10 bài học dành cho đạo diễn điện ảnh trẻ

	Đạo diễn Vương Đức: "Người yêu ơi" là dự án điện ảnh sau 2 năm vắng bóng của Hãng
	Đạo diễn Kong gia nhập showbiz Việt?
	Đạo diễn của "A man and a woman" trở lại với "One day"
	Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng bật mí hậu trường làm phim "Dạ cổ hoài lang"
	Đạo diễn Jordan Vogt-Robert chia sẻ về thánh địa của Kong trong "Kong: Skull Island"
	Đạo diễn của "Quái vật sông Hàn" chuẩn bị ra mắt phim bom tấn mới “Okja”

Noam Kroll là người sáng lập hãng Creative Rebellion

Vấn đề ở chỗ trở thành đạo diễn nghĩa là quản lý một dự án cực kỳ phức tạp với nhiều khó khăn. Để trở thành người điêu luyện trong nghề, bạn cần hiểu và theo dõi toàn bộ công việc, từng bước hoàn thiện các kỹ năng của mình.

Nhiều nhà biên kịch và quay phim đến với nghề này và cho rằng chỉ một vài khía cạnh riêng nào đấy là quan trọng, ví dụ, lời thoại hay máy quay. Nhưng để trở thành đạo diễn xuất sắc cần hiểu biết sâu sắc vai trò của mỗi thành phần sáng tạo.

Để mở rộng tầm hiểu biết của mình bạn phải mất không chỉ một vài năm mà hàng chục năm. Không thể học được mọi thứ trong một dự án phim hay tham dự các bài giảng về nghệ thuật điện ảnh.

Mặc dù sự nghiệp của tôi mới bắt đầu hoàn toàn chưa lâu, tôi đã kịp làm được khá nhiều phim và rút ra cho mình một số bài học trên cơ sở những thành công và thất bại của bản thân. Sau đây xin giới thiệu một số bài học đối với đạo diễn trẻ mà tôi đã rút ra trong một thời gian ngắn.

1. Coi trọng công việc của các diễn viên

Bạn cần hiểu rất rõ triết lý và kỹ thuật diễn xuất. Tôi không yêu cầu bạn biết đóng phim, nhưng bạn cần trang bị những kiến thức cơ bản.

Nếu bạn không biết sự khác nhau giữa kỹ thuật diễn xuất theo hệ thống Meisner và Stanislavsky thì tốt nhất bạn nên tìm hiểu lý thuyết. Mỗi diễn viên làm việc theo cách của mình, và công việc của bạn là biết tìm ra ngôn ngữ chung với anh ta và giải thích cho anh ta về nhân vật. Điều này cũng liên quan cả tới các diễn viên đã có kinh nghiệm. Cần phải biết động viên mọi người. Đối với một số người, điều quan trọng là bạn hiểu kỹ thuật diễn xuất của họ. Số khác cần tạo động cơ và khích lệ, trong khi nhiều người chỉ cần những gợi ý nhỏ. Nhiệm vụ của bạn là làm thế nào tìm được ngôn ngữ chung với mỗi diễn viên và trở nên hữu ích tối đa với anh ta.

2. Quản lý diễn viên – chỉ là một phần công việc của bạn

Trong buổi bình minh của nghệ thuật điện ảnh, nhiệm vụ chính của đạo diễn là làm việc với diễn viên. Anh ta xuất hiện trước khi bắt đầu quá trình quay mấy ngày và giúp diễn viên nhập vai. Thông thường, công việc của đạo diễn kết thúc khi bộ phim quay xong, ít người tham gia dựng phim. Một số đạo diễn trẻ vẫn còn nghĩ rằng mục đích chính của họ là các diễn viên, mặc dù trong thời đại chúng ta hoàn toàn không phải vậy.

Một trong những vấn đề nan giải chính của đạo diễn là phân phối thời gian làm việc với các diễn viên và tổ quay. Cả hai đối tượng này lúc nào cũng cần đến bạn, và bạn phải ở bên cạnh họ. Cần hiểu được ai trong họ cần bạn giúp nhiều hơn trong một tình huống nào đó. Không bao giờ phóng đại tầm quan trọng của việc sản xuất mà bỏ quên đi những khía cạnh khác. Nếu bạn muốn các diễn viên nỗ lực hết mình thì hãy tạo mọi điều kiện cho họ. Nhiều khi đó chỉ là những chuyện vặt vãnh nhưng lại có ảnh hưởng rõ rệt tới họ.

Hiện trường thực hiện một cảnh phim

3. Hãy nghiêm khắc, nhưng thiện chí

Phần lớn bài học này liên quan tới công việc của các diễn viên hơn là tổ quay. Trên trường quay, mỗi phút đều quý giá và có nhiều khả năng bạn bị hiểu sai. Không quan trọng diễn viên hay nhà quay phim, hãy nói chuyện với họ về công việc một cách nghiêm khắc.

Nếu bạn thấy diễn viên làm việc một cách quá căng thẳng thì không nên đòi hỏi gì hơn. Các diễn viên không cần biết câu chuyện của nhân vật và những hồi ức nào cần rút ra từ tuổi thơ anh ta. Tuy nhiên, nếu bạn coi điều đó cần thiết, hãy trao đổi với diễn viên trước khi bắt đầu quay.

4. 90% công việc của đạo diễn diễn ra trong gian đoạn tiền kỳ

Phần lớn công việc của bạn – sáng tạo và tổ chức – cần phải được thực hiện trước khi bắt đầu quá trình quay phim. Thử vai, chỉ đạo nghệ thuật, xác định vị trí, chỉ huy – tất cả phải được chuẩn bị trước. Bằng không, bạn mạo hiểm lao vào một cuộc chiến không cân sức, vì bạn muốn hoàn thành những công việc dang dở trong quá trình quay phim và đánh mất cơ hội hoàn thành bộ phim một cách tốt đẹp. Phải theo dõi để mọi chuyện diễn ra theo kế hoạch được đề ra trong giai đoạn tiền kỳ. Trong thời điểm này, tốt nhất là không đưa ra những giải pháp nóng vội.

Một số đạo diễn mới vào nghề sợ rằng phim của họ thiếu sự sáng tạo, nếu như chúng được chuẩn bị kỹ lưỡng, rằng họ sẽ không có điều kiện giải quyết những vấn đề nào đấy tự phát trong quá trình quay. Điều đó không đúng: càng được chuẩn bị tốt, hệ số hữu ích trên trường quay càng lớn và càng nhiều thời gian thử nghiệm, xác suất làm một cái gì đấy thú vị càng nhiều. Thiếu sự chuẩn bị, tất cả thời gian của bạn sẽ dành cho việc giải quyết những khó khăn.

Noam Kroll trực tiếp cầm máy ghi hình

5. Hãy suy nghĩ như một nhà biên kịch

Như nhiều đạo diễn khác, tôi thích viết kịch bản. Thậm chí nếu không phải là một nhà biên kịch bẩm sinh, bạn phải biết những nguyên tắc cơ bản nhất của nghề mà bạn thường xuyên bỏ lỡ qua lăng kính điện ảnh: từ ý tưởng tới hậu kỳ. Để viết một kịch bản có hiệu quả, bạn phải tìm hiểu bố cục của câu chuyện, nhân vật, cách trình bày và nhiều yếu tố cơ bản khác. Bạn có thể làm việc với một tác giả tài năng, nhưng quan niệm của các bạn về kịch bản có thể khác nhau. Thiếu các kỹ năng đạo diễn bạn không thể hình dung được bộ phim một cách đầy đủ.

Sáng tác kịch bản giống như một cuộc viễn du dài bằng cuộc đời: bạn phải luôn luôn mở rộng tầm hiểu biết của mình, đọc các tác phẩm của các biên kịch khác và các tài liệu về vấn đề bạn quan tâm. Các cuốn sách của nhà biên kịch kiêm lý luận nghệ thuật Mỹ Robert McKee rất hữu ích cho khởi đầu của một đạo diễn.

6. Sáng tác kịch bản giống như dựng phim

Phát triển ý tưởng trên, tôi không thể không nhận xét rằng kỹ năng viết văn trở nên hết sức hữu ích cả trong quá trình dựng phim. Nó giống việc viết văn như hai giọt nước. Kỹ năng viết sẽ giúp bạn trong khi dựng phim nhiều hơn là bạn tưởng.

Đừng bao giờ dựng phim mà chỉ dựa vào phong cách. Như thế bạn có thể bỏ sót một cái gì đấy rất quan trọng. Hãy đưa ra các giải pháp phù hợp với nhân vật và câu chuyện, thậm chí nếu điều đó bắt buộc bạn hy sinh các giải pháp thị giác hay. Những kiến thức đã tích lũy được sẽ giúp bạn giải quyết những tình huống tưởng như bế tắc.

Noam Kroll đang làm việc với nhà quay phim

7. Bạn là chỉ huy trưởng

Đừng cố một mình làm hết mọi công việc. Vâng, bạn muốn bộ phim trở thành sản phẩm đích thực của mình, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn chỉ đạo toàn bộ quá trình. Bạn phải chỉ huy đoàn làm phim, giống như một dàn nhạc. Hãy chú ý để mỗi quá trình, mỗi người tham gia bộ phim, mỗi diễn viên làm việc nhịp nhàng với nhau. Bạn sẽ không đạt được điều đó nếu chỉ tập trung vào một khâu nào đấy.

Điều này sẽ biến bộ phim thành phim của bạn. Phim làm cân bằng tất cả các quá trình, sẽ được cả thế giới xem. Nếu bạn muốn mọi người nhận xét tốt về bạn, hãy quan tâm tới tất cả mọi người như nhau.

8. Hãy tuân theo tri giác của bạn

Kỹ năng chia sẻ tri giác về bộ phim với đoàn làm phim cũng là một phần công việc của “chỉ huy trưởng”. Điều này vạch ra cho bộ phim một phương hướng đúng và tạo cho bạn niềm tin rằng bạn đang tuân thủ ý đồ sáng tạo. Một khái niệm rõ ràng về tri giác ngay cả trong những phút khó khăn nhất, rõ ràng, sẽ giúp bạn đạt được kết quả mong muốn.

Tri giác của bạn liên kết tất cả các lực lượng sáng tạo của đoàn làm phim, bất luận đó là nhà biên kịch hay họa sĩ. Trước khi đi sâu vào quá trình xây dựng bộ phim, bạn phải biết được đã cân nhắc kỹ càng ý tưởng và sẵn sàng làm tất cả vì nó chưa.

9. Giao tiếp cao hơn tất cả

Nếu bạn biết chính xác câu chuyện, các nhân vật, đề tài và các giải pháp thị giác, thì điều đó không có nghĩa là những người khác cũng hiểu biết tốt như vậy. Hãy làm tất cả để đoàn làm phim hiểu bạn. Hãy sử dụng tất các các công cụ có sẵn để thể hiện ý tưởng của mình: hãy tổ chức các cuộc hội nghị, diễn tập bổ sung, trưng bày tranh, ảnh minh họa thêm. Ngược lại, không ai có thể hoàn thành bộ phim.

Hãy luôn luôn nhớ rằng cả hai bên đều tham gia vào quá trình giao tiếp: nếu người ta kể cho bạn nghe về một ý tưởng nào đó, hãy chăm chú lắng nghe. Không có những ý tưởng xấu, chỉ có những ý tưởng không phù hợp. Cố gắng đối thoại thoải mái với đoàn làm phim. Bộ phim sẽ không thành công nếu công việc làm phim biến thành một sự áp đặt.

Hậu trường một buổi làm phim của Noam Kroll

10. Hãy quan tâm tới vị trí của máy quay phim

Nếu bạn không kiêm luôn nhiệm vụ quay phim bộ phim của mình thì hai giải pháp quan trọng bậc nhất đối với bạn sẽ là lựa chọn ống kính và vị trí đặt máy quay. Hãy tìm người có tri giác về bộ phim hoàn toàn trùng với tri giác của bạn, dành thật nhiều thời gian làm việc với anh ta trong giai đoạn tiền kỳ để tìm ngôn ngữ chung. Điều đó cho phép bạn tập trung làm việc với diễn viên, chọn vị trí và ống kính – những điều chủ yếu trong công việc của bạn.

Việc điều chỉnh ánh sáng có thể chiếm phần lớn ngày quay phim, và nếu trong đoàn của bạn có nhà quay phim mà bạn tin tưởng, bạn có thể dành thời gian tiết kiệm được cho các diễn viên, thay đổi kịch bản, và giải quyết trong bộ phận trang trí.

Nhiều đạo diễn đã từng làm việc trong đội quay phim (trong đó có tôi), rất hay quan tâm tới việc điều chỉnh máy quay, hy sinh những công việc khác, kể cả làm việc với các diễn viên. Đây là một sai lầm lớn mà bạn sẽ nhận thấy trong quá trình dựng phim.

Kết luận

Trở thành đạo diễn rất khó. Nghề này đòi hỏi sự tự tin lớn, nhiều kỹ năng độc đáo, cũng như một đội hình làm việc phù hợp. Bạn đã có sự lựa chọn đúng đắn, nếu yêu thích tất các công đoạn làm phim: từ viết kịch bản đến diễn xuất. Bạn sẽ mất nhiều năm để trau dồi kỹ năng, nhưng trước mắt bạn phải nhận thức đúng vai trò của mình và không được ngừng làm phim, bạn sẽ tự hoàn thiện.

Trên trường quay, bao giờ tôi cũng khám phá ra một điều gì đó mới mẻ đối với bản thân mình – ngay cả khi tham gia những dự án phim mà tôi không thích, tôi vẫn tiếp tục phát triển. Không quan trọng kết quả sẽ là một kiệt tác hay thất bại. Hãy học tập trên sai lầm của mình, hãy liên tục thử sức mình.

	Đạo diễn Vương Đức: "Người yêu ơi" là dự án điện ảnh sau 2 năm vắng bóng của Hãng
	'Beauty and the Beast': Chuyện cổ tích kể ở thế kỷ 21
	Đạo diễn của "A man and a woman" trở lại với "One day"
	Đạo diễn series "Lời hồi đáp" sẽ đích thân chọn diễn viên cho phim mới