Đạo diễn Lý Minh Thắng: Không từ chối bất cứ điều gì mà mình chưa trải nghiệm

(TGĐA) - Từng học mỹ thuật công nghiệp nhưng Lý Minh Thắng mê và làm về Advertising. Năm  2010,  anh tốt nghiệp khóa đạo diễn điện ảnh - trường sân khấu điện ảnh Tp. Hồ Chí Minh, có phim bài tập năm nhất Hoa cải về trời đoạt giải Cánh diều Bạc tại Liên hoan phim ngắn toàn quốc; Từng làm phó đạo diễn phim:Ngôi nhà hạnh phúc Hot boy nổi loạn 1; Làm giám đốc sản xuất các phim: Vòng eo 56, Lô Tô, Ngày Mai Mai Cưới và màn chào sân là đạo diễn phim Sài Gòn Anh yêu em ẵm luôn giải Cánh diều Vàng cùng nhiều giải cá nhân khác. Hiện bộ phim Mẹ chồng của anh đang chiếu tại các rạp trên toàn quốc.

dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Lotte Cinema đồng hành cùng phim Việt cuối năm 2017
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Hé lộ những câu chuyện đằng sau chiếc áo bà ba của 'Mẹ chồng'
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Lâm Vinh Hải lần đầu làm… rapper
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Thanh Hằng mưu toan hại Diễm My 6X trong phim điện ảnh 'Mẹ chồng'
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem 'Nàng dâu lắm chiêu': Khi nàng dâu sống thử với mẹ chồng
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Thanh Hằng tủi nhục cảnh 'dâu không con' trong 'Mẹ chồng'
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem
Đạo diễn Lý Minh Thắng

Anh có quan niệm làm phim như một hành trình thám hiểm và khám phá trong thế giới thực hay không?

Làm phim là cơ hội tuyệt vời để những nhà làm phim tìm hiểu khám phá, mở rộng mối quan tâm và trong quá trình đó mình sẽ cảm nhận được nhiều thích thú mới mẻ. Khi mình bắt đầu chạm ngõ với một đề tài, đó cũng là cơ hội để tìm hiểu,phân tích và khám phá nhiều cái mới. Thật thú vị vô cùng khi đây lại chính là lực đẩy cho mình thêm năng lượng tích cực để sáng tạo trong tư duy và dàn dựng hơn.

Tôi nghĩ thật ra xã hội là như vậy, đôi khi chúng ta ngồi một chỗ, chúng ta nhìn cùng một hướng nhưng mỗi người lại quan tâm ở một góc khác nhau của một vấn đề và khi chúng ta chia sẻ về sự quan tâm của mình thì những người đang ở đó hoặc nghe được sự chia sẻ của mình, họ sẽ nhìn ra được một điều mới lạ. Đó chính là cái hấp dẫn của điện ảnh mà tới bây giờ tôi vẫn cứ hoài theo đuổi.

Có quan niệm, người đạo diễn giỏi là phải biết song hành hai yếu tố: hiểu kỹ thuật và biết chọn, kể câu chuyện… Với Mẹ chồng, anh đã trải nghiệm 2 điều ấy thế nào?

Khi ngành công nghiệp điện ảnh phát triển, có rất nhiều cơ hội để các bạn đạo diễn chưa qua trường lớp, có năng khiếu và đam mê về điện ảnh thực hiện một tác phẩm riêng của mình. Điều đó đang liên quan đến câu hỏi này. Phải chăng làm đạo diễn là đều phải hiểu rõ về kỹ thuật? Tôi nghĩ về cơ bản điều đó là đúng và bắt buộc. Tại vì, khi bạn biết về kỹ thuật, thì việc vận hành guồng máy, định hướng câu chuyện và triển khai câu chuyện phim của mình sẽ thực tế hơn, sẽ kết nối được tất cả các khâu trong guồng máy đó với nhau.

dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem
Làm phim là cơ hội tuyệt vời để những nhà làm phim tìm hiểu khám phá, mở rộng mối quan tâm

Khi ở hiện trường, đạo diễn thường được người ta hay gọi là ông vua, là người đưa ra quyết định cuối cùng, chịu trách nhiệm và là chữ ký cho tất cả mỗi scene hình, mỗi take quay. Vì khi đạo diễn hô lên “Cut!” thì ngay lúc đó đạo diễn là người chịu trách nhiệm ký giấy “Chỗ đó tôi chịu trách nhiệm đã hoàn thành được đúng hết những điều tôi mong muốn” cho nên đạo diễn cần phải hiểu rõ về kỹ thuật. Tại sao? Vì ở hiện trường quay có rất nhiều những khâu khác phải được kết nối lại với nhau, và nếu anh không hiểu rõ về kỹ thuật đôi khi anh sẽ làm trật nhịp độ và ảnh hưởng đến nhiều yếu tố khác.

Nói về chuyên sâu hơn ví dụ như kỹ thuật về góc máy, kỹ thuật về máy quay, kỹ thuật về ánh sáng, hay kỹ thuật về chuyên môn của đạo diễn như dàn cảnh, kỹ thuật về phát triển tâm lý nhân vật, thúc đẩy tâm lý nhân vật. Tóm lại, tôi nghĩ đạo diễn ít nhất cần phải hiểu được căn bản tất cả các kỹ thuật đó và tìm cho mình lối đi riêng để triển khai tất cả những thông điệp phù hợp với câu chuyện của mình. Từ đó tạo ra một phong cách phim, không khí phim riêng, giúp khi xem khán giả dễ nhận ra được phim của đạo diễn nào… Khi hiểu rõ kỹ thuật, đạo diễn sẽ biết chọn những gì phù hợp với dự án, câu chuyện sắp tới của mình.

Song trước một thực tế là khi bạn có một kịch bản, câu chuyện hay, nhưng chưa chắc người đạo diễn hiểu và triển khai câu chuyện đó sẽ hay. Không riêng gì Mẹ chồng, ngay cả Sài Gòn Anh yêu em và tất cả những dự án sắp tới, tôi luôn ngồi lại với ekip sáng tạo từ giai đoạn tiền kỳ tìm cách để kể câu chuyện đó phù hợp nhất. Phải phù hợp về câu chuyện phim, phù hợp về cách diễn xuất của nhân vật, phù hợp về bối cảnh, phục trang và tất cả mọi thứ. Và tất cả quy trình đó đều phải đúng về kỹ thuật được xâu chuỗi logic lại với nhau đẩy thành một câu chuyện của riêng mình.

dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem
Đạo diễn phim Mẹ chồng

Mẹ Chồng, đây là một kịch bản có lợi thế ban đầu là đặc trưng: Bối cảnh, thời trang, nhân vật, không gian đặc trưng. Với lợi thế đó, mình sẽ thuận lợi hơn bởi không bị loay hoay khi định hướng sẽ dùng kỹ thuật gì cho phim này. Điều này gần như được định hướng có sẵn trong suy nghĩ của tất cả đoàn phim và mình không được phép làm khác đi quá nhiều. Tôi muốn nội dung phải là đúng và quy chuẩn, nhưng với hình thức thì phải làm cho nó mới, trẻ và tiếp cận được với khán giả. Điều đó được triển khai rất rõ từ nền tảng đặc trưng cho một câu chuyện đậm chất văn hóa Việt Nam. Tôi tự tin là mình kể được một hơi thở mới cho một không gian câu chuyện xưa của người Nam Bộ Việt Nam. Từ phục trang, văn phong thoại, cách đi đứng, diễn xuất, ánh sáng, bối cảnh… tất cả mọi thứ đều có sự tìm tòi và sáng tạo dựa trên những hiểu biết kỹ thuật cơ bản.

Một dàn sao đẹp, tên tuổi (hiếm có ở nhiều đoàn phim hiện nay)… tạo ra nhân vật chính và những nhân vật nhóm liên quan trong Mẹ chồng… Theo anh, họ có khả năng cùng anh tạo ra một câu chuyện mẹ chồng, nàng dâu ở góc độ, cách nhìn mới và chắc chắn sẽ hấp dẫn?

dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem
Mẹ chồng có các diễn viên nổi tiếng, diễn viên hot nhưng không phải xuất phát điểm hoặc có gốc là một diễn viên có nghề

Mẹ chồng có các diễn viên nổi tiếng, diễn viên hot nhưng không phải xuất phát điểm hoặc có gốc là một diễn viên có nghề, có chuyên môn về diễn, không qua trường lớp, nhưng tôi vẫn chọn vào phim của mình. Tôi tự tin mình đã đi đúng hướng về sự lựa chọn diễn viên.

Đây cũng là định hướng lâu dài và xuyên suốt trên con đường phát triển nghề đạo diễn của mình. Đó là: luôn chọn những diễn viên hợp vai, ngoại hình không quan trọng bằng yếu tố thần thái. Về ngoại hình của nhân vật mình có thể định trang cùng tạo hình hỗ trợ, còn thiếu thần thái thì rất khó chấp nhận. Một điểm rất quan trọng mà tôi sẽ chọn nữa, là họ phải có cảm xúc.

Thật ra khi một diễn viên quá am tường về kỹ thuật biểu diễn, đôi khi họ sẽ sử dụng kỹ thuật biểu diễn để đỡ mất sức cho từng phân đoạn, trường đoạn quay đó. Còn diễn viên chưa có kinh nghiệm nghề thì họ luôn cần giữ cảm xúc để làm tốt nhất. Cái tôi cần nhất là cảm xúc của người diễn và bất kỳ bộ phim nào cũng cần cảm xúc của người xem.

Điều đặc biệt là họ đã từng trải trong môi trường showbiz, trong nghệ thuật, có vị trí trong nhiều lĩnh vực. Cho dù là diễn viên, người mẫu, ca sĩ hay diễn viên múa thì điều đặc biệt ở họ là họ vẫn luôn giữ được trọn vẹn cảm xúc. Tất cả các diễn viên trong Mẹ chồng đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều, để cùng tôi tạo ra được câu chuyện mẹ chồng nàng dâu với một hơi thở hoàn toàn mới.

Một số hình ảnh và trailer phim Mẹ chồng khá ấn tượng với bối cảnh thiên về gam trầm. Đặc biệt là thiết kế trang phục – áo bà ba cách điệu với những tông màu đối lập của Thủy Nguyễn, được khoác lên khá phù hợp với từng tính cách, địa vị, thân phận của các nhân vật… Anh có thể chia sẻ rõ hơn về ý tưởng độc đáo này? Có ảnh hưởng gì tới giá trị lịch sử không?

dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem
Tôi cố gắng dung hòa trong phim Mẹ chồng - sử dụng chất liệu Việt và thể hiện nó theo hướng hiện đại.

Tôi đặc biệt yêu thích những giá trị văn hoá truyền thống của Việt Nam nên khi đặt những bước chân đầu tiên trên con đường điện ảnh,tôi đã đặt ra cho mình dấu chấm hỏi: những giá trị truyền thống đó làm thế nào để tiệm cận và gần gũi với khán giả bây giờ, đặc biệt là khán giả trẻ?Và câu hỏi đó giúp tôi luôn muốn tìm tòi, khám phá, phân tích và phải định hướng ra được cách dung hòa điều đó cho khán giả hiện nay.

Với phim Mẹ chồng, tôi giữ nguyên một câu chuyện với nội dung thuần 100% về văn hóa, truyền thống thời điểm đó. Nhưng để làm mới nó hơn, tạo sự tò mò thích thú với khán giả trẻ hơn thì mình chọn hình thức kể cho câu chuyện gần gũi, mà hiện đại, cùng với hơi thở mới.

Tạo ra một sản phẩm đem đến cho khán giả một sức hấp dẫn mới trong không gian xưa cũ. Tôi cố gắng dung hòa trong phim Mẹ chồng - sử dụng chất liệu Việt và thể hiện nó theo hướng hiện đại. Ví dụ như phục trang, về ý tưởng áo bà ba đó chính là sự tôn vinh những giá trị truyền thống.

Nhưng để khán giả trẻ có yêu thích nó, muốn gần gũi và trải nghiệm lại cái giá trị áo bà ba đó thì chúng tôi phải cách điệu mới, sử dụng form dáng và màu sắc xu hướng để mọi người có thể sử dụng nó trong đời sống bên ngoài. Mọi người có thể phối hợp nó với những phụ kiện hay phục trang hiện đại để sử dụng sinh hoạt hàng ngày. Hy vọng tất cả những ý tưởng trên sẽ được khán giả đón nhận.

Tại sao anh thích pha trộn đề tài truyền thống và hiện đại trong Mẹ chồng?

dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem
Điều thôi thúc tôi làm phim Mẹ chồng chính là… vẫn còn sự tồn tại về định kiến và nỗi lo sợ về mối quan hệ giữa mẹ chồng và nàng dâu

Mẹ chồng và nàng dâu là một đề tài muôn thuở, ngay cả trong thế kỷ 21 này, trong một không gian sống hiện đại. Điều thôi thúc tôi làm phim Mẹ chồng chính là… vẫn còn sự tồn tại về định kiến và nỗi lo sợ về mối quan hệ giữa mẹ chồng và nàng dâu. Riêng mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu luôn bị mang tiếng, định kiến và bị ăn sâu trong lòng của người phụ nữ Việt Nam dù ngày nay mọi người có thể tiếp cận rất nhiều điều mới của thế giới. Cứ mỗi lần nhắc tới nàng dâu phải sống chung với mẹ chồng lại xuất hiện sự ngập ngừng, phân vân ở đâu đó. Và điều đó là một trong những điều thôi thúc tôi chọn đề tài mẹ chồng nàng dâu để kể câu chuyện này.

Khi kể và làm phim này, mọi người hỏi tôi là để làm cái gì, chia sẻ điều gì... Và tôi mong muốn mọi người sẽ hiểu được thêm một chút gì đó, nhìn được thêm một góc độ nào đó, cảm nhận thêm về một mối quan hệ tốt đẹp giữa mẹ chồng và nàng dâu. Ví như thay mẹ chồng để nói cho con dâu hiểu là mẹ hiểu vì mẹ cũng đã từng là con dâu như vậy, hay thay con dâu nói với mẹ chồng là con cũng rất thương mẹ và con cũng muốn chăm sóc và lo lắng cho gia đình chồng. Đó chính là mục đích của câu chuyện này.

Anh có mẫu số chung về xu thế định hướng trong sáng tác không? Thí dụ… tình yêu, hoài niệm?

dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem
Lý Minh Thắng trên trường quay

Tôi rất thích kể những câu chuyện tình cảm, tâm lý, khai thác những cái bên trong, những suy nghĩ quan tâm của con người, các nhân vật bên ngoài thực tế xã hội. Bởi vì mỗi con người cũng là một xã hội thu nhỏ, nó có rất nhiều những biến chuyển trong đó về tâm lý, tình cảm, suy nghĩ, quan tâm và tôi rất thích khai thác những mối quan tâm đó.

Tôi thích ngồi ở quán cà phê, nhìn những người đối diện và thắc mắc không biết người ta đang quan tâm chuyện gì? Trong đầu người ta đang suy nghĩ gì? Hoặc người ta đang làm cái điều đó bởi vì người ta đang quan tâm chuyện gì? Anh A quan tâm gì, chị B quan tâm gì, chị C quan tâm gì với một sự việc gì đó xảy ra. Đó là một trong những sở thích của tôi về cách tìm dự án, về câu chuyện tôi sẽ kể cũng là mẫu số chung lớn nhất mà tôi định hướng cho con đường làm nghề của mình vì cũng là người trẻ, rất thích tìm tòi, thích khám phá và không muốn từ chối bất cứ điều gì mà mình chưa trải nghiệm… Điều quan trọng nữa là tất cả đều phải có chất Việt, nằm bất cứ ở đâu.

Chân thành cảm ơn anh và mong anh tiếp tục thành công.

dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Hoa hậu Nguyễn Kim Nhung thướt tha áo dài ra mắt 'Mẹ chồng'
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Dàn mỹ nữ 'Mẹ chồng' đại chiến thời trang trên thảm đỏ
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Ngọc Quyên về nước chuẩn bị ra mắt phim 'Mẹ chồng'
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Thanh Hằng khiến khán giả 'bỏng mắt' trong 'Mẹ chồng'
dao dien ly minh thang khong tu choi bat cu dieu gi ma minh chua trai nghiem Hé lộ những câu chuyện đằng sau chiếc áo bà ba của 'Mẹ chồng'

Vũ Liên