BTS và câu chuyện về nền công nghiệp âm nhạc tỷ đô Kpop

	BTS gây nhớ thương trên bìa đĩa mới 'Lights/Boy With Luv' bằng tiếng Nhật
	BTS và BlackPink chia sẻ ngôi vương nghệ sĩ Kpop danh tiếng nhất tháng 5

Giờ đây, K-pop không còn là thứ mới mẻ ở bên ngoài Hàn Quốc, nhưng BTS và các nhóm nhạc tương tự dường như đang tiếp tục hút sự theo dõi của người nghe nhạc trên toàn thế giới, nâng K-pop từ một loại hình “nghệ thuật nhập khẩu” đơn thuần thành trào lưu mang tầm quốc tế. Vậy BTS là ai và ngành công nghiệp K-pop khổng lồ, đang khuấy động toàn cầu đã sinh ra họ, thực chất là như thế nào?

Khi BTS được thành lập vào năm 2013, họ lấy các chữ cái đầu trong cụm từ tiếng Hàn “Bangtan Sonyeondan”, tạm dịch là "Hướng đạo sinh chống đạn" để đặt tên nhóm. Với tên này, họ tự coi mình là những thiếu niên trên mặt trận tiên phong chống tên và đạn, nhằm phản đối những áp đặt, định kiến xã hội lên giới trẻ. Vào năm 2017, khi danh tiếng tăng lên và có thêm nhiều khán giả nói tiếng Anh, nhóm chuyển sang lấy chữ cái đầu của từ viết tắt "Beyond the Scene" như một cách xác nhận nhóm sẽ tập trung vào chủ đề trao quyền và khẳng định bản thân trong âm nhạc. Cũng như đa số nhóm nhạc K-pop, thường có nhiều thành viên hơn một đội khúc côn cầu, BTS có tổng cộng 7 người và đều có nghệ danh, gồm: RM (Previously Rap Monster)/Kim Nam Joon, Jungkook/Jeon Jeong-guk, Jin/Kim Seok Jin, Suga/Min Yoon Gi, J-Hope/Jung Ho Seok, Jimin/Park Ji Min, V/Kim Tae Hyung.

Sở dĩ BTS và các ngôi sao K-pop được gọi là Idol - “thần tượng” vì họ đã truyền cảm hứng và sự cuồng nhiệt mãnh liệt cho tất cả mọi người. Nghe có vẻ cường điệu, nhưng thuật ngữ "thần tượng" khá chính xác khi nói về niềm đam mê và sự tận tụy của các nghệ sỹ K-pop. Thuật ngữ này được gọi chung cho cả nhóm và từng thành viên. Các nhóm nhạc nam thường có các “fandom” (cộng đồng người hâm mộ có cùng văn hóa, sở thích, sự đồng cảm) và có tên riêng. Người hâm mộ BTS tự gọi mình là ARMY và giống như tất cả các tín đồ của nhóm nhạc nam, họ rất trung thành. ARMY không phải là "Quân đội" mà là viết tắt của A- Adorable, R-Representative, M-Master of Ceremonies và Y-Youth. Cụm từ này trong tiếng Anh có nghĩa là “đại diện cho sự đáng yêu của tuổi trẻ”.

Vì BTS có sức hấp dẫn mang tầm quốc tế và phá bỏ rào cản về ngôn ngữ nên các thành viên của ARMY đều có thể tương tác và hỗ trợ người khác hoặc nhóm khác. Theo đó, các thành viên ARMY từ khắp nơi trên thế giới sẽ tụ tập trực tuyến để xem và thưởng thức các màn trình diễn của BTS ở những múi giờ khác nhau hoặc dịch tin tức và nội dung các cuộc phỏng vấn của BTS để những người hâm mộ khác có thể thưởng thức. Các memes (quan niệm, hành vi, phong cách của thần tượng được trích dẫn và lan truyền), sản phẩm thủ công, fan art (tranh vẽ chân dung thần tượng theo phong cách hoạt hình) và fan fiction (truyện hư cấu về thần tượng) cũng là những “chiếc cầu” kết nối các thành viên ARMY trên toàn cầu.

BTS ngày mới thành lập

Tuy nhiên, do số lượng cũng như biên độ của ARMY rất đông và rộng làm tăng nguy cơ xuất hiện mặt trái của cái gọi là hâm mộ cuồng nhiệt. Sự yêu thích một cách thái quá đã dẫn tới sự thù địch gay gắt đối với bất kỳ ai dám nói xấu BTS. Loại hành vi đó không phải chỉ có riêng với BTS, K-pop hay bất kỳ ngành công nghiệp âm nhạc nào mà nó thường xảy ra trong cộng đồng fandom khổng lồ, là những người rất hiểu về truyền thông xã hội, sinh sống ở nhiều nơi khác nhau.

Thành công của BTS không phải là mới trong ngành công nghiệp K-pop, nhưng rõ ràng có một sự khác biệt giữa việc trở thành một ban nhạc phổ biến, nổi tiếng và trở thành một biểu tượng trên toàn thế giới. Năm 2017, BTS đánh bại các ca sỹ đình đám như Justin Bieber và Selena Gomez để giành giải thưởng âm nhạc Billboad dành cho các nghệ sỹ mới xuất sắc của năm và trở thành nghệ sỹ Hàn Quốc đầu tiên mang về giải thưởng BBMA. Sự xuất hiện của họ tại BBMA là khởi đầu cho những bữa đại tiệc tiếp theo. Kể từ đó, họ ở khắp mọi nơi; trong talk show nổi tiếng Ellen show của Ellen DeGeneres, trong Late Late Show cùng James Corden và trên trang bìa hầu hết các tạp chí giải trí lớn. Họ cũng có hai album xếp vị trí số 1 trong bảng xếp hạng Billboard 100 (“100 Album xuất sắc” của tạp chí âm nhạc nổi tiếng Billboard), gồm: "Love Yourself: Answer" và "Love Yourself: Tear". Cả hai album này cùng ra mắt vào năm 2018. Đây là lần đầu tiên một nhóm nhạc có tới hai album xếp vị trí số 1 trong cùng một năm, sau nhóm One Direction năm 2014. Album "Love Yourself: Her" của BTS cũng đứng đầu bảng xếp hạng album bán chạy nhất trên iTunes tại 73 quốc gia và vùng lãnh thổ sau khi phát hành.

BTS trình diễn tại Billboard Music Awards 2019

“Thiên thời địa lợi nhân hòa”, BTS hiện đang có đủ các yếu tố này để tiếp tục chinh phục các đỉnh cao mới. Yếu tố thiên thời chính là phương tiện truyền thông xã hội góp phần quan trọng trong thành công của họ. BTS hiện nắm giữ một số kỷ lục Guinness thế giới, gồm nhiều tương tác nhất trên Twitter và có lượt xem video âm nhạc nhiều nhất trong vòng 24 giờ sau khi phát hành (các bản thu âm thành công nhất trước đây thuộc về nhóm One Direction và ca sỹ Taylor Swift). Thành tích đó là dấu hiệu cho thấy truyền thông xã hội quan trọng như thế nào trong việc hợp nhất BTS với người hâm mộ và giữa những người hâm mộ với nhau. Nhóm chỉ có một thành viên, Kim Nam Joon, nói tiếng Anh trôi chảy, những người còn lại biết giao tiếp cơ bản, vì vậy phương tiện truyền thông xã hội là một nơi lý tưởng để kết nối họ với người hâm mộ. Chưa kể, có một “nền văn hóa meme” (hiện tượng lây lan, hiệu ứng đám đông) phong phú và khá vui nhộn giữa các thành viên ARMY, thường là các cô gái trẻ, thông thạo ngôn ngữ đặc trưng của internet. Đó là mỗi khi một trong những chàng trai của BTS có những động tác kỳ lạ, hoặc biểu cảm đáng yêu thì gần như ngay lập tức nó trở thành một hiệu ứng hoặc trò đùa vui nhộn hoặc được trích dẫn trong bài diễn thuyết về K-pop vốn dĩ liên tục không ngừng mở rộng, kết nối khoảng cách và ngôn ngữ trên toàn cầu.

Rõ ràng, sức ảnh hưởng của BTS vượt xa lĩnh vực âm nhạc. Đúng như ý nghĩa của tên nhóm, "Beyond the Scene", BTS tập trung vào các chủ đề liên quan đến xã hội như sức khỏe tinh thần và bản chất của danh tiếng – những chủ đề tăng sức ảnh hưởng của họ ra bên ngoài ngành công nghiệp âm nhạc. Vào tháng 9 năm 2018, BTS trở thành nhóm nhạc K-pop đầu tiên xuất hiện tại Liên Hợp Quốc, trong buổi lễ giới thiệu chiến dịch "Generation Unlimited" – một chiến dịch do Quỹ nhi đồng LHQ (UNICEF) phát động mà BTS là đại sứ thiện chí. Với bài phát biểu dài ba phút, họ đã nói về chiến dịch Love Myself (Yêu bản thân mình), tập trung vào lĩnh vực giáo dục toàn cầu và phòng chống bạo lực thanh thiếu niên: "Hãy kể cho tôi nghe câu chuyện của bạn. Tôi muốn nghe giọng nói của bạn và tôi muốn nghe niềm tin của bạn", Kim Nam Joon, còn gọi là RM, nói trong bài phát biểu. "Bất kể bạn là ai, đến từ đâu, màu da, giới tính tự nhiên của bạn là gì: hãy nói lên tiếng nói của mình."

BTS phát biểu tại Liên Hợp Quốc

Ngành công nghiệp K-pop là một cỗ máy được sắp xếp, quản lý chặt chẽ, có các nghệ sỹ được tuyển chọn và đào tạo để trở thành siêu sao. Không có Idol K-pop nào thành danh từ bữa tiệc liên hoan văn nghệ gia đình với cây đàn guitar cả. Các nhóm nhạc thường được các công ty giải trí lớn của Hàn Quốc kết hợp với nhau để huấn luyện, đào tạo. Họ sẽ phải rèn luyện trong nhiều năm để hoàn thiện kỹ năng nhảy và hát. Đó là một quá trình đòi hỏi tính kỷ luật cao, tốn kém và tách biệt hẳn với môi trường sống bên ngoài. Việc lựa chọn để ra mắt giữa các nhóm có tính cạnh tranh rất cao. Một khi được xắp xếp để trở thành thần tượng, họ buộc phải duy trì hình ảnh sạch sẽ, không gây tranh cãi để giảm thiểu mọi rủi ro có thể xảy ra với hình ảnh được tạo dựng cẩn thận. Chính vì lẽ đó, mặc dù các thần tượng đều có tham vọng đạt được danh tiếng và sự ngưỡng mộ nhưng họ cũng biết, tất cả đều có rủi ro lớn và phải trả giá rất cao. Yếu tố thẩm mỹ là một phần rất lớn của “trò chơi K-pop”.

Ngoài việc là những vũ công tuyệt vời và là những ca sỹ có khả năng, các nghệ sỹ K-pop còn phải hấp dẫn, luôn luôn hấp dẫn. Xét cho cùng, trở thành một thần tượng không chỉ ở khả năng biểu diễn điêu luyện, mà còn phải là một biểu tượng của cái đẹp, ưa nhìn. Làn da hoàn hảo, thân hình thon thả, mái tóc tuyệt đẹp và phong cách thời trang đi đầu là những yếu tố vô cùng quan trọng trong công thức tạo nên thần tượng. Nhưng sự hấp dẫn thể chất thôi cũng chưa đủ. Mọi khía cạnh của K-pop, từ kiểu tóc độc đáo nhuộm màu pastel, thời trang thảm đỏ cho đến video âm nhạc và album nghệ thuật tuyệt đẹp… Tất cả đều phải được trình bày với tính thẩm mĩ cao, phong phú và được tổ chức một cách cẩn trọng.

Theo một cách nào đó, K-pop là nghệ thuật dành cho đôi mắt (Nhìn) cũng như đôi tai (Nghe). Đây chính là sức hút lớn đối với người hâm mộ. Trong vài năm qua, có rất nhiều nhóm nhạc K-pop nổi tiếng và các nghệ sỹ thu hút sự chú ý của quốc tế như nhóm BigBang và ca sỹ Psy. Vậy tại sao BTS lại có được thành công chưa từng có như vậy? Lý do là âm nhạc của họ tập trung vào các chủ đề “Dễ bị tổn thương” và “Lòng yêu thương, quý trọng bản thân”. Các ca khúc đều có xu hướng thúc đẩy bộc lộ nội tâm và chia sẻ cảm xúc thật để chống lại các tiêu chuẩn về sự hoàn hảo và cái gọi là phù hợp - vốn thường là yếu tố chính trong ngành công nghiệp K-pop. Ngay cả đĩa đơn đầu tay năm 2014 của họ, "No more dream", cũng tràn ngập giai điệu như vậy: Những gì bạn mơ thấy chính là bạn, Người bạn nhìn thấy là bạn ở trong gương. Tôi muốn nói rằng hãy cứ đi theo con đường bạn đã chọn. Còn đĩa đơn gần đây nhất của họ, "Idol", tôn vinh cá tính và sự tự tin: Tôi biết tôi là cái gì. Tôi biết mình muốn gì, Tôi chưa bao giờ đổi thay. Bạn không thể ngăn cản tôi yêu chính bản thân mình.

Âm nhạc của BTS tôn vinh bản thân mỗi con người

Thông thường, lời bài hát K-pop không viết hoàn toàn bằng tiếng Anh mà chủ yếu viết bằng tiếng Hàn, chỉ điểm xuyết một vài từ hoặc cụm từ tiếng Anh, đôi khi chỉ có một câu Rap bằng tiếng Anh. BTS cũng không hát các bài hát của họ bằng tiếng Anh. Tuy nhiên, chính sự khác biệt về ngôn ngữ đã khiến cho K-pop trỗi dậy và trở nên ấn tượng hơn. Hầu hết người hâm mộ bên ngoài biên giới Hàn Quốc có lẽ chỉ nắm bắt được tinh thần của ca khúc qua những câu viết bằng tiếng Anh nhưng bất cứ khi nào có bài hát mới của BTS, họ luôn luôn vỡ òa phấn khích.

Không có thành công nào đến một cách dễ dàng. Trước khi nổi tiếng toàn cầu như hiện nay, BTS là những thiếu niên ngày đêm luyện tập trong căn phòng chật hẹp nằm dưới hầm của một tòa nhà cũ. Dĩ nhiên, họ cũng chẳng có tiền. Một thời gian dài, các thành viên vừa luyện tập vừa làm thêm để trang trải cuộc sống. Nhưng sự thật là những khó khăn gian khổ đó đã đưa họ trở thành nhóm nhạc nam hàng đầu thế giới. K-pop cũng không phải ngẫu nhiên mà được coi là ngành công nghiệp, không phải chỉ trải qua êm đềm mà có thể trở thành làn sóng càn quét toàn cầu. Thành công của K-pop cũng đã và đang có nhiều mặt trái nhưng đó là một phần tất yếu của quá trình công nghiệp hóa. Không một ai cam kết có thể giải quyết được điều này một cách vẹn toàn, nhưng điều chắc chắn là cơn lốc BTS không hề có dấu hiệu chậm lại cũng như K-pop vẫn đang là công cụ có sức mạnh vô song có thể truyền bá văn hóa Hàn Quốc ra khắp năm châu, thu hút được sự chú ý của thế hệ Millennials – chủ nhân của thế giới trong tương lai.

	BTS gây nhớ thương trên bìa đĩa mới 'Lights/Boy With Luv' bằng tiếng Nhật
	BTS và BlackPink chia sẻ ngôi vương nghệ sĩ Kpop danh tiếng nhất tháng 5