(TGĐA) - Nhà văn Nguyễn Như Thìn nguyên là Sinh viên khoa Văn Đại học Tổng hợp Hà Nội. Đang học ở khoa Toán, anh nhập ngũ. Đơn vị anh đã tham gia trận đánh ở Quảng Trị vào năm 1972 ác liệt. May mắn còn sống trở về, anh xin chuyển sang khoa Văn. Và anh là đồng đội, đồng môn với những cựu chiến binh – nhà văn như Hoàng Nhuận Cầm, Phạm Thành Hưng, Phùng Huy Thịnh… Sau khi ra trường, anh công tác ở FAFIM. Ký ức những năm chiến trận đã thúc giục anh xuất bản hai tập truyện rất hay là Nó và Tôi cùng Trăng Khuyết. Những câu chuyện chân thực sâu sắc của anh đã được các trang mạng đăng lại rầm rộ. Tôi đã nhiều lần đọc đi đọc lại những câu chuyện đầy chất lính chiến đó. Đặc biệt, có một câu chuyện mà tôi ấp ủ từ lâu và mong có dịp làm phim.
| Nhà văn Nguyễn Như Thìn (trái) trong cuộc gặp gỡ với bạn bè tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên sau 35 năm ra trường | |
Anh Nguyễn Như Thìn kể, trong một lần chiến đấu ở Quảng Trị, hỏa lực của địch mạnh hơn đã áp chế được quân ta. Chỉ huy ra lệnh cho chiến sỹ thông tin 2W gọi điện cho hỏa lực của ta chi viện. Nhưng mật mã của quân ta luôn bị đối phương phát hiện, giải mã và vô hiệu hóa. Biết trong đơn vị có một số lính người dân tộc Tày và Nùng, anh bèn ra lệnh cho chiến sỹ dân tộc thiểu số gọi điện về đơn vị hỏa lực – cũng do chiến sỹ người Tày nghe máy. Lệnh được phát ra. Hàng loạt hỏa tiễn H12 vút bay, trùm lên trận địa đối phương. Và quân ta tấn công, làm chủ trận địa.
| Nam diễn viên Adam Beach trong vai lính da đỏ Ben Yahzee | |
Câu chuyện trên có đầy đủ chất liệu để xây dựng một kịch bản rất hay về những người lính dân tộc thiểu số trong chiến tranh. Chúng ta có thiếu sót lớn. Hình ảnh người lính trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ chỉ toàn người Kinh. Còn nhớ, khi xây dựng Tượng đài Chiến thắng Điện Biên phủ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp lên thăm, ông đã hỏi: “Sao không có đồng bào dân tộc?”.
| Nhân vật Ku Xê người dân tộc Pakoh trong bộ phim chiến tranh Truyền thuyết về Quán Tiên | |
Trở lại câu chuyện làm phim. Bên Mỹ cũng có một câu chuyện tương tự. Trong Thế chiến II, quân Mỹ chiến đấu với quân Nhật trên một hòn đảo ở Thái Bình Dương. Lúc đầu, quân Mỹ thua. Bởi mọi mật mã của quân Mỹ đều bị phía Nhật giải được và vô hiệu hóa. Phía Mỹ không biết làm cách nào để chiến thắng. May sao, trong đơn vị lính Mỹ có mấy người da đỏ. (Những người này vốn bị các đồng đội da trắng coi thường). Và quân Mỹ sử dụng ngay những người da đỏ này làm nhiệm vụ truyền tin. Với thổ ngữ da đỏ, những chuyên gia mật mã phía Nhật đành chịu thua. Và quân Mỹ xông lên giáp chiến với quân Nhật. Trong số này có cả hai anh lính da đỏ. Và một anh bị quân Nhật bắt sống. Quyết không để lộ bí mật, một anh lính da trắng đã bắn chết người lính da đỏ đó.
Câu chuyện này đã được đạo diễn John Woo (Ngô Vũ Sâm) dựng thành phim Windtalkers (Bản tiếng Việt dịch là Những người đọc mã). Bộ Quốc phòng Mỹ đã hỗ trợ rất nhiều. Họ đóng góp 45 triệu USD trong tổng kinh phí 115 triệu USD của bộ phim. Dù bộ phim phải nhận một số lời phê bình nghiêm khắc, nhưng nó vẫn được công chúng điện ảnh trong và ngoài nước Mỹ đánh giá cao. Linh hồn của bộ phim là những người da đỏ. Nếu chúng ta biết lịch sử nước Mỹ thấm máu người da đỏ thế nào. Nhưng đây là một bộ phim tuyên truyền đậm chất Hollywood. Rất khéo. Dù tốn tiền của rất nhiều, nhưng bộ phim mang đến cho những khán giả bình thường hình ảnh những người lính da đỏ rất đẹp đẽ, dũng cảm, khiêm nhường. Còn ở phía chúng ta, câu chuyện của nhà văn cựu chiến binh Nguyễn Như Thìn và những người lính dân tộc thiểu số vẫn nằm trên giấy…
| Windtalkers được Bộ quốc phòng Mỹ hỗ trợ rất nhiều | |
| Poster phim Windtalkers | | Windtalkers (Những người đọc mã, 2002) kể câu chuyện về bộ chỉ huy tối cao của quân đội Mỹ điên đầu khi những mệnh lệnh của họ đều bị quân đội phát xít Nhật giải mã thành công, gây vô số tổn thất cho các đơn vị. Các nhà toán học Mỹ sử dụng gần hết ngôn ngữ của các bộ lạc thiểu số làm mã khóa, nhưng chúng vẫn bị các chuyên gia của Nhật hóa giải. Cuối cùng, người ta quyết định dùng ngôn ngữ của bộ lạc Navajo, sinh sống trên cao nguyên Towering Arizona, bởi người Nhật không hề biết đến sự tồn tại của bộ lạc này. Những người đàn ông Navajo bắt đầu tham gia quân đội Mỹ, họ được đào tạo thành lính điện đài giỏi, trong đó có đôi bạn thân Ben Yahzee (Adam Beach đóng) và Charlie Whitehorse (Roger Willie đóng). Trong cuộc chiến đó, hai Trung sĩ người da trắng là Joe Enders (Nicolas Cage đóng) và Pete Anderson (Christian Slater đóng) được cấp trên ra lệnh bảo vệ Ben Yahzee và Charlie Whitehorse, họ không được để hai chàng da đỏ bị quân Nhật bắt trong tình trạng còn sống. Và họ, đã trở thành bạn thân của nhau. Nhưng chiến tranh là mệnh lệnh, trong một trận càn của quân Nhật mà Ben Yahzee vắng mặt, Pete Anderson chết trong khi cố gắng bảo vệ Charlie Whitehorse. Còn Joe Enders, khi thấy Charlie bị lính Nhật lôi đi đã buộc lòng phải giết Charlie bằng một quả lựu đạn để bảo vệ mật mã. Khi Ben Yahzee trở về đã vô cùng tức giận khi biết Joe Enders giết chết bạn mình. Anh không hề biết mệnh lệnh của cấp trên mà Joe phải tuân theo. Và đến một cuộc chiến khác, khi trong vòng phục kích và mất điện đài, bị thương, Ben Yahzee hiểu được mệnh mệnh bảo vệ mật mã, anh yêu cầu Joe Enders bắn chết mình. Nhưng Joe Enders đã từ chối và dùng mạng sống của mình nỗ lực đổi lấy điện đài cho Ben Yahzee thông báo cho không quân. Kết thúc phim là cảnh Ben trở về với vợ con và làm lễ thể hiện sự kính trọng đối với Joe theo tập tục của người da đỏ. |
| Hé lộ lý do thành công những bộ phim chiến tranh của NSND Đặng Nhật Minh (TGĐA) - Đạo diễn- NSND Đặng Nhật Minh được đánh giá là gương mặt tiêu ... |