Cục điện ảnh lên tiếng: Bụi đời Chợ Lớn vi phạm Luật điện ảnh!

Ngoài chủ trì là bà Ngô Phương Lan, Cục trưởng Cục điện ảnh, thành phần tham gia buổi tiếp xúc báo chí còn có bà Nguyễn Thị Hồng Ngát, phó chủ tịch Hội đồng duyệt phim Quốc gia; ông Đỗ Duy Anh, phó Cục trưởng Cục điện ảnh và bà Lý Phương Dung, Trưởng phòng nghệ thuật Cục điện ảnh – thành viên hội đồng duyệt phim quốc gia.

Buổi tiếp xúc của Cục Điện ảnh với báo chí ngày 11/4/2013

Thông báo chính thức của Cục điện ảnh

Tạp chí Thế giới điện ảnh xin phép đăng nguyên văn thông báo của Cục điện ảnh với báo chí về việc làm sai phạm của bộ phim Bụi đời Chợ Lớn.

“Trong những ngày gần đây, một số tờ báo điện tử và các trang mạng cá nhân, cộng đồng có đăng các bài viết bày tỏ sự phản ứng tiêu cực xung quanh việc bộ phim Bụi đời Chợ Lớn chưa được cấp phép phổ biến và nhà sản xuất. phát hành phải rời ngày công chiếu bộ phim này.

Với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về Ngành Điện ảnh, Cục Điện ảnh Thông báo chính thức quá trình diễn biến, nội dung và kết luận về một số vi phạm trong quy trình sản xuất, quảng bá bộ phim truyện Bụi đời Chợ Lớn của nhà sản xuất và phát hành như sau:

1. Ngày 05/10/2012 Công ty TNHH Hãng phim Chánh Phương gửi Cục Điện ảnh hồ sơ (gồm kịch bản phim truyện và giấy tờ liên quan theo quy định của Luật Điện ảnh) đề nghị xin phép hợp tác với nghệ sĩ có quốc tịch Hoa Kỳ (Charlie Nguyen) thực hiện bộ phim truyện nhựa Bụi đời Chợ Lớn tại Việt Nam.

2. Ngày 26/10/2012, Cục Điện ảnh đã có văn bản Giám định kịch bản phim truyện Bụi đời Chợ Lớn, số 667/ĐA-NT trả lời Công ty TNHH Chánh Phương.

Theo Giám định kịch bản, Cục yêu cầu Hãng phim: Cần phải sửa chữa kịch bản, cắt bỏ, hoặc tiết chế những cảnh thể hiện tính chất bạo lực gây hoảng loạn, ghê sợ hoặc phản cảm; loại bỏ một số lời thoại thô tục, hoặc có tính chất kích động bạo lực… để tránh vi phạm Luật Điện ảnh. Cục Điện ảnh cũng đã khuyến cáo nhà sản xuất không đưa vào phim cảnh các băng đảng xã hội đen ngang nhiên hoành hành, dàn trận thanh toán nhau đẫm máu bằng dao, lưỡi lê trên nhiều đường phố, trong các ngõ hẻm của thành phố Hồ Chí Minh mà tuyệt nhiên không có sự xuất hiện, hay can thiệp của bất cứ một lực lượng xã hội nào. Điều này không đúng với bản chất cuộc sống của thành phố. Cục Điện ảnh đã kết luận: Đề nghị Công ty TNHH Chánh Phương và tác giả tiếp thu ý kiến, chỉnh sửa kỹ kịch bản và trình Cục Điện ảnh thẩm định lại trước khi đưa vào sản xuất.

Cảnh bạo lực trong Bụi đời Chợ Lớn

3. Tuy nhiên, Công ty TNHH Chánh Phương đã vi phạm Luật Điện ảnh khi tiến hành sản xuất bộ phim mà không trình thẩm định lại kịch bản theo yêu cầu của cơ quan quản lý.

4. Ngày 19/3/2013, Hội đồng Trung ương Thẩm định phim truyện của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thẩm định bộ phim Bụi đời Chợ Lớn theo đề nghị của Công ty Cổ phần phim Thiên Ngân, đơn vị đồng sản xuất với Công ty TNHH Hãng phim Chánh Phương và phát hành bộ phim nói trên.

Sau khi xem phim, Hội đồng khẳng định, bộ phim thể hiện nhiều cảnh các băng nhóm xã hội đen “dàn trận” ngang nhiên, chém giết không ghê tay, hỗn loạn bằng dao, kiếm, mã tấu…, máu me vương khắp nơi mà không hề có sự can thiệp của chính quyền, người dân hay bất kỳ lực lượng xã hội nào. Đây là những nội dung đã được Cục Điện ảnh khuyến cáo tại Giám định kịch bản số 667/ĐA-NT nhưng đã không được nhà sản xuất tiếp thu, cắt bỏ và tiết chế liều lượng trong kịch bản cũng như trong khi thực hiện phim. Hội đồng đánh giá, những hình ảnh nói trên cùng với âm thanh trong phim gây kích động bạo lực đối với người xem và phản ánh không trung thực hiện thực xã hội Việt Nam nói chung, đời sống xã hội của nhân dân thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.

Với tình trạng bộ phim có quá nhiều hình ảnh bạo lực, và phản ánh sai lệch hiện thực xã hội như vậy, bộ phim đã vi phạm những điều cấm của Luật Điện ảnh và chưa thể được cấp giấy phép phổ biến.

5. Ngày 22/3/2013, Cục Điện ảnh đã có công văn số 160/ĐA-PBP gửi Công ty Cổ phần phim Thiên Ngân và Công ty TNHH Hãng phim Chánh Phương yêu cầu thực hiện nghiêm túc việc sửa chữa bộ phim theo tinh thần Giám định kịch bản số 667/ĐA-NT và kết luận của Hội đồng Trung ương Thẩm định phim truyện: “Vì hiện trạng nội dung của phim Bụi đời Chợ Lớn trình thẩm định chứa đựng những yếu tố bạo lực, không phản ánh đúng hiện thực của xã hội Việt Nam nên bộ phim không thể phổ biến được. Yêu cầu Công ty Cổ phần Phim Thiên Ngân, Công ty TNHH Chánh Phương sửa chữa tổng thể bộ phim trình thẩm định lại”.

6. Tuy nhiên, ngay từ khi bộ phim đang trong quá trình trình thẩm định và chưa được cấp phép phổ biến thì trên nhiều tờ báo mạng và các trang mạng cộng đồng đã xuất hiện thông tin quảng cáo về việc bộ phim sẽ công chiếu vào ngày 19/4/2013 theo Lịch phát hành. Việc quảng cáo Lịch phát hành phim khi bộ phim chưa được cấp phép phổ biến là hành vi vi phạm Luật Quảng cáo và Luật Điện ảnh.

Những phản hồi, trả lời phỏng vấn có nội dung không đầy đủ, phiến diện của đại diện Công ty TNHH Hãng phim Chánh Phương, của cá nhân diễn viên Johny Trí Nguyễn về quy trình thẩm định kịch bản, thẩm định phim, về ý kiến của Hội đồng Trung ương thẩm định phim (với việc trích một phần công văn số 160/ĐA-PBP của Cục Điện ảnh về việc yêu cầu sửa chữa phim) đã gây ra hiểu nhầm đáng tiếc trong dư luận và khán giả về Hội đồng Trung ương thẩm định phim của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Trong khi đó, Hội đồng và cơ quan quản lý Điện ảnh đang giải quyết đúng trình tự, có lý, có tình đối với một bộ phim đang vi phạm quy định của pháp luật Việt Nam, với mục đích khuyến khích phim Việt, giúp đỡ cơ sở sản xuất khắc phục hậu quả do chính họ gây ra.

Cảnh trong Bụi đời Chợ Lớn

7. Ngày 09/4/2013, Cục Điện ảnh đã có công văn số 207/ĐA-PBP gửi Công ty TNHH Hãng phim Chánh Phương và Công ty Cổ phần Phim Thiên Ngân, yêu cầu chấp hành pháp luật trong sản xuất và trình duyệt phim Bụi đời Chợ Lớn. Cục Điện ảnh yêu cầu hai công ty nghiêm túc nhìn nhận những sai phạm trong quá trình sản xuất, quảng bá phát hành phim.

8. Ngày 10/4/2013, Cục Điện ảnh đã nhận được công văn số 15-CPF/2013 Công ty TNHH Chánh Phương và số 1004-13/PTN của Công ty cổ phần phim Thiên Ngân với nội dung cầu thị, tiếp thu, giải trình, nhận sai sót vì không chấp hành quy định của pháp luật trong quá trình sản xuất và quảng bá phát hành phim; xin lỗi và nhận khuyết điểm vì đã không gửi kịch bản trình thẩm định lại sau khi nhận được Giám định kịch bản yêu cầu sửa chữa của Cục Điện ảnh; thành khẩn xin lỗi, tiếp thu ý kiến phê bình của cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời cam kết sửa chữa bộ phim đúng theo yêu cầu của Hội đồng Trung ương thẩm định kịch bản, Hội đồng Trung ương thẩm định phim.

Hiện nay, Công ty TNHH Chánh Phương và Công ty cổ phần phim Thiên Ngân đang tích cực lên phương án sửa chữa bộ phim.

Cục Điện ảnh trân trọng thông báo và đề nghị các Quý cơ quan báo chí hợp tác tuyên truyền, đảm bảo nội dung thông tin chính thống, chính xác, khách quan, đem đến cho độc giả, khán giả và cả các nhà làm phim cách nhìn nhận đúng đắn về bản chất những sự việc xung quanh bộ phim Bụi đời Chợ Lớn”.

Cảnh bạo lực đẫm máu trong Bụi đời Chợ Lớn

Làm phim ở đâu thì cũng phải tôn trọng luật!

Bà Nguyễn Thị Hồng Ngát, Phó chủ tịch Hội đồng duyệt phim quốc gia bức xúc: “Trong khi chúng tôi đang làm hết sức mình để bộ phim sớm được ra mắt thì dư luận lại đổ tiếng xấu về chúng tôi. Nói thật là hội đồng duyệt phim nước ngoài rất dễ nhưng động đến phim Việt rất là nhức đầu. Nhiều phim hài nhảm, nhạt, chúng tôi vẫn phải đồng ý cho phát hành vì đồng tiền của nhà sản xuất là mồ hôi, xương máu của họ, vả lại họ nhạt chứ không sai. Nếu cần chỉnh sửa gì, chúng tôi sẵn sàng góp ý chân thành vì không thể chỉ vì chi tiết nhỏ mà bỏ cả phim lớn”. Bà Hồng Ngát cũng tiết lộ rằng, hội đồng duyệt phim có 9 người nhưng hôm duyệt Bụi đời Chợ Lớn chỉ có 8 (do một thành viên bận không thể có mặt) nên số phiếu hôm đó là 4 người cấm chiếu và 4 người đồng ý cho sửa chữa. Và sau nhiều tranh luận, Cục điện ảnh đã nghiêng về ý kiến cho bộ phim được sửa chữa dù nó đã sai ngay từ đầu. Bà Ngô Phương Lan cũng nhấn mạnh về vấn đề “tôn trọng luật” của ekip sản xuất phim Bụi đời Chợ Lớn. Theo bà, ngoài việc phải tôn trọng luật pháp Việt Nam thì nhà sản xuất Bụi đời Chợ Lớn cũng phải biết tôn trọng Luật điện ảnh và tuân theo bởi “để có những dòng trong tiêu chí kiểm duyệt là công sức đóng góp của nhiều người, trong đó có rất nhiều thế hệ nghệ sỹ điện ảnh Việt Nam”. Theo bà, dù làm phim ở đâu thì cũng đều phải tuân theo luật cũng như sự kiểm duyệt ở đất nước đó, ngay cả Mỹ hay Trung Quốc cũng đều có sự kiểm duyệt theo cách của mình.

Về việc phải sửa chữa bộ phim Bụi đời Chợ Lớn, bà Ngô Phương Lan nhấn mạnh: “Nếu ở ngoài đời thi thoảng mới có chuyện giang hồ dàn trận đâm chém nhau và số lượng cùng lắm lên đến bài ba chục người thì ở Bụi đời Chợ Lớn, ngay từ đầu đã toàn là băng nhóm chém giết nhau lên tới hàng trăm người, ngày này qua ngày khác mà không có sự can thiệp của bất cứ ai từ người dân tới giới chức trách, công an… Từ đầu tới cuối phim là chém giết nhau bằng mã tấu, dao kiếm mà không định rõ thời gian. Nó không phù hợp với hiện thực của thành phố Hồ Chí Minh”. Bà Nguyễn Thị Hồng Ngát nhấn mạnh: “Nếu ở đầu phim thì toàn thế giới giang hồ đâm chém không rõ thời gian nhưng cuối phim khi ra tù thì là sắc phục của công an bây giờ. Như vậy là không đúng sự thực. Trong khi đó, mảng các nhân vật có ý hoàn lương, hướng thiện hay khuyên bảo rời khỏi thế giới tội ác thì lại được làm yếu ớt khiến bộ phim quá thiên về bạo lực mà không gợi nên một giá trị nhân văn nào”. Và để cứu bộ phim, hội đồng duyệt chấp nhận phải xem những bộ phim “bán thành phẩm” và thay vì chỉ cần bỏ phiếu “thông qua” hay “loại bỏ” thì hội đồng duyệt luôn tìm cách cứu nó bằng những ý kiến đóng góp chỉnh sửa mà vẫn không gây ảnh hưởng đến sự sáng tạo của đạo diễn. Và ngay ở Bụi đời Chợ Lớn này cũng vậy. Nhưng trong khi hội đồng duyệt đang tìm cách để bộ phim được sửa chữa lại và ra mắt thì “những phản hồi, trả lời phỏng vấn của diễn viên Johnny Trí Nguyễn cũng như đại diện Công ty Chánh Phương về quy trình thẩm định kịch bản, thẩm định phim, về ý kiến của Hội đồng thẩm định phim đã gây ra những hiểu lầm đáng tiếc trong dư luận và khán giả” (bà Ngô Phương Lan).

Lo sợ về việc phải chỉnh sửa sẽ rất tốn kém, bà Ngô Phương Lan khẳng định: “Khi đã sai thì rủi ro phải chấp nhận”. Còn về góc độ chuyên môn, theo bà Ngô Phương Lan, những góp ý của hội đồng duyệt chắc chắn sẽ khiến Bụi đời Chợ Lớn cân đối hơn cũng như mang tới cho khán giả những giá trị nhân văn mà ngay từ đầu, bộ phim muốn chuyển tải.

P.V