đại hóa. Trong khi đó, ThS. Lê Song Tùng đặt vấn đề tái định hình TP.HCM từ trung tâm kinh tế trở thành “Thủ đô sáng tạo công nghiệp văn hóa của Đông Nam Á”, với tầm nhìn dài hạn và tư duy phát triển mang tính hệ sinh thái.

ThS. Lê Song Tùng

Tuy nhiên, thách thức lớn được đặt ra là làm thế nào để văn hóa không chỉ “nằm yên trong bảo tàng”, mà thực sự trở thành nguồn lực kinh tế, tạo ra giá trị gia tăng, việc làm và sức cạnh tranh mềm cho Thành phố. CNVH vì vậy cần được tiếp cận như một hệ sinh thái đồng bộ, bao gồm điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn, thiết kế sáng tạo, quảng cáo - truyền thông, du lịch văn hóa và nội dung số.

Nhìn thẳng vào những “điểm nghẽn” của CNVH phía Nam

Nhiều tham luận và ý kiến thảo luận tại hội thảo đã thẳng thắn chỉ ra các rào cản mang tính hệ thống:

Thứ nhất, cơ chế - chính sách và đầu tư.

Việc định danh doanh nghiệp văn hóa, chính sách thuế, tiếp cận vốn ưu đãi và bảo hộ sở hữu trí tuệ vẫn còn nhiều bất cập. Đầu tư cho văn hóa là đầu tư dài hạn, rủi ro cao nhưng bền vững, đòi hỏi cơ chế đặc thù và sự đồng hành của Nhà nước.

Thứ hai, hạ tầng và không gian sáng tạo.

TP.HCM vẫn thiếu các tổ hợp sáng tạo đa chức năng, nơi kết nối nghệ thuật – công nghệ – kinh tế. Việc chuyển đổi các nhà máy cũ, không gian di sản thành không gian văn hóa sáng tạo còn manh mún, thiếu quy hoạch tổng thể.

Thứ ba, nguồn nhân lực chất lượng cao.

Sự lệch pha giữa đào tạo và thực tiễn được nhiều đại biểu nhấn mạnh. CNVH cần những “nghệ sĩ hiểu kinh tế” và “nhà quản lý thấu hiểu văn hóa”, trong khi đội ngũ có khả năng đưa sản phẩm văn hóa Việt Nam ra thị trường quốc tế hiện vẫn còn hạn chế.

Công nghệ và truyền thông - chìa khóa bứt phá trong kỷ nguyên BANI

ThS. Hoàng Thị Thanh Hằng, Phó Viện trưởng Viện Phát triển KHCN & GD, Chủ tịch Công ty Truyền thông Tạp kỹ TRIHD ASIA

Một điểm nhấn quan trọng của hội thảo là vai trò của công nghệ, chuyển đổi số và truyền thông hiện đại trong phát triển CNVH.

Phát biểu tham luận tại hội thảo, ThS. Hoàng Thị Thanh Hằng, Phó Viện trưởng Viện Phát triển KHCN & GD, Chủ tịch Công ty Truyền thông Tạp kỹ TRIHD ASIA cho rằng: thế giới đang dịch chuyển từ bối cảnh VUCA sang BANI (Mong manh - Lo âu - Phi tuyến - Khó nắm bắt), đòi hỏi CNVH phải thay đổi tư duy truyền thông. Theo đó, truyền thông không còn là hoạt động phụ trợ mà trở thành đòn bẩy chiến lược, giúp văn hóa chạm tới công chúng. Các giải pháp Multimedia, truyền thông đa nền tảng và kể câu chuyện văn hóa bằng ngôn ngữ đương đại cần được coi là chìa khóa để đưa sản phẩm CNVH đến gần hơn với công chúng và tạo ra giá trị kinh tế thực chất, hình thành thị trường và thu hút đầu tư.

Từ góc nhìn báo chí và kinh nghiệm quốc tế, ông Lê Quang Đức, Thư ký toà soạn ZNews nhấn mạnh vai trò của kể chuyện văn hóa (storytelling) trong việc giúp CNVH không chỉ tồn tại ở cấp độ học thuật, mà thực sự chạm tới cảm xúc và thị hiếu của xã hội đương đại.

Nhiều tham luận cũng nhấn mạnh vai trò của:

• Số hóa di sản, ứng dụng AR/VR trong bảo tàng và du lịch văn hóa;

• Nội dung số và công nghiệp trò chơi, lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng nhanh nhưng chưa được khai thác đầy đủ bản sắc văn hóa Việt;

• Kể câu chuyện văn hóa bằng ngôn ngữ nghe nhìn hiện đại, phù hợp với thị hiếu của khán giả trẻ.

Liên kết - nhân lực - quỹ đầu tư: những gợi mở cho hành động

ThS. Vũ Thị Thu Hương, Viện phát triển TP.HCM

Hội thảo ghi nhận nhiều ý kiến tâm huyết từ các nhà quản lý, chuyên gia giáo dục, doanh nghiệp và nghệ sĩ. Về thể chế và nguồn lực, ThS. Vũ Thị Thu Hương, Viện phát triển TP.HCM phân tích vai trò then chốt của cơ chế hợp tác công – tư trong đầu tư CNVH, cho rằng sự đồng hành giữa Nhà nước và khu vực tư nhân là điều kiện tiên quyết để hình thành thị trường văn hóa bền vững. Từ thực tiễn ngành điện ảnh – nghệ thuật biểu diễn, TS. Phạm Huy Quang - Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TP.HCM cho rằng bài toán nhân lực, đào tạo lý luận và phê bình chuyên nghiệp vẫn là “nút thắt” lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và niềm tin của công chúng.

TS. Phạm Huy Quang - Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TP.HCM

Các đại biểu cũng nhấn mạnh sự cần thiết của:

• Liên kết vùng, trong đó TP.HCM đóng vai trò trung tâm sáng tạo và phân phối, các địa phương lân cận là vùng nguyên liệu và không gian trải nghiệm;

• Phát triển nguồn nhân lực bài bản, có nền tảng lý luận, kỹ năng thực hành và tư duy quốc tế;

• Hình thành các quỹ xúc tiến và đầu tư CNVH theo mô hình đối tác công - tư (PPP), trong đó Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, doanh nghiệp và giới sáng tạo là lực lượng dẫn dắt.

Đại diện Quỹ VIFOLAC cũng đưa ra những ý kiến sắc sảo về việc hỗ trợ các tài năng trẻ. Để một ý tưởng sáng tạo biến thành một sản phẩm thương mại, nghệ sĩ cần sự bảo trợ tài chính ở giai đoạn khởi nghiệp. Hội thảo thống nhất rằng cần có những cơ chế đặc thù, giúp các dự án văn hóa nghệ thuật tiếp cận được vốn vay và sự đầu tư từ các tập đoàn kinh tế lớn.

Hướng tới tầm nhìn chung cho CNVH TP.HCM

Hội thảo khép lại với sự thống nhất cao về định hướng phát triển CNVH TP.HCM dựa trên ba trụ cột chiến lược: Thể chế - Công nghệ - Cộng đồng

Các ý kiến, tham luận và thảo luận tại hội thảo được kỳ vọng sẽ trở thành cơ sở quan trọng để Hiệp hội Phát triển Công nghiệp Văn hóa Việt Nam tại TP.HCM tiếp tục kiến nghị chính sách, đồng thời triển khai các hoạt động kết nối, xúc tiến và truyền thông CNVH trong thời gian tới.

Với quyết tâm chính trị, sự đồng hành của giới chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp sáng tạo, TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030, các ngành CNVH sẽ đóng góp 5–7% GDP của Thành phố, từng bước đưa văn hóa trở thành sức mạnh mềm quan trọng, góp phần nâng tầm thương hiệu Việt Nam trên bản đồ quốc tế.

Các ý kiến tại hội thảo cho thấy sự thống nhất cao về nhu cầu đổi mới tư duy phát triển CNVH, trong đó Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, hiệp hội làm cầu nối và doanh nghiệp sáng tạo là lực lượng triển khai, đặc biệt trong lĩnh vực truyền thông và công nghệ văn hóa.

	Việt Nam và sức bật mới của 6 ngành công nghiệp văn hóa mũi nhọn
	Khi văn hóa gặp công nghệ: CultureTech - sức bật mới của công nghiệp văn hóa Việt Nam