(TGĐA) - NSND Tuệ Minh tên đầy đủ là Bùi Trần Tuệ Minh, sinh ngày 24 tháng 2 năm 1938, trong một gia đình gốc Hà Nội. Ngay từ nhỏ, bà đã bộc lộ năng khiếu đa dạng và niềm đam mê nghệ thuật. Năm 1953, khi mới 15 tuổi, bà đã được Đoàn văn công Trung ương tuyển chọn với vai trò vừa là diễn viên kịch, vừa là diễn viên chèo và múa. Năm 1956, bà là một trong những diễn viên đầu tiên của Xưởng phim truyện Việt Nam. Năm 1959, bà học lớp diễn viên khóa I của Trường Điện ảnh Việt Nam. Năm 1962, bà tiếp tục công tác tại Xý nghiệp phim truyện Việt Nam, sau này là Hãng phim truyện Việt Nam.
Tài năng đa dạng của NSND Tuệ Minh đã gặt hái rất nhiều thành công cả trong lĩnh vực điện ảnh, truyền hình, truyền thanh, sân khấu, lồng tiếng; cả trong vai trò diễn viên, biên kịch, đạo diễn và giảng dạy.
Với điện ảnh, bà đã có những vai diễn để đời, như: Thơm trong Một ngày đầu thu, chị Y trong phim Nguyễn Văn Trỗi, Hương trong phim Vợ chồng anh Lực (vai diễn này được trao giải diễn viên xuất sắc Liên hoan phim Việt Nam lần thứ II,1973). Người xem còn nhớ mãi nghệ sĩ Tuệ Minh trong vai Thương trong phim Vĩ tuyến 17 - ngày và đêm, Hoa trong phim Độ dốc, Thủy trong phim Dòng sông âm vang, xơ Khuyên trong phim Ngày lễ thánh, mẹ Trung trong Ngọn đèn trong mơ, cùng rất nhiều vai diễn khác.
NSND Tuệ Minh |
Với truyền hình, bà đã có những vai diễn hay, như: cô giáo trong phim Cánh diều nhỏ, người vợ trong phim Làng bên, người mẹ trong phim Thủ phạm chưa ra tòa và một số vai khác.
Với sân khấu, NSND Tuệ Minh cũng có nhiều vai diễn gây ấn tượng sâu sắc cho khán giả, như Nora trong vở Chết lúc rạng đông, Phan Thị Quyên trong vở Anh còn sống mãi, Phượng trong vở Cách mạng, Chín Cưỡng trong Tuổi 17 (vai diễn này đã được trao giải Diễn viên xuất sắc trong Liên hoan sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc 1981).
Với truyền thanh, rất nhiều thế hệ thính giả của Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài Hà Nội còn nhớ mãi giọng nói trong trẻo, đầy cảm xúc của NSND Tuệ Minh, trong các chương trình sân khấu truyền thanh và đọc truyện.
Còn với vai trò vừa là biên kịch, vừa là đạo diễn, bà đã thực hiện các phim video, như: phim Tô Thị (giải thưởng Hội Liên hiệp VHNT 1995), Khi con tầu trở về, Bến bờ (giải thưởng Hội Liên hiệp VHNT 2001), Chuyện chúng tôi ngày ấy.
Ngoài ra, bà còn lồng tiếng nhiều phim truyện, đọc lời bình nhiều phim tài liệu và giảng dạy một số lớp đào tạo diễn viên tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
NSND Tuệ Minh được thứ trưởng Bộ VH -TT&DL Vương Duy Biên trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân tại nhà vào ngày 27/01/2016 |
Là hội viên sáng lập Hội Điện ảnh Việt Nam và hội viên Hội Nghệ sĩ sân khấu, với những cống hiến không biết mệt mỏi, góp phần không nhỏ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành điện ảnh Việt Nam nói riêng và nền nghệ thuật nước nhà nói chung, nghệ sĩ Tuệ Minh đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSUT đợt đầu tiên (1984).
Bà được tặng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng nhất (1986), Huân chương Lao động hạng nhì (1999). Năm 2015, bà lại được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu NSND.
Gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp, khán thính giả yêu quý bà, đều mong muốn bà mãi mãi cống hiến tài năng, trí tuệ, tâm sức của mình cho nghệ thuật. Nhưng tuổi già đã bào mòn sức khỏe, sức làm việc và cả nhan sắc trẻ trung, xinh đẹp ngày nào của bà. Rồi cái điều không ai muốn đã ập đến. Đúng sinh nhật lần thứ 80 của mình, ngày 24 tháng 2 năm 2018 - tức ngày 9 tháng giêng năm Mậu Tuất, vào lúc 12 giờ 45, NSND Tuệ Minh đã trút hơi thở cuối cùng đi vào cõi vĩnh hằng, để lại cho gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp, khán thính giả nỗi tiếc thương vô cùng to lớn và sâu sắc.
Để tưởng nhớ một nữ diễn viên tài năng vừa ra đi | |
Nữ diễn viên ‘Vĩ tuyến 17 ngày và đêm’, NSND Tuệ Minh qua đời ở tuổi 80 | |
Những thần tượng ở nhà dưỡng lão... |
Hồng Ngát