Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên: 'Địa đạo’ giống như một mỏ vàng, càng để lâu càng quý

	'Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối' phiên bản đặc biệt - Lời cảm ơn gửi đến khán giả cả nước
	Đêm giao lưu đầy cảm xúc giữa khán giả TP. HCM cùng ê-kip phim 'Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối'

Đạo diễn có thể chia sẻ lý do khiến anh ấp ủ ý tưởng và viết kịch bản phim về địa đạo Củ Chi trong suốt 10 năm? Điều gì nơi vùng đất ấy ám ảnh anh đến vậy?

Câu chuyện về Củ Chi thực sự rất đặc biệt, bởi nó thể hiện rõ nét tinh thần của người Việt Nam. Tôi bắt đầu viết kịch bản từ năm 2014, rất nhanh và tập trung. Sau đó, tôi nhờ nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc điều chỉnh lời thoại theo giọng miền Nam. Đến năm 2016, kịch bản hoàn chỉnh, tôi bắt đầu tìm cách thực hiện nhưng nhiều năm vẫn chưa thể triển khai. Trong thời gian đó, tôi làm Tro tàn rực rỡ, nhưng câu chuyện Củ Chi vẫn luôn ở đó, nguyên vẹn sự hào hứng ban đầu, thậm chí còn mãnh liệt hơn. Đến năm 2022, tôi quyết định khởi động lại dự án, vì tin rằng đây là thời điểm quan trọng. Một bộ phim cần ít nhất 2 – 3 năm để hoàn thành, và tôi biết năm 2025 sẽ là dấu mốc 50 năm. Nếu không thực hiện, tôi sẽ cảm thấy mình mắc nợ với các cô chú, những người anh hùng đã hy sinh.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên

Khác những bộ phim chiến tranh trước đây với những khoảnh khắc chiến thắng và chủ nghĩa anh hùng cách mạng, Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối chọn lối đi táo bạo khi khắc họa nỗi đau thương, sự sinh tồn và nhân tính của con người trong hoàn cảnh khốc liệt, giữa khói lửa của chiến tranh. Cách khai thác này ít nhiều gây ra dư luận trái chiều. Anh đối diện với ý kiến này thế nào?

Hòa bình rồi, nhưng chúng ta cần nhìn lại cuộc chiến ấy một cách rõ ràng và trung thực. Chiến tranh không phải là một cuộc chơi, cũng không phải điều gì để chúng ta hồ hởi, không ai mong muốn chiến tranh, nhưng chúng ta buộc phải bước vào cuộc chiến ấy. Như lời Bác Hồ từng nói: “Chúng ta muốn hòa bình. Nhưng bọn chúng lại quyết tâm cướp nước ta một lần nữa. Không. Chúng ta phải đứng lên. Ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm. Dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải dành cho được độc lập”. Đó là ý chí bất khuất của người Việt Nam. Nhưng ngày hôm nay, ta không thể chỉ nhìn ý chí ấy bằng một chiều. Ta phải nhìn thẳng vào sự thật cuộc chiến ấy thực sự tàn khốc. Chỉ khi hiểu được mức độ khốc liệt ấy, ta mới thấu cảm được sự hy sinh to lớn của những thế hệ đi trước.

Điều gì ở diễn viên Thái Hòa khiến anh tin tưởng mời vào vai Bảy Theo?

Thái Hòa hợp vai cả về ngoại hình và tuổi tác. Thái Hòa là một diễn viên giỏi nhất hiện nay.

Vậy còn với dàn diễn viên trong phim, anh có thể chia sẻ thêm về quá trình họ thấu hiểu và thể hiện được tâm lý của những người du kích trong hoàn cảnh khắc nghiệt đó?

Họ phải có sự chuẩn bị tốt, kỹ càng cả về ngoại hình và hiểu biết về chiến tranh. Họ phải được học những kỹ năng mà họ chưa bao giờ biết như về quân sự, về cuộc sống ở trong địa đạo. Họ cũng phải nắm được tâm lý nhân vật.

Diễn viên Thái Hòa là người được đạo diễn vô cùng tin tưởng khi giao vai

Trong phim có hai cảnh nóng được anh sử dụng, đầu tiên là Út Khờ và một người đàn ông giấu mặt và phân đoạn giữa Tư Đạp và Ba Hương dưới địa đạo. Phim làm về đề tài chiến tranh có nhất thiết phải “thêm thắt” bởi những cảnh nóng. Khi dựng phim, anh đã cân nhắc tình tiết đó như thế nào?

Tôi muốn đề cao sức sống của con người trong thời chiến, họ vẫn khát khao tìm thấy nhau giữa bom đạn. Nhiều người sau khi xem phim thắc mắc với tôi vì sao quay cảnh đó, nhưng đó là một trong những thông điệp của phim khi tôn vinh tính nhân bản.

Anh có thể chia sẻ sự cân bằng giữa yếu tố chiến tranh và yếu tố nhân văn trong phim không?

Nhân văn là yếu tố bao trùm, kể cả khi phải đối mặt với sự giết chóc hay bạo lực. Bởi điều quan trọng là: Chúng tôi buộc phải làm vậy, để bảo vệ đất nước, Tổ quốc, quê hương mình. Không ai ra trận vì sở thích. Không ai yêu thích chiến tranh. Nhưng chúng tôi không có lựa chọn nào khác. Đây là câu chuyện của chính nghĩa, của những con người buộc phải cầm vũ khí để giữ lấy lẽ phải và sự sống còn.

Nhạc phim do một nghệ sĩ nước ngoài làm, anh có lo sợ rằng họ không hiểu về con người, và đặc biệt là những cuộc chiến của Việt Nam không? Anh có thể chia sẻ về cách tiếp cận người nghệ sĩ đấy để truyền đạt cảm hứng cũng như ý nghĩa và điều anh muốn nói thông qua âm nhạc của bộ phim này?

Phần nhạc phim lần này đặt ra một đề bài rất khó: Nó không được quá cảm xúc, chỉ được gợi mở. Khán giả cần giữ sự tỉnh táo, nhận thức rõ ràng về những gì đang diễn ra. Âm nhạc chỉ đóng vai trò khơi gợi cảm xúc, chứ không dẫn dắt người xem. Do áp lực sản xuất và thời gian quá gấp rút, tôi đã cộng tác với một nhạc sĩ nước ngoài, người từng có kinh nghiệm làm phim về Việt Nam. Ngay từ đầu, chúng tôi đã thống nhất rõ ràng rằng âm nhạc trong phim này phải sử dụng nhiều nhạc cụ dân tộc Việt Nam. Thậm chí, anh ấy còn đi mua một cây đàn guitar phím lõm và bắt đầu tập chơi trong quá trình sáng tác. Phải nói rằng, đó là một sự cộng tác tuyệt vời.

Cảnh trong phim

Làm phim lịch sử bằng nguồn vốn tư nhân, anh gặp phải những áp lực và thuận lợi như thế nào?

Áp lực lớn nhất người ta thường nhắc đến khi làm phim là chuyện thu hồi vốn. Nhưng với dự án này, ai cũng hiểu rằng đây là một bộ phim chưa từng có tiền lệ, một tác phẩm mà một nhà đầu tư tư nhân chấp nhận bỏ ra một số tiền cực kỳ lớn để thực hiện. Khi chính nhà đầu tư không đặt nặng áp lực, thì tại sao tôi lại phải tự tạo thêm gánh nặng cho mình? Tôi đã đủ mệt rồi. Tuy vậy, điều đó không có nghĩa tôi thờ ơ với khán giả. Ngược lại, tôi luôn nghĩ rất nhiều đến họ. Tôi tin rằng bộ phim này có những yếu tố hấp dẫn mạnh mẽ về mặt thị giác và hành động, đủ để chạm đến cảm xúc và sự quan tâm của người xem.

Xin cảm ơn đạo diễn Bùi Thạc Chuyên về cuộc trò chuyện!

	'Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối' phiên bản đặc biệt - Lời cảm ơn gửi đến khán giả cả nước
	Đêm giao lưu đầy cảm xúc giữa khán giả TP. HCM cùng ê-kip phim 'Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối'