I’m not there: Sáu gương mặt của một huyền thoại

Sáu gương mặt vì một “Hóa thân”

Giữa biết bao những biến thiên xô lệch của số phận vẫn có những con người với tài năng đặc biệt, đã sống nhiều cuộc đời giao thoa với nhiều lựa chọn trong cùng một hành trình. Đó là cuộc đời mà bi kịch, nỗi buồn, niềm đau song hành cùng hạnh phúc, ngọt ngào và hân hoan. Họ trở thành biểu tượng được khắc nhớ hay đơn giản chỉ là một biến tấu kỳ lạ ở giữa những điều rất hiển nhiên trong cuộc sống của mỗi con người. Và với trường hợp của danh ca nhạc folk-rock Bob Dylan thì dường như mọi sự lý giải đều là không đủ khi đánh giá về cuộc đời, tài năng, sự nghiệp và những đóng góp không ngừng nghỉ của ông trong sáng tạo nghệ thuật. Có thể coi Bob Dylan là một nghệ sĩ ẩn số trong hàng ngàn những nhân vật có tầm ảnh hưởng đến âm nhạc thế giới.

Khác với hầu hết các tác phẩm dựa trên nguyên mẫu có thật là đạo diễn chủ yếu lựa chọn những chi tiết tiêu biểu nhất để ca ngợi và tô vẽ chân dung nhân vật cho thật hoàn hảo trước mắt người xem. I’m not there đã phá vỡ hoàn toàn cấu trúc thông thường của một bộ phim chân dung và dẫn dắt người xem bước vào một mê cung của những hóa thân chứa đựng đầy rẫy những mâu thuẫn bất ngờ. Tom Haynes đã tạo ra một Bob Dylan nguyên bản trên màn ảnh và chi tiết hóa đến mức tối đa mọi thứ thuộc về Bob Dylan.

Ấn tượng của tất cả những ai từng xem I’m not there đó là việc đạo diễn lựa chọn và sắp xếp sáu diễn viên cùng nhập vai Bob Dylan trong những giai đoạn cuộc đời khác nhau của nghệ sĩ huyền thoại này. Hình ảnh Bob Dylan ôm đàn hát những ca khúc về hòa bình, về tình yêu đối với sự tự do đã trở nên đẹp và bất tử. Thế nhưng, những lát cắt cuộc đời, những mảng màu u trầm trong góc nhỏ riêng tư của Bob Dylan cũng có khi làm người xem đi từ ngưỡng cửa sự ngưỡng vọng tới thất vọng và coi thường. Cuộc sống kỳ lạ và bước đường âm nhạc thăng trầm của Bob Dylan được thể hiện rõ nét trong từng hóa thân của ông. Với sáu gương mặt, sáu nét diễn, sáu trạng thái và sáu phong cách khác nhau, chân dung cuộc đời của người nghệ sĩ tài năng, yếu đuối, đắm say cuộc đời những cũng ủ dột mệt mỏi đã lộ sáng một cách chân thực. Tuy không phải là tác phẩm đầu tiên nhưng có lẽ I’m not there là bộ phim duy nhất đến thời điểm này sử dụng tới sáu diễn viên nổi tiếng khác nhau (Cate Blanchett, Heath Ledger, Christian Bale, Marcus Carl Franklin, Richard Gere, Ben Whishaw) để phục vụ cho việc tái tạo lại một nhân vật (Bob Dylan). Phải chăng, sáu gương mặt ấy như một ẩn dụ cho sự đa chiều của cuộc đời biến thiên mà người nghệ sĩ như Bob Dylan đôi khi vừa là nguyên đơn nhưng cũng vừa là bị cáo, vừa khiến người ta trân trọng, yêu thương, tự hào nhưng cũng làm người ta phải lên tiếng trách móc, phê phán. Và có lẽ thứ âm nhạc xanh màu nhân bản ấy đã được tái sinh và bay cao từ trái tim đa cảm tuyệt đẹp và ăm ắp bi thương của Bob Dylan.

Vai diễn đột phá của Cate Blanchett

Sáu diễn viên được đạo diễn Tom Haynes “chọn mặt gửi vàng” trong I’m not there đều rất nổi tiếng tại Hollywood. Tuy nhiên, vai diễn khiến người ta ám ảnh, ghi nhớ và để lại ấn tượng sâu sắc nhất là vai diễn của Cate Blanchett. Cú lột xác ngoạn mục của nữ diễn viên kỳ cựu này đã chứng tỏ tài năng, nỗ lực và khả năng diễn xuất đa dạng của người đẹp Blood Diamond tại kinh đô điện ảnh khắc nghiệt và luôn luôn đòi hỏi sự đổi mới không ngừng nghỉ ở kinh đô Hollywood.

Nếu coi tài năng diễn xuất là nhan sắc thì có lẽ Cate Blanchett xứng đáng với danh hiệu nữ hoàng. Không sở hữu vẻ đẹp bốc lửa như Angelina Jolie, không sexy Demi Moore hay trong trẻo, thuần khiết của Eva Green… Tuy nhiên, gương mặt, phong thái của Cate Blancheet là sự tổng hòa của những đường nét hài hòa khiến người khác khó quên và đặc biệt là khả năng diễn xuất điêu luyện trong mỗi vai diễn nặng ký. Sau khi gây dựng tên tuổi thành công với hàng loạt nhân vật trong nhiều bộ phim có chất lượng nghệ thuật cao như Big fish, Blood Diamond, Elizabert… Kate Blanchett dũng cảm phá bỏ ký ức của khán giả để “chuyển giới” trở thành một Bob Dylan huyền thoại. Khác hẳn với những đồng nghiệp nam như Richard Gere hay Christian Bale, vai diễn giả trai của Cate được đánh giá là “giống” và lột tả trọn vẹn nhất hình ảnh của Bob Dylan. Nói về vai diễn thú vị nhưng đầy thử thách này, người đẹp “mình dây” từng thổ lộ: “Bob Dylan là vai diễn kỳ lạ nhất trừ trước đến nay trong sự nghiệp của tôi. Tôi có cảm giác mình đã sống cuộc đời của anh ấy và tận hưởng mọi ngọt ngào cũng như trải nghiệm mọi cay đắng mà thần tượng nhạc folk-rock của hàng triệu người đã trải qua. Hình như Bob Dylan đã là một phần trong hơi thở, cuộc sống của tôi. Tôi không nghĩ tôi là Cate Blanchett và tôi đang đóng phim để trở thành một nghệ sĩ nổi tiếng”.

Chấp nhận hi sinh mái tóc dài, chấp nhận chịu “biến mất” vòng một, chấp nhận làm ‘xấu” hình ảnh “mĩ nhân” của mình để khắc tả mọi biến chuyển trong cuộc sống của một nghệ sĩ lớn mà các tác phẩm của ông gắn bó mật thiết với nhiều thế hệ và thay đổi lịch sử. Cate Blanchett là hơi thở mới nhất trong những điều mới mẻ thành công của I’m not there. Khi so sánh với Heath Ledger, Christian Bale hay Richard Gere – những cái tên đảm bảo thành công cho bộ phim nhưng dễ dàng nhận thấy có lẽ chính Cate Blanchett mới là người tạo nên sức hút và độ vang vọng cho tác phẩm này. Khả năng biểu đạt tâm lý sâu sắc và gương mặt khi được hóa trang giống Bob Dylan đến kỳ lạ của Cate đã làm người xem hoàn toàn bị chinh phục. Và chính Bob Dylan huyền thoại đã mang đến cho Cate một đề cử Oscar năm 2007.

Hương Giang