NSND Như Quỳnh: Nhiệt huyết bất chấp thời đại

	Ngôi sao xanh 2016: Họ là những người “cầm cân nảy mực”!
	Ca khúc mới của Min và Erik khiến ai nghe cũng phải thổn thức nhớ mẹ

Có cha là nghệ sĩ Tiêu Lang, mẹ là nghệ sĩ cải lương Kim Xuân, Như Quỳnh bộc lộ năng khiếu nghệ thuật ngay từ nhỏ. Năm 15 tuổi, Như Quỳnh đã học cải lương tại trường Sân khấu Hà Nội (nay là trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội).

Năm 19 tuổi Như Quỳnh đóng bộ phim đầu tiên Bài ca ra trận của đạo diễn Trần Đắc. Sau đó, nữ nghệ sĩ đóng phim Đến hẹn lại lên, Ngày Lễ Thánh, Hy vọng cuối cùng, Hà Nội mùa chim làm tổ, Mùa hè chiều thẳng đứng…

Đặc biệt với phim Đến hẹn lại lên, NSND Như Quỳnh nhớ lại vai cô Nết trong phim tác phẩm của đạo diễn Trần Vỹ, lúc đó mới 20 tuổi, vừa tốt nghiệp trường Nghệ thuật Hà Nội về Đoàn Cải lương Hà Nội làm diễn viên.

NSND Như Quỳnh

"Được tham gia bộ phim nói về người con gái Kinh Bắc "bán mình" để cứu gia đình thoát cảnh nghèo đói, lúc đó tôi không biết cưới chạy tang là gì, không nghĩ khi mẹ hấp hối, con cũng bị kéo ra khỏi giường... Đó là kỷ niệm in sâu vào cô gái 20 tuổi khi ấy và nó chạm được cảm xúc người xem” – nữ nghệ sĩ gạo cội chia sẻ.

Thế nhưng, đó vẫn là một trong những tác phẩm được nhắc đến nhiều nhất của Như Quỳnh. Đạo diễn Phan Đăng Di từng nói rằng, xem lại bộ phim đôi chỗ thấy cũ hay lỗi thời, nhưng nhân vật chính của bộ phim vẫn quyến rũ người xem bằng sự nguyên bản đó. Vẻ đẹp của Nết trong bộ trang phục truyền thống của liền chị quan họ với đôi mắt lá răm lúng liếng bước ra từ cánh cổng làng để dự hội Lim dường như đã trở thành một hình ảnh mang tính biểu tượng của điện ảnh Việt Nam.

Bên cạnh đó, NSND Như Quỳnh cũng là gương mặt tiêu biểu góp phần đưa điện ảnh Việt Nam ra thế giới, khi từng góp mặt trong các bộ phim Mùa hè chiều thẳng đứng hay Đông Dương. Còn nhớ trong hội thảo tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng, bà từng chia sẻ về kỷ niệm tham gia phim Đông Dương – tác phẩm chiến thắng ở hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất tại Oscar 1993. Chuyện phim diễn ra từ thập niên 1930 - 1950, thời Pháp còn chiếm Việt Nam, Lào, Campuchia làm thuộc địa và khai thác nhiều sản vật để mang về chính quốc. Nền cai trị của Pháp bắt đầu lung lay khi ngày càng có nhiều người Việt muốn đứng lên đòi lại độc lập, tự chủ.

Kể về kỷ niệm khi tham gia bộ phim, NSND Như Quỳnh chia sẻ rằng, bà đảm nhận vai Sao – người đàn bà đang cùng chồng và con trốn khỏi trạm khai thác đá để tìm công việc mới ở miền Nam mong có cuộc sống dễ thở hơn. Trong một cảnh quay khi vợ chồng của Sao vượt qua một đỉnh đèo rất cao, Sao nhìn thấy một bầu trời rộng mở với biển và nước mênh mông và bày tỏ sự vui sướng.

Lúc ấy đạo diễn nói với bà rằng, nhân vật Sao nên quay lại bày tỏ xúc cảm với nhân vật Camille nhưng NSND Như Quỳnh có đưa ra đóng góp rằng, với tâm lý của người phụ nữ phương Đông, sẽ muốn dành những điều tốt đẹp nhất cho gia đình mình, cụ thể ở đây là chồng và các con nên hãy để nhân vật của bà bày tỏ cảm xúc với họ, thế là đạo diễn đã đồng ý.

Đến hẹn lại lên

Như Quỳnh giành không ít giải thưởng như Diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ III (năm 1975) với vai Nết trong phim Đến hẹn lại lên (năm 1974), giải Diễn viên nước ngoài xuất sắc ở Hàn Quốc do Đài truyền hình SBS trao tặng với vai bà mẹ trong bộ phim Cô dâu vàng năm 2007.

Gần đây, bà tiếp tục ghi dấu ấn khi tham gia bộ phim truyền hình Không thời gian phát sóng trên khung giờ vàng của Đài truyền hình Việt Nam. Bộ phim được làm ra với mong muốn chuyển tải, khắc họa sinh động, chân thực về hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong kháng chiến chống giặc ngoại xâm và cả trong thời bình. Thành ra, bối cảnh phim cũng đòi hỏi nhiều sự quy mô và sức lực của dàn diễn viên.

Nhiều khán giả yêu mến NSND Như Quỳnh lo ngại rằng, quá trình ghi hình sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe của bà, nhưng cá nhân nữ diễn viên gạo cội lại không nghĩ vậy. Bà nói rằng: “May sao trong những cảnh dầm mưa, lội suối chúng tôi không phải làm mà chỉ thực hiện cảnh đi nương, đi rẫy, lội suối để đưa hình ảnh đẹp của vùng Tây Bắc Việt Nam lên phim. Khi phải đi bộ, leo đồi để quay các cảnh trên cao, tôi thường có một bạn trẻ đi theo để bám vào. Lúc đi xuống tôi cũng có bạn trẻ hỗ trợ. Tất nhiên trong lúc diễn cũng phải chuẩn bị năng lượng thật tốt cũng như đảm bảo an toàn cho bản thân nữa.

Có hôm đoàn đi từ Hà Nội tới Sơn La rồi đi thêm hơn 100km nữa mới tới Sốp Cộp sát biên giới với Lào. Tất cả là 450km mà đường đèo lắt léo, chúng tôi xuất phát từ Đài truyền hình Việt Nam lúc 1h00 mà 22h00 mới tới địa điểm quay. Nhưng may mắn tôi không thấy mệt và yên tâm sức khỏe vẫn đảm bảo để có thể theo được bộ phim”.

Không thời gian cũng khiến khán giả nhìn thấy NSND Như Quỳnh ở một khía cạnh cũng rất khác, khi bà có chuyện tình bị chia cắt với NSND Trung Anh trong phim. Nói về bạn diễn của mình, NSND Trung Anh cho hay: “Một mối tình bị chia cắt sau 50 năm, có khi gặp lại người ta không còn nhận ra nhau. Khi gặp lại nhau người ta sẽ phải làm gì, nghĩ gì và cảm thấy gì? Khoảnh khắc tôi đi qua mặt chị Quỳnh và cảm xúc đó chỉ diễn ra trong 1 giây, sau đó bị lấn át bởi suy nghĩ khác.

Tôi không biết mình đã diễn tả ra được điều đó chưa. Thật sự rất khó để biểu đạt được cảm xúc ấy. Một mối tình bị chia cắt những 50 năm thì nó vĩ đại đến thế nào! Tôi không biết dùng từ "vĩ đại" có đúng khi nói về chuyện tình yêu không? Tôi không biết phải dùng từ nào để diễn đạt về nó. Đó chỉ là chuyện có thể xảy ra trong chiến tranh".

Nhiều khi, người ta yêu mến những nghệ sĩ gạo cội cũng vì xúc cảm bình dị và chân thành trong cách diễn, như những gì mà NSND Như Quỳnh chia sẻ sau đây: “Chúng tôi cũng làm nghề lâu rồi nên cũng hiểu tâm lý nhân vật cũng như tâm tình của những người lớn tuổi khi gặp lại nhau cảm xúc thế nào nên rất ăn ý. Tôi có nhiều cảm xúc khi diễn với Trung Anh vì không diễn khoa trương qua ngoại hình mà mọi thứ ẩn sâu bên trong, khi cần bộc lộ bằng đôi mắt và từng nếp nhăn trên cơ mặt”.

Mỗi hình tượng người phụ nữ, dù ở bất cứ hoàn cảnh hay xuất thân nào, NSND Như Quỳnh đều có thể đạt đến độ thăng hoa. Bà đã có một gia tài điện ảnh đồ sộ, mỗi bộ phim tưởng chừng như các nhân vật giống nhau nhưng thực ra, lại mang nhiều màu sắc khác nhau.

Với gương mặt không phải đẹp lộng lẫy mà nét đẹp dịu dàng và Á Đông, diễn viên Như Quỳnh đã được nhiều đạo diễn ở mỗi thế hệ khác nhau tin tưởng, đơn giản vì nhiệt huyết bất chấp mọi thời đại của điện ảnh Việt, tạo cảm hứng cho thế hệ sau.

“Như Quỳnh được rất nhiều giải thưởng lớn nhưng chưa bao giờ cô ấy sống như một ngôi sao, không khác biệt với một người bình thường. Tôi cho rằng đó là nếp sống của người Hà Nội, rất bình dị", cố đạo diễn, NSND Nguyễn Hữu Phần từng nói về bà như vậy.

	NSND Như Quỳnh: Luôn nhớ Bài ca ra trận
	Ca khúc mới của Min và Erik khiến ai nghe cũng phải thổn thức nhớ mẹ