(TGĐA) - Infinite Vortex Roll (hay còn gọi Cú máy xoáy vô cực) được khai sinh và hoàn thiện bởi đạo diễn Phạm Vĩnh Khương – kỹ thuật này không chỉ thách thức các giới hạn vật lý của quay phim thủ công mà giúp cho ngôn ngữ kể chuyện được kể một cách sinh động mà không phụ thuộc vào máy móc.
Bản chất kỹ thuật và sự đột phá trong Handheld Infinite Vortex Roll được định nghĩa là một phương pháp quay phim handheld, trong đó cinematographer tạo ra một chuỗi chuyển động xoáy tròn liên tục – từ clockwise đến counterclockwise – không giới hạn về góc độ, thường vượt xa ngưỡng 360 độ để đạt đến 720 độ hoặc hơn nữa. Điểm độc đáo của kỹ thuật này nằm ở khả năng duy trì compositional integrity: tâm chủ thể (subject) được giữ nguyên trong khi toàn bộ khung hình (frame) xoay không ngừng, tạo ra một hiệu ứng thị giác vừa mượt mà vừa hypnotic mà không cần đến bất kỳ thiết bị ổn định nào.
![]() |
Đạo diễn Phạm Vĩnh Khương |
Không giống các shot xoay truyền thống vốn dựa vào dolly, crane hay gimbal để đảm bảo độ trơn tru, Infinite Vortex Roll hoàn toàn dựa vào sự kiểm soát cơ thể của người quay phim. Từ chuyển động của vai, khớp cổ tay, đến sự phối hợp tinh tế giữa ngón tay và nhịp thở, cinematographer trở thành một hệ thống điều khiển sống động, thay thế các giải pháp cơ học phức tạp. Điều này đòi hỏi một mức độ thành thạo hiếm có, nơi mỗi động tác phải được tính toán chính xác để tránh rung lắc (shake), giật khung (jitter) hay mất ổn định (instability), đồng thời giữ được ý đồ nghệ thuật xuyên suốt shot.
Hành trình sáng tạo và thử nghiệm công nghệ
Sự ra đời của Infinite Vortex Roll gắn liền với một thử nghiệm độc đáo: cuộc "đối đầu" giữa Phạm Vĩnh Khương và robot cine, GlamBOT tích hợp AI công nghệ chuẩn Hollywood, model hiện đại nhất của LumiGrade - với giá trị giá hàng tỷ đồng do đạo diễn, chuyên gia nghiên cứu công nghệ thuộc top ĐNA Trần Hoàng Hải (Hải Bắc) trực tiếp điều khiển. Sử dụng iPhone – một thiết bị phổ thông nhưng sở hữu khả năng quay video vượt trội – anh đã biến công nghệ dân dụng thành vũ khí để cạnh tranh với máy móc chuyên nghiệp. Từ việc quan sát và phân tích chuyển động của robot cine, vốn được lập trình tự động bởi các kỹ sư, anh nâng cấp kỹ năng cá nhân từ cú xoay 360 độ cổ điển lên 720 độ, trước khi hoàn thiện Infinite Vortex Roll như một kỹ thuật độc lập.
![]() |
Điểm đáng chú ý là toàn bộ quá trình được thực hiện in-camera, không cần đến sự can thiệp của hậu kỳ hay VFX. Đây là một thành quả lao động đầy sáng tạo, không chỉ khẳng định tính tối giản trong cinematography mà còn chứng minh rằng sự sáng tạo thủ công thậm chí có thể được xếp ngang bằng với các giải pháp công nghệ cao.
Tầm nhìn nghệ thuật và sức mạnh thị giác
Infinite Vortex Roll tạo ra một cảm giác chuyển động không ngừng, dễ dàng gây vertigo hoặc đưa người xem vào trạng thái immersion sâu sắc. Nó có thể được sử dụng để xây dựng các không gian cảm xúc phức tạp – từ sự huyền ảo trong phim kinh dị, nhịp độ dồn dập trong phim hành động, đến sự chuyển đổi bất ngờ trong các đoạn montage. Sự tương phản giữa tâm chủ thể tĩnh và khung hình động mang lại một chiều sâu thị giác độc đáo, làm nổi bật directorial intent mà không cần đến sự hỗ trợ của máy móc.
![]() |
Khả năng gây ảo giác thị giác (visual illusion) của kỹ thuật này đặc biệt phù hợp với các thể loại điện ảnh đòi hỏi sự lôi cuốn mạnh mẽ. Trong một cảnh phim, nó có thể biến một khoảnh khắc bình thường thành điểm nhấn đầy ám ảnh, hoặc tạo ra một narrative shift đột ngột mà không cần cắt cảnh (cut). Điều này khiến Infinite Vortex Roll giúp cho các nhà làm phim muốn thử nghiệm với phong cách và cảm xúc.
Thách thức và sự hòa quyện giữa con người – công nghệ
Dù có nhiều ưu điểm nhưng Infinite Vortex Roll không phải không có những rào cản. Việc duy trì sự ổn định trong một shot kéo dài đòi hỏi cinematographer phải sở hữu thể lực, sự tập trung và kỹ năng điều khiển vượt trội. Những vấn đề như frame drift, loop delay hay micro-jitter có thể xuất hiện nếu người quay không hoàn toàn làm chủ được cơ thể. Ngay cả khi sử dụng các thiết bị chuyên nghiệp như Steadicam hay Glambot, các hạn chế về pin, không gian quay hay độ trễ cơ học vẫn khiến chúng không thể thay thế hoàn toàn yếu tố con người.
![]() |
Phạm Vĩnh Khương, qua quá trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng công nghệ dù tiên tiến đến đâu cũng chỉ là công cụ hỗ trợ. Infinite Vortex Roll, khi được thực hiện thủ công, đòi hỏi một sự hòa quyện giữa cơ thể và ý chí – một dạng "camera organique" – để đạt được hiệu quả tối ưu. Đây là nơi nghệ thuật và kỹ thuật giao thoa, nơi cinematographer không chỉ là người vận hành mà còn là người sáng tạo thực thụ.
![]() |
Ý nghĩa văn hóa và tương lai điện ảnh
Infinite Vortex Roll không chỉ dành cho các nhà làm phim chuyên nghiệp với ngân sách lớn. Với một chiếc smartphone và sự luyện tập, kỹ thuật này mở ra cơ hội cho các filmmaker độc lập, sinh viên điện ảnh và những người đam mê sáng tạo nội dung. Nó dân chủ hóa cinematography, biến những giới hạn tài chính thành động lực cho sự đổi mới. Trong bối cảnh ngành công nghiệp ngày càng bị chi phối bởi các studio lớn và thiết bị đắt đỏ, Infinite Vortex Roll sẽ là một gợi ý hữu ích. Trong phim hành động, nó có thể tăng cường tính kịch tính của các cảnh chase; trong phim kinh dị, nó tạo ra sự bất an và căng thẳng; trong phim tài liệu, nó mang lại một góc nhìn mới mẻ về thực tế. Sự kết hợp giữa tính thô ráp của handheld và sự mượt mà của xoáy vô cực tạo nên một aesthetic hybrid, phù hợp với xu hướng điện ảnh đương đại – nơi ranh giới giữa nghệ thuật và kỹ thuật ngày càng mờ nhạt.
![]() |
Trong tương lai, Infinite Vortex Roll hứa hẹn sẽ trở thành một biểu tượng của sự đổi mới, không chỉ trong cách chúng ta quay phim mà còn trong cách chúng ta nhìn nhận thế giới qua ống kính |
Khuê Tú