Thành phố Berlin: Nỗi thống khổ của người Do Thái

	Đừng dừng lại ở Pari
	Người bạn già gặp ở thành cổ Segovia
	Cuộc sống ở quảng trường

Berlin

Berlin nhìn từ trên cao

Thành phố của anh chàng Ampelmann chào đón chúng tôi với khí hậu ấm áp bất ngờ. Dù trời có hơi xám, hơi mưa, nhưng nhiệt độ còn cao hơn ở Paris nữa. Sau khi bị choáng ngợp với cái thang máy to như phòng khách ở sân bay Tegel, xe bus vào thành phố cứ 5 phút 1 chuyến, những chung cư xấu thô kệch khắp nơi, cây trơ trụi lá, sự náo nhiệt của người trên đường, thì cả 3 cũng đã tới được nơi trọ. Lúc vừa xuống bus tôi đã tia thấy tiệm Curry 360 trước Zoologist garden station với cả dãy dài người xếp hàng. Mùi thơm hấp dẫn lôi chúng tôi vào, chỉ 5 phút sau, cũng giống như cả chục người Đức đang nhộn nhạo xung quanh, mỗi đứa đứng chén một suất xúc xích curry với khoai tây chiên và cocacola. Một xã hội công nghiệp nhộn nhịp vui tươi, khác hẳn sự hưởng thụ tối thượng của người Pháp. Tôi bắt đầu cảm thấy khoái nơi này, nhất là các gian hàng đồ chơi, cây thông noel, và đồ ăn màu sắc khi chúng tôi ghé vào một chợ Noel gần đó.

Chợ Noel ở Berlin khá thân thiện và ấm cúng

Những mặt hàng lưu niệm bày bán trong chợ

Chợ Noel này được trang hoàng rất nhiều cây thông lấp lánh, các gian hàng đều bằng gỗ có mái che đàng hoàng như những ngôi nhà nhỏ, tạo cảm giác rất thân thiện, chứ không thương mại như ở Paris.

Món ăn đầu tiên khi chúng tôi ghé Berlin là đây

Gian hàng khoai tây chiên ở chợ Noel Berlin

Chợ Noel ở Đức khác ở Pháp là không có mùi rượu vang nóng thơm lừng, mà thay vào đó là mùi xúc xích nướng và khoai tây chiên ở khắp nơi. Anh chàng bán khoai tây còn dễ thương mời tôi thử vị trước khi mua.

Chúng tôi chọn vị hành rồi nhâm nhi dạo quanh khắp các gian hàng. Ở đây chủ yếu là bán đồ ăn, hạt dẻ nướng, bánh khoai tây rán, langos, kebab cá hồi, hay những chảo nấm to đùng nghi ngút khói. Tất cả đều làm tôi tò mò muốn thử.

Bánh Langos ở Berlin rất ngon

Tối hôm sau tôi đã quay lại và thỏa mãn bản thân khi lót dạ với bánh langos và bữa tối là hot dog xúc xích ớt siêu cay cùng một hũ nấm thơm mềm. Langos là một loại bánh chiên phồng, như bánh tiêu nhưng lại được phủ lên ít sốt chua, cải bắp chua, phô mai và salami hoặc thịt nguội tùy chọn. Khi ăn có thể rắc tiêu hoặc tabacos chua cay. Món này ăn vừa lạ miệng vừa gợi nhớ vị bánh rán quê nhà. Tôi thích nó hơn là thứ thức uống Hot angel làm từ trứng đánh với rượu nóng. Hot angel vừa ngọt vừa nặng cồn nên uống rất nhanh nóng người và quay cuồng đầu óc. Khi bị lạnh ở Postdom, tôi đã uống Hot angel theo lời gợi ý của người đứng cạnh. Kết quả là tôi bị mòng mòng 1 lúc và dạ dày thì kêu gào liên tục.

Bia đen và món chân giò trứ danh ở Hofbrau

Hai ngày liên tục ở Berlin, chúng tôi bám dính lấy quán curry 36 - thứ đại diện cho thành phố hết sức công nghiệp. Mặc dù đồ ăn nhanh ở Berlin ở khắp nơi, nhưng không hiểu sao chồng tôi cứ mê mệt thứ xúc xích ở đây. Đến tận khi em trai tôi bảo: anh tới canteen trường em mà ăn, y chang mà giá 1 nửa thì chồng tôi mới từ bỏ hẳn. Chúng tôi đi vào nhà hàng ồn ào ầm ĩ tên Hofbrau để uống bia đen và thử món chân giò trứ danh. Hofbrau ầm ĩ tới mức tôi tưởng như đi vào quán nhậu Việt Nam. Hàng trăm bàn ăn lớn, hàng trăm khách nói chuyện huyên náo, trong tiếng nhạc rộn ràng của ban nhạc trên sân khấu, các em phục vụ mặc đồ truyền thống với áo bó ngực, người ra người vào tấp nập. Chất Đức hiện lên rõ nét, ở Pháp có lẽ chẳng bao giờ kiếm nổi một nhà hàng rộn ràng như vậy.

Với tôi, cổng Brandenburg nổi tiếng không diễm lệ như Khải Hoàn Môn ở Pháp

Cảm giác về một nước Đức công nghiệp, vội vã, ồn ào, to lớn, khuếch trương, xe tăng bọc thép thực sự được minh chứng bởi vỉa hè lớn, đường to, thức ăn nhanh và con người vạm vỡ. Thật buồn khi phải nói tôi thích sự nhẹ nhàng bay bổng của nước Pháp hơn.

Cổng Brandenburg nổi tiếng không diễm lệ như Khải Hoàn Môn. Tòa nhà chính phủ với mái vòm kính Reichstag được thiết kế mới bởi Norman Forster với khái niệm tạo kết nối mới cũ và tạo hình con phượng hoàng đốt cháy mình hồi sinh cũng không làm tôi choáng ngợp được.

1 hình vẽ ở bức tường Berlin

Một góc ở Bức tường Berlin

Bức tường Berlin được tô vẽ bởi muôn ngàn nghệ sĩ cũng chỉ khiến tôi à ô đôi chút bởi vài bức vẽ ấn tượng, cũng giống như Peace Wall ở Belfast. Có lẽ cái bóng quá lớn của lịch sử đã lấn át sự hiện diện nhỏ nhoi của bức tường trong hiện tại. Sự thất vọng có lẽ đến một phần bởi sự heo hút lạnh lẽo khi chúng tôi tới đó và phần nhiều của bức tường đang bị bao bọc sửa chữa.

Chúng tôi đã lạc vào Jewish Holocaust memorial để cảm nhận được sự lạc lối của người Do Thái

Thứ duy nhất khiến tôi có lại cảm tình với Berlin là người Do Thái. Câu chuyện bi thảm của họ làm cả thế giới xót thương. Họ đẹp, họ giỏi, họ chịu nhiều đau khổ. Jewish Holocaust memorial của Peter Eisenman là sự sắp xếp của hơn 2000 khối bê tông cao thấp trên nền đất nhấp nhô, tạo thành nghĩa địa giả cho những cái chết tang thương của một thời kì ai cũng muốn quên.

Chúng tôi đi vào đó như vào mê cung. Chúng tôi lạc giữa rừng hình khối để cảm nhận được sự lạc lối của người Do Thái. Họ lạc lối trong xã hội Đức, mãi vẫn không tìm cho mình được chốn nương thân. Đó cũng là ý tưởng của Daniel Libeskind khi cho xây dựng các bậc cầu thang siêu dài ở đường Continuity ở Bảo tàng Do Thái.

Con đường tới với quê hương của người Do Thái sao mà nhọc nhằn quá. Chúng tôi leo tới mệt mỏi mới đi hết được Axes of Continuity. Ở con đường này có các phòng trưng bày cuộc sống thường nhật, những con người nổi tiếng, những câu chuyện gia đình, sự lẩn trốn hay bi kịch thảm sát của người Do Thái. Thế nhưng chúng tôi không có nhiều thời gian để xem hết, để xem hết chắc phải mất cả ngày. Chúng tôi chỉ bị ấn tương mạnh bởi căn phòng Void, một căn phòng trống trơn không có gì cả, thể hiện sự vắng mặt của người Do Thái trong xã hội Đức.

Căn phòng The Voids ở bảo tàng Do Thái

Ở cuối căn phòng là một căn phòng nhỏ - The Voids, có trần thật cao, dưới sàn là muôn ngàn khuôn mặt được đúc bằng sắt, khi người ta đi lên sẽ phát ra những tiếng kêu thét lanh lảnh. Sự kêu than của người Do Thái hiện hữu trong từng bước chân người thường. Đó quả là một ý tưởng đơn giản mà lay động. Tôi nghe thấy tiếng kêu khóc ấy thấm tận tâm can.

Những bậc cầu thang siêu dài ở Axes of Continuity - bảo tàng Do Thái

Một căn phòng khác ở cuối Axes of Holocaust cũng làm tôi ghê rợn. Đó là một căn phòng kín bưng, trần cao thật cao, chỉ có bóng tối bao trùm. Khi vào đó bạn không thể thấy gì hết ngoài nỗi sợ. Chồng tôi bảo đó là lò hỏa thiêu. Những người Do Thái xếp hàng dài, không sức sống, họ từ từ đi vào phòng, từng người từng người, và khói bay lên. Tôi rùng mình ớn lạnh.

Một hiện vật tại bảo tàng Do Thái

Ở cuối Axes of Exile, một khu rừng được dựng lên bởi các khối bê tông và olive trồng trên đỉnh khối mang lại chút hi vọng cho họ, cho tôi. Người Do Thái luôn sống với những hi vọng nhỏ nhoi, y như những tia nắng le lói từ những khe cửa của bảo tàng.

Muôn ngàn khuôn mặt được đúc bằng sắt, khi đi lên sẽ phát ra những tiếng kêu thét lanh lảnh, như sự kêu than của người Do Thái

Cái bảo tàng với hình thù zic zac kì quái cư ngụ quá nhiều ẩn ý. Bạn có thể biết, có thể không, nhưng bạn chắc chắn cảm nhận được rõ ràng nỗi thống khổ của người Do Thái khi bước chân vào đó.

Berlin, có quá nhiều đau thương trong quá khứ và thất vọng ở hiện tại, tôi không thấm hết được.

	Những mùa hoa bỏ lại
	Budapest: Lạc vào giấc mơ cổ tích
	London: Sự ám ảnh hình ống