Nhà sản xuất phim - Con người có tầm nhìn

Không xuất hiện ầm ĩ, không được nhiều người biết đến, nhưng nhà sản xuất lại đóng vai trò quan trọng kể từ khi bắt đầu đến khi kết thúc một bộ phim. Đó là người có thể làm mọi thứ từ việc tìm ý tưởng và phát triển kịch bản, làm việc với phòng thu đồng thời tiếp thị, phân phối phim, làm tất cả để tạo ra phim có chất lượng cao nhất trong khoảng thời gian và ngân sách đã vạch ra từ trước. Đến đây ta có thể thấy, công việc mà một nhà sản xuất nước ngoài phải làm chính là công việc mà các đạo diễn trong nước đang làm hiện nay. Không phải tự nhiên mà trong cơ cấu giải thưởng của các liên hoan phim lớn trên thế giới như Oscar, Cannes, Fribourg, Toronto,… đều có một giải cho nhà sản xuất. Bởi lẽ một nhà sản xuất phim chuyên nghiệp là người sẽ dẫn dắt cho phim mà mình đầu tư, để lại dấu ấn riêng của bản thân trên bộ phim đó, đồng thời cũng là người có quyền hạn quyết định việc đưa phim ra thị trường, quyết định sự thành bại của cả một quá trình làm phim. Đây cũng là lý do mà chỗ đứng của các nhà sản xuất ngày càng được đẩy lên cao hơn.

Đạo diễn kiêm nhà sản xuất Steven Spielberg

Nhiều người cho rằng, tất cả các phim đều do đạo diễn là người đưa ý tưởng và thực hiện. Nhưng thực tế lại không phải như vậy. Rất nhiều phim nổi tiếng trên thế giới hiện nay đều là do nhà sản xuất đưa ra ý tưởng ban đầu và đạo diễn là người tiếp tục sáng tạo dựa trên ý tưởng đó. Tất nhiên là có nhiều phim mà ý tưởng đến với nhà sản xuất một cách rất tình cờ, có thể là từ một diễn viên hay bất kì ai khác. Như trường hợp của phim hoạt hình Vương quốc loài ong (Bee movie), nhà sản xuất phim nổi tiếng của Hollywood Steven Spielberg đã thai nghén bộ phim khi ông nói chuyện cùng diễn viên hài Jerry Seinfeld và anh buột miệng: “Chẳng phải sẽ rất thú vị sao nếu như ta làm một bộ phim về loài ong và đặt tên nó là Bee movie”.

Nhà sản xuất Hal Wallis

Một nhà sản xuất phim không chỉ là người đứng ra đầu tư và tìm nguồn đầu tư cho phim, trên hết đó là người nhìn ra được tính khả thi khi làm phim đó. Lấy một điển hình như phim Rocky (hay còn gọi là Pháo đài đẫm máu), nhà sản xuất Robert Chartoff đã chú ý đến diễn viên Sylvester Stallone sau khi xem anh này diễn trong The Lords of Flatbush, và khi anh trình bày với ông ý tưởng về một bộ phim đề tài quyền anh, ông đã suy nghĩ và đồng ý hợp tác làm phim. Quyết định này không làm ông thất vọng khi Rocky mang về một giải Oscar cho phim hay nhất và tiếp tục được làm thêm 5 phần. Do vậy, nếu có nói nhà sản xuất là người có thể quyết định một bộ phim có được ra đời hay không thì cũng chẳng có gì là ngạc nhiên.

Bên cạnh việc đưa ra ý tưởng, một nhà sản xuất còn rất nhiều công việc khác để làm. Cần phải nói rằng, khi anh là một nhà sản xuất, anh sẽ nắm trong tay mọi hoạt động của quá trình làm phim. Ngay từ những khâu đầu tiên, nhà sản xuất đã khẳng định vai trò của mình. Khi bắt đầu làm phim, nhà sản xuất sẽ là người tìm tư liệu để hình thành một kịch bản đủ khả năng thu hút đầu tư của giám đốc hãng hoặc studio, xác định ngân sách và đảm bảo tài chính, chọn đạo diễn, diễn viên và cả ekip làm phim, đồng thời xây dựng một kế hoạch, một lịch trình quay phim chặt chẽ để đảm bảo phim được quay một cách hiệu quả nhất. So sánh một chút thì ở nước ta, thì nguyên phần chọn ekip và diễn viên hay sắp xếp lịch quay được trao vào tay đạo diễn, dẫn đến sự tự tung tự tác của một số đạo diễn từ đó mà nhìn thấy ngay kết quả của một bộ phim không ăn khách và tác phong làm việc thiếu chuyên nghiệp.

Nhà sản xuất Walt Disney

Rồi khi bộ phim chính thức bấm máy, một nhà sản xuất là người sẽ theo dõi thường xuyên tiến trình quay phim, góp ý, chỉnh sửa cho đạo diễn, diễn viên cũng như cân đối ngân sách. Cho đến khi phim hoàn thành thì công việc của anh vẫn tiếp diễn, sắp xếp, lựa chọn cảnh quay, đảm bảo phân phối cho phim và tiến hành chiến dịch quảng cáo. Ngần ấy công việc cũng đủ để ta hình dung được vị trí của một nhà sản xuất đối với bộ phim mà anh ta chọn lựa và thực hiện. Xem xét một chút về cách làm phim của Mỹ, ta nhận ra được các nhà sản xuất phim truyền hình Mỹ đều có một hệ thống sản xuất phim truyền hình hoàn chỉnh. Và khi bắt tay sản xuất một series phim truyền hình mới họ đều có sự chuẩn bị về mọi mặt nhằm sắp đặt sao cho nội dung phim luôn được hấp dẫn cho đến những season cuối cùng. Chính vì thế mà các series phim truyền hình Mỹ cho dù có khai thác về đề tài nào thì nó vẫn luôn thể hiện đẳng cấp của mình là những series phim truyền hình xuất sắc.

Nhờ sự sáng suốt của nhà sản xuất Robert Chartoff mà thế giới đã có Rocky

Có vai trò quan trọng như vậy nhưng không phải nhà sản xuất nào cũng phải được đào tạo bài bản. Rất nhiều nhà sản xuất nổi tiếng được mài dũa khi là một diễn viên, một đạo diễn hay quản lí một rạp hát nhỏ trước khi bước đến con đường này. Có thể kể đến những cái tên như Steven Spielberg, ông sản xuất và đạo diễn phim ngắn ở trường đại học và thu hút được sự chú ý của Universal Pictures. Sau đấy, ông đạo diễn cho các chương trình truyền hình và phim truyền hình trước khi chỉ đạo phim và trở thành một nhà sản xuất độc lập. Hay như Hal Wallis, ông quản lý một rạp chiếu phim trước khi làm nhân viên của Warner Bros, tiếp đấy ông điều hành một phòng thu rồi mới trở thành một nhà sản xuất. Thành công ở một ngành nghề mà bản thân không có bất kì một bằng cấp nào, các nhà sản xuất nổi tiếng vẫn cho ta thấy được tài năng, kinh nghiệm, óc kinh doanh nhạy bén, và khả năng ứng phó tình huống một cách hoàn hảo. Phải chăng để có thể trở thành một nhà sản xuất thành công, cái người ta cần không phải là những buổi học ở trường lớp mà là những kinh nghiệm tích lũy được trong quá trình làm diễn viên, đạo diễn, … hay bất kì công việc nào liên quan đến điện ảnh cộng thêm khả năng quan sát và sáng tạo?

BooJ