Điện ảnh Hàn Quốc 2016 & chuyện bóng hồng trên phim trường

Like for Likes là một trong các bộ phim do các nữ đạo diễn thực hiện

Ra quân rầm rộ đầu năm

Ngoài Remember you, trong năm 2016, khán giả yêu điện ảnh Hàn Quốc sẽ được thưởng thức khá nhiều bộ phim do các nữ đạo diễn thực hiện. Đó là Like for Likes của Park Hyun Jin (vừa ra mắt ngày 17/2) và Unforgettable của nữ đạo diễn trẻ Lee Eun Hui (công chiếu ngày 24/2), có sự tham gia của Doh Kyung Soo, thành viên nhóm nhạc thần tượng EXO. Tương tự, phim tài liệu Welcome to Playhouse của đạo diễn Kim Soo Win và phim Snow Paths của đạo diễn Kim Hee Jung – một trong những tác phẩm công chiếu trong chương trình Jeonju Cinema Project 2015 tại LHP Quốc tế Jeonju 2016 - cũng đã lần lượt ra mắt vào ngày 25/2 và 2/3. Chỉ mới qua 2 tháng đầu của năm 2016, nhưng xem ra, cuộc xuất quân của các nhà làm phim nữ đã thổi một luồng gió mới vào ngành công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc, mở ra một sự thay đổi hết sức mới mẻ. Đa số các bóng hồng cầm loa đang có mặt trên phim trường đều say mê với thể loại kinh dị - một trong những thế mạnh của điện ảnh thương mại Hàn Quốc. Cụ thể, E.Oni người chỉ huy của Love Exposure – bom tấn Hàn Quốc 2007 - vừa mới hoàn tất phần ghi hình cho bộ phim mới của cô là Missing. Với sự tham gia của hai diễn viên Kong Hyo Jin và Uhm Ji Won – vốn được mệnh danh là nữ hoàng của thể loại phim kinh dị, Missing xoay quanh câu chuyện về một người mẹ tìm kiếm cô con gái mất tích. Tương tự, Lee Soo Yeon (đạo diễn của phim đình đám năm 2012 là Modern Family) đang bận rộn với Thaw, cũng thuộc thể loại tâm lí kinh dị, khám phá bí mật của một vụ án giết người hàng loạt. Bộ phim Home Sweet Home của đạo diễn Lee Kyoung Mi cũng được đánh giá là một phim kinh dị đầy hứa hẹn trong năm nay. Trong khi đó, nữ đạo diễn Hong Ji Young đang thực hiện bộ phim chuyển thể từ tác phẩm cùng tên của nhà văn Guillaume Musso với tựa đề là Will You Be There?Phim có sự tham gia của diễn viên Kim Yun Seok(ngôi sao trong phim The Priests, 2015). Tại LHP Quốc tế Berlin vừa kết thúc, bộ phim The World of Us của đạo diễn nữYoon Ga Eun - đại diện của điện ảnh Hàn Quốc, cũng nhận được phản hồi rất tốt từ phía công chúng và các nhà phê bình.

Bộ phim mới Missing của đạo diễn E.Oni mới hoàn tất phần ghi hình

Unforgettable của nữ đạo diễn trẻ Lee Eun Hui có sự tham gia của Doh Kyung Soo, thành viên nhóm nhạc thần tượng EXO

Mừng nhưng vẫn lo

Nếu đem danh sách này so với năm ngoái thì việc xuất hiện của nữ đạo diễn Roh Deok với bộ phim The Exclusive: Beat the Devil's Tattoo tại thị trường điện ảnh thương mại 2015 quả thật rất lẻ loi. Tuy nhiên, con số trên cũng chưa phải quá ấn tượng nếu như đặt cạnh số lượng phim sản xuất và phát hành trong một năm ở Hàn Quốc. Câu chuyện về sự “yếu thế” của nữ giới trong điện ảnh, đặc biệt là lĩnh vực đạo diễn vẫn luôn đã, đang và sẽ là câu chuyện dài không chỉ riêng ở Hàn Quốc mà còn ở hầu khắp các nền điện ảnh mạnh trên thế giới bao gồm cả Hollywood. Những năm gần đây, trung bình mỗi năm Hàn Quốc sản xuất khoảng 250 bộ phim điện ảnh và khoảng 200 phim trong số này sẽ được công chiếu tại thị trường nội địa. Giả sử năm 2016, con số này không thay đổi thì các phim do nữ làm đạo diễn vừa kể trên cũng chỉ chiếm khoảng trên 5%. Vì vậy, mới nghe có thể nhiều nhưng đặt vào bối cảnh chung, họ vẫn giống như hoa hồng mọc trên sa mạc. Đó là chưa kể, một số phim của các đạo diễn nữ đã hoàn thành từ 2015 nhưng vì nhiều lý do như tiền đầu tư làm phim, khâu quảng bá, phát hành đã không được rót và triển khai một cách liên tục. So với các đồng nghiệp nam, đạo diễn nữ quả thực có nhiều thiệt thòi, ngay cả ở quy mô sản xuất một bộ phim. Hầu hết phim mà các nữ đạo diễn đang thực hiện trong năm 2016 đều có kinh phí sản xuất vào khoảng 2,4 triệu USD – là con số tối thiểu dành để thực hiện một phim thương mại. Kinh phí là điều kiện tiên quyết để có thể biết bộ phim sẽ có sự tham gia của bao nhiêu ngôi sao lớn, tên tuổi. Cũng như vậy, với hầu hết các phim Hàn thì dàn diễn viên sẽ quyết định ngân sách cho bộ phim đó. Căn cứ vào các yếu tố này, có thể thấy trong danh sách chỉ có E.Oni, Lee Soo Yeon và Lee Kyoung Mi - những người chọn dòng phim kinh dị – là có hi vọng thành công tại phòng vé. Còn lại đều không phải là thể loại thuận lợi cho các nữ đạo diễn.

Nhờ có Jung Woo Sung tham gia trong Remember you mà đạo diễn Lee Yoon Jeong mới có thể hoàn thành bộ phim đầu tay

Số lượng làm nên chất lượng

Tại sao lại không có nhiều đạo diễn nữ được trao cho cơ hội làm những bộ phim thương mại hứa hẹn thành công? Đó thực sự là một vòng tròn luẩn quẩn. Ngoại trừ trường hợp ngoại lệ như Yim Soon Rye (tác giả của The Whistleblower, 2014) và Pang Eun Jin – kiến trúc sư trưởng của bộ phim đầy cảm xúc Way back home, 2013 – thì hầu hết các đạo diễn nữ đều gặp khó khăn khi bắt tay vào thực hiện bộ phim thứ hai và thứ 3 của họ. Ví dụ đạo diễn Lee Kyoung Mi, sau khi tạo được dấu ấn mạnh với phim đầu tiên Crush and Blush đã phải mất 8 năm với cho ra đời tác phẩm tiếp theo. Tuy nhiên, việc có thêm các nhà làm phim nữ chỉ là vấn đề thời gian. Những khó khăn mà các đạo diễn nữ hiện nay đang gặp phải cũng khá giống với những gì mà các nhà làm phim nữ Hàn Quốc đã “nếm trải” trong suốt 20 năm qua. Bởi vì mang giới tính nữ nên họ bị gán nhãn là các nhà làm phim chân yếu tay mềm và bị thiệt thòi đủ đường trong khi làm việc bao gồm cả ngân sách rót cho phim, chủ đề và thể loại phim được giao. Và khi thời gian trôi qua, khoảng cách phân biệt nam nữ đã được thu hẹp dần dần, đã không còn ai đặt câu hỏi hay tỏ vẻ ngạc nhiên khi nghe tin nhà sản xuất của một bộ phim mới là nữ. Chẳng hạn, nhà sản xuất Kang Hae Jung của bộ phim Veteran, 2015 và Lee Eun Gene (phim The Priests, 2015) đang là những cái tên dẫn đầu danh sách các nhà làm phim có tác phẩm thành công tại phòng vé. Hiện tại, các đạo diễn nữ cũng đang đi trên con đường tương tự. Sự thay đổi ở một số diễn viên ngôi sao cũng sẽ tạo nên sự khác biệt lớn về cái nhìn với các đạo diễn nữ. Bởi hầu hết các nhà đầu tư đều quyết định ký ngân sách làm phim dựa theo tên của các ngôi sao tham gia trong phim. Vì vậy, nhờ có Jung Woo Sung tham gia trong Remember you mà đạo diễn Lee Yoon Jeong mới có thể hoàn thành bộ phim đầu tay của chị. Tuy nhiên, với một nền điện ảnh vận hành theo phương thức nam giới toàn trị như Hàn Quốc thì các ngôi sao bảo chứng phòng vé lại không mấy khi nhận lời đóng trong những phim do các nữ đạo diễn thực hiện.Đó cũng là lý do tại sao phim Will you be there với sự tham gia của tài tử kỳ cựu Kim Yun Seok sẽ hứa hẹn thành công về mặt doanh thu.

Những nữ đạo diễn đủ tài năng như Pang Eun Jin cũng ít có cơ hội làm phim như những đồng nghiệp nam

Trong nền công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc hiện nay, việc phê bình đánh giá một bộ phim căn cứ vào yếu tố bình đẳng giới đã trở nên lỗi thời mà cần phải nhìn vào chất lượng củachính bộ phim cũng như ngân sách đầu tư sản xuất, thể loại phim được giao cho đạo diễn. Một khi Hàn Quốc có nhiều đạo diễn nữ mà vấn đề giới tính không ảnh hưởng đến công việc của họ thì tất yếu sẽ dẫn đến sự đa dạng trong điện ảnh. Và chỉ khi đó mới có sự ghi nhận đúng đắn giá trị của các nhà làm phim nữ.

Đức Anh