Khi Hollywood muốn tìm về phong cách cũ

	Silver Surfer tái xuất, Galactus lộ diện: 'Fantastic Four' mở màn kỷ nguyên diệt vong mới của MCU!
	Có một 'viên ngọc quý' trong gia tài phim hành động của Ben Affleck: Hành động đã mắt, hack não đỉnh cao

Sự đang dạng của trào lưu “Retro”

Trong nhạc rap, chúng ta thường biết đến cụm từ old school, có nghĩa là phong cách mộc mạc, giản dị, mang hơi hướng hoài cổ của thập niên 60 trong những bài nhạc. Trong điện ảnh, để mà nói về những bộ phim tìm về phong cách cũ, sẽ có nhiều từ đa dạng hơn.

Giả dụ như Retro-futurism ''Viễn tưởng-hoài cổ'' - phong trào trong nghệ thuật sáng tạo cho thấy ảnh hưởng của các mô tả về tương lai được tạo ra với vẻ đẹp hoài cổ. Mặc dù cuối những năm 1960 có thể là kỷ nguyên đáng nhớ nhất gắn liền với phong cách Retro-futurist, nhưng cội nguồn của nó thậm chí còn nằm ngược dòng thời gian, mặc dù phong cách này vẫn tiếp tục tìm thấy chính mình trong thời trang đương đại.

Các bộ phim nổi tiếng theo trường phải Retro-futurism có rất nhiều, nhưng gần đây nhất, có thể kể tới Tomorrowland của đạo diễn Brad Bird (2015) khi mô tả một thế giới tưởng tượng theo cách người ta thường nghĩ về trong những năm 50, 60. Hay Blade Runner 2049 (2017) của đạo diễn Denis Villeneuvem, chắc chắn sẽ làm nhiều ngườ liên tưởng tới phong cách Cyberpunk được lấy cảm hứng từ văn hóa khoa học viễn tưởng từng rất thịnh hành vào những năm 80.

Tomorrowland

Hay có những bộ phim Hollywood dùng sự hoài cổ thông qua thời trang. Last Night in Soho (2021) của Edgar Wright là một sự tưởng tượng rất đỗi phong phú. Phim mở đầu bằng câu chuyện cô gái trẻ Eloise (Thomasin McKenzie đóng) chuyển tới ngôi trường thời trang mơ ước ở London.

Tại đây cô thường mơ tới Sandi/Alexandra (Anya Taylor-Joy), một cô gái trẻ trạc tuổi, là ca sĩ triển vọng sống ở thập niên 1960. Eloise tìm thấy sự đồng cảm với Sandie khi họ cùng chung mục đích tìm cơ hội thành đạt ở London đầy cạm bẫy.

Hầu như mọi diện mạo trong Last Night in Soho đều là sự tái hiện của những phong cách trang phục cổ điển ngoài đời thực mà ê-kíp tìm thấy, khi lục lọi trong một trong nhiều cửa hàng đồ cũ ở London hoặc trong những mẫu may cũ. Trong nhiều cảnh, ê-kíp cố gắng tái tạo những trang phục biểu trưng cho trang phục thập niên 1960, như đôi bốt go-go André Courrèges màu trắng được tái tạo một cách tỉ mỉ. Tuy nhiên, điểm nhấn đáng nhớ nhất của bộ phim chính là chiếc váy suông màu đào được thiết kế dựa trên chiếc váy dài của thập niên 1960 mà ê-kíp tìm thấy trong một tờ báo cũ.

Ngoài ra, có những bộ phim sẽ được gọi chung là Retro Style Movies, với tất cả mọi thứ từ góc quay, cảnh quay, cách xây dựng nhân vật, âm nhạc, màu sắc… đều làm chúng ta liên tưởng tới những bộ phim xưa. Mới đây có kể tới bộ phim được đề cử giải Oscar - The Brutalist (2024). Khi bộ phim dảnh hẳn một ít phút không có bất cứ diễn biến gì để cho khán giả một “khoảng nghỉ”. Truyền thống về “khoảng nghỉ” được bắt nguồn từ những năm 1960, như một sự hoài cổ và du hành ngược về thời gian.

Last Night in Soho với phong cách thời trang cổ điển

The Brutalist

Nếu đã nói đến Retro Style Movies, có lẽ nên quay ngược một chút vào năm 2011, khi bộ phim Drive của Nicolas Winding Refn có lẽ là một trong những tác phẩm tiên phong cho trào lưu này trong thời đại mới của điện ảnh.

Ngoài âm nhạc city pop thịnh hành những năm 80, Độ bức bối trong tiết tấu của Drive được nhân thêm một tầng bằng những khuôn hình rất neo-noir của Newton T. Sigel. Sigel sử dụng những tông màu trầm, nặng như vàng nâu, xám; và tái hiện lại những thủ pháp ánh sáng và tương phản kinh điển của phim noir những năm 40-50, nhưng lại tạo ra một không khí đặc sệt của thập niên 80.

Hay cũng chẳng cần phải nói đâu xa, tại bất cứ các phim siêu anh hùng của Marvel gần đây, người ta thường thấy họ liên tục sử dụng những bản nhạc cũ để tăng tính hoài niệm và sự châm biếm cho tác phẩm của mình, như một cách quảng bá gần gũi và quen thuộc.

Phim Drive

Tại sao người ta thích “Retro” như vậy?

Phong cách “Retro” có ở rất nhiều loại hình nghệ thuật, như âm nhạc hay thời trang nhưng nếu nói riêng về điện ảnh, những bộ phim theo phong cách xưa thực sự là một kiểu cuốn hút lạ kỳ. Trải qua nhiều thời kỳ, điện ảnh có rất nhiều thay đổi và đặc biệt bị chi phối bởi tiền bạc. Có những bộ phim bị chi phối quá nhiều bởi những lý do khách quan, dẫn đến chất lượng và phong cách thể hiện trở nên yếu kém.

Dường như việc tìm về những giá trị cũ giống một cách khắc phục khá hiệu quả và khơi nguồn cho những ý tưởng sáng tạo mới lạ và thậm chí là “điên rồ”. Everything Everywhere All at Once – bộ phim đoạt giải Oscar 2022, dù có kinh phí thực hiện ít ỏi, nhưng khiến người ta mường tượng về những thời kỳ vàng son của điện ảnh châu Á, với những cảnh hành động gợi nhớ đến huyền thoại võ thuật Lý Tiểu Long, hay cảnh tâm trạng tựa như Tâm trạng khi yêu của đạo diễn Vương Gia Vệ, bậc thầy của những khung hình lãng mạn và xúc cảm.

Hay loạt phim Stranger Things của Netflix, ra mắt từ năm 2016 và sau 9 năm, series này vẫn sống khỏe và ngày càng nhận về nhiều quan tâm. Bối cảnh phim là những năm 1980, bao gồm tất cả những thứ gì đó thuộc về thập niên cũ,. Một trong những yếu tố quan trọng nhất tạo nên sự hoài cổ trong Stranger Things chính là âm nhạc. Bộ phim tràn ngập những ca khúc nổi tiếng của thập niên 80 như Should I Stay or Should I Go (The Clash), Time After Time (Cyndi Lauper), Every Breath You Take (The Police) và đặc biệt là Running Up That Hill (Kate Bush), bài hát đã có sự hồi sinh mạnh mẽ sau khi xuất hiện trong mùa 4.

Stranger Things

Ngoài âm nhạc, phim cũng tràn ngập những tài liệu tham khảo đến văn hóa đại chúng của thời kỳ đó, từ những bộ phim như E.T., Ghostbusters, The Thing cho đến các trò chơi điện tử, truyện tranh và trò chơi nhập vai như Dungeons & Dragons.

Khán giả thế hệ trước khi xem phim vừa cảm thấy phấn khích và tự hào với tuổi thơ được hồi tưởng, còn những khán giả mới lại được khơi gợi sự tò mò và muốn tìm hiểu về những gì biểu tượng và đi sâu vào văn hóa đại chúng. Chắc chắn, phong cách Phong cách “Retro” trong điện ảnh sẽ còn sống mãi.

	Silver Surfer tái xuất, Galactus lộ diện: 'Fantastic Four' mở màn kỷ nguyên diệt vong mới của MCU!
	Có một 'viên ngọc quý' trong gia tài phim hành động của Ben Affleck: Hành động đã mắt, hack não đỉnh cao