Nhìn lại Liên hoan phim Cannes 2023: Dấu ấn Việt Nam 'đậm nét' thế nào?

	'Elemental' của Pixar khép lại Liên hoan phim quốc tế Cannes lần thứ 76
	Tại sao Trần Anh Hùng trở thành đạo diễn xuất sắc nhất LHP Cannes 2023?

“Tính nữ” tiếp tục đậm nét

Có thể nói, LHP Cannes không còn dấy lên nhiều bất bình vì tính nữ hạn chế, bởi các năm gần đây cho thấy giới làm phim nữ đang được chú ý tại Cannes. Còn nhớ năm 2021, nữ đạo diễn Julia Ducournau lên ngôi cao nhất với bộ phim Titane, mặc dù bộ phim này từng được Trưởng Ban giám khảo khi đó là đạo diễn Spike Lee gọi là “kỳ dị”, nhưng góc nhìn mới lạ và chưa từng có của Julia khi đó xứng đáng được xem trọng.

Chỉ sau đó 2 năm, nữ đạo diễn Pháp - Justine Triet đã chiến thắng nhiều đối thủ mạnh khác để giành được Cành cọ vàng với bộ phim Anatomy of a Fall, kể về nữ nhà văn đứng trước cáo buộc sát hại chồng mình. Trong lịch sử, chỉ có 3 đạo diễn nữ đoạt giải Cành cọ vàng, trước Justine Triet và Julia Ducournau là Jane Campion với phim The Piano (1993).

Nữ đạo diễn Pháp - Justine Triet chiến thắng tại LHP Cannes

Tuy vậy, chiến thắng của Justine Triet có thể gây bất lợi cho các nhà làm phim nữ sau này, khi cô thẳng thắn chỉ trích Tổng thống Pháp Emmanuel Macron trong bài phát biểu của mình, người tháng trước đã ký dự luật nâng tuổi nghỉ hưu ở Pháp từ 62 lên 64, bất chấp sự phản đối rộng rãi.

Bộ trưởng Văn hóa Pháp, Rima Abdul Malak, nói rằng bà rất vui khi thấy giải thưởng được trao cho một đạo diễn người Pháp, nhưng đã “sốc” trước bài phát biểu của Triet. “Bộ phim sẽ không được ra mắt nếu không có mô hình cấp vốn cho phim Pháp của chúng tôi. Đừng quên điều đó”, bà viết trên Twitter.

Tuy nhiên, khó thể phủ nhận được sự xuất sắc của Anatomy of a Fall khi hầu hết ở nhiều trang phê bình, bộ phim đều đạt điểm tuyệt đối, nổi bật là Metascore với 88/100 điểm. Có ý kiến khác chỉ ra, Anatomy of a Fall dù xuất sắc nhưng vẫn mang nhiều tư tưởng nữ quyền “độc hại”.

Niềm tự hào với hai cái tên Việt

Bộ phim Bên trong vỏ kén vàng (tựa tiếng Anh: Inside the Yellow Cocoon Shell) của đạo diễn Phạm Thiên Ân cũng được xướng tên với giải Camera vàng (Camera d'Or). Tác phẩm này này được chiếu ở hạng mục Tuần lễ đạo diễn (Directors' Fortnight). Đây là tác phẩm mang quốc tịch Việt Nam duy nhất tại mùa giải Cannes năm 2023.

Phim kể về Thiện, một người đàn ông phải mang xác chị dâu mình về quê khi cô này bị tai nạn xe và qua đời. Trong hành trình, Thiện phải mang theo Đạo, đứa cháu trai về quê. Chuyến đi đã dấy lên trong Thiện nhiều suy tư về ý nghĩa của cuộc đời.

Trước đó, phim Bên trong vỏ kén vàng khi được chiếu vào ngày 24/5 tại khuôn khổ của hạng mục Directors' Fortnight đã nhận được tràng vỗ tay dài đến 5 phút. Giới phê bình phim phương Tây dành rất nhiều lời khen cho Bên trong vỏ kén vàng về kỹ thuật làm phim, lẫn những đề tài mà Phạm Thiên Ân chạm tới qua từng khung hình.

Đạo diễn Phạm Thiên Ân trở thành niềm tự hào của Việt Nam tại Cannes

Chia sẻ về ý tưởng của phim với truyền thông, Phạm Thiên Ân nói rằng: "Tên phim Bên trong vỏ kén vàng là tôi dùng để ẩn dụ cho vỏ bọc của xã hội, những thứ chi phối khiến con người chạy vào một vòng lặp bất tận của danh vọng và tiền bạc. Và bên trong vỏ kén là hình ảnh của con nhộng, tượng trưng cho linh hồn của con người".

Theo ý của đạo diễn 8x, anh muốn mô tả việc nhân vật chính trong phim đang phải tìm kiếm con người mình giữa sự hối hả và bộn bề của cuộc sống, thứ đã tạo thành vỏ kén để ôm lấy và bao bọc bất cứ con người nào đang trăn trở, loay hoanh đi tìm đức tin cho mình.

Chiến thắng của Phạm Thiên Ân đã nhận được rất nhiều lời tán dương từ giới làm phim trong và ngoài nước. Phát biểu tại đêm bế mạc và trao giải LHP Cannes 2023, anh nói rằng: “Chúng ta đã đi một hành trình rất dài để tới được đây và điện ảnh là thứ đức tin gắn kết chúng ta lại”.

Trong khi đó tác phẩm La Passion de Dodin Bouffant (The Pot-Au-Feu) của Trần Anh Hùng (đạo diễn của Mùa đu đủ xanh, Mùa hè chiều thẳng đứng) được hoan nghênh khi chiếu ra mắt khán giả và nhận tràng vỗ tay dài 7 phút, đồng thời vị đạo diễn người Pháp gốc Việt cũng giành luôn được giải Đạo diễn xuất sắc nhất.

Phim lấy bối cảnh thập niên cuối 1880 ở Pháp, với hai nhân vật chính là Eugenie (Juliette Binoche), một đầu bếp đáng kính và Dodin (Benoit Magimel), người sành ăn mà cô đã làm việc trong hơn 20 năm qua. Ngày càng yêu mến nhau, mối quan hệ của họ trở thành một mối tình lãng mạn và tạo ra những món ăn ngon gây ấn tượng ngay cả với những đầu bếp lừng lẫy nhất thế giới.

Trần Anh Hùng với sự trở lại ấn tượng

Nói về ý tưởng bộ phim, Trần Anh Hùng cho biết, ngoài việc yêu thích cuốn tiểu thuyết gốc của nhà văn Marcel Rouffe, anh còn muốn thể hiện tầm trong quan trọng trong quan niệm ăn uống của người Pháp. “Ngay cả Napoléon, người hoàn toàn không quan tâm đến thức ăn, cũng hiểu tầm quan trọng của bữa ăn đối với các cuộc thảo luận ngoại giao” – Trần Anh Hùng chia sẻ.

Nhà phê bình phim Peter Bradshaw của tờ Guardian cũng dành cho phim những lời khen có cánh: "The Pot au Feu sở hữu những thước phim tuyệt đẹp. Chúng ta phải ngây ngất trước tất cả những chi tiết ẩm thực vô tận, những món ăn ngon miệng và tất cả chúng như một phép ẩn dụ về sự sẻ chia, tình cảm gia đình hay tình bạn".

Những chiến thắng ấn tượng khác

Ở hạng mục Ban giám khảo bình chọn, tác phẩm Fallen Leaves gây chú ý khi được đạo diễn bởi Aki Kaurismaki – một trong những “lão đại” của điện ảnh Phần Lan. Phong cách buồn u ám, lời thoại vắn tắt, chất hài hước kín đáo nhưng bất ngờ cùng với đó quan điểm không bao giờ làm phim dài hơn 90 phút vẫn được Kaurismaki thực hiện trong Fallen Leaves. Phim kể về hai con người cô đơn gặp nhau và cố gắng đi tìm mối tình đầu của mình. Indiewire chấm phim 83/100 và gọi đó là: “81 phút sắc nét và buồn vui lẫn lộn như một làn gió cuối mùa thu”.

Phim Fallen Leaves

Ở hạng mục Grand Prix (Giải thưởng lớn), phim The Zone of Interest của đạo diễn Jonathan Glazer cũng khó thể bỏ qua, bởi nó khai thác ước mơ hạnh phúc của nhân vật chính là tay chỉ huy Trại tập trung Auschwitz. Điều thú vị là nữ chính của phim Sandra Hüller cũng đóng chính trong Anatomy of a Fall lên ngôi tại Cành cọ vàng.

Một chiến thắng ấn tượng khác, chính là tác phẩm Monster ở hạng mục Queer Palm dành cho dòng phim LGBT. Đạo diễn Kore-Eda Hirokazu nổi tiếng với phong cách làm phim chữa lành, đã đưa chúng ta khám phá tuổi thơ và tình bạn của các nhân vật chính, xoáy vào nạn bạo lực học đường, kỳ thị giới tính và áp lực từ xã hội.

Đạo diễn Kore-Eda Hirokazu với phim Monster

“Tôi muốn làm một bộ phim về những đứa trẻ chưa trưởng thành, chưa có nhận thức rõ ràng về giới tính, cũng như bản sắc giới tính của chúng chưa hoàn thiện” – đạo diễn Kore-Eda Hirokazu.

Tại sao Trần Anh Hùng trở thành đạo diễn xuất sắc nhất LHP Cannes 2023? (TGĐA) - Nhận về tràng pháo tay hơn 7 phút và giải thưởng Đạo diễn ...

Johnny Depp tuyên bố không cần Hollywood! (TGĐA) - Tại thảm đỏ của LHP Cannes năm nay, Johnny Depp tuyên bố mình ...