Đạo diễn Đinh Đức Liêm: Làm phim mới thực sự là đam mê và sự nghiệp mà tôi muốn theo đuổi đến cùng

	'Ngày em đến': Dũng Bino trở lại màn ảnh với một vai diễn ác không lối thoát
	Bạch Công Khanh tái hợp với Lê Hạ Anh trong 'Ngày em đến'

Lý do nào khiến anh quyết định nhận lời làm đạo diễn bộ phim Ngày em đến?

Mấy năm trước cũng có 1 thời gian phim truyền hình có hiện tượng bị bội thực, khi có quá nhiều công ty ào vào tham gia thị trường cạnh tranh sản xuất. Kịch bản mua vội, viết vội, làm vội từ những đề cương kém chất lượng. Nhiều bạn trẻ chưa có kinh nghiệm, nhưng nhiều quan hệ lao vào nhận giá rẻ để được làm nghề… để rồi cuối cùng đài nào, công ty nào cũng tồn đọng những phim làm ra không được phát sóng, nợ lương, lỗ… Kết quả là số lượng phim sản xuất trên thị trường bị giảm đột ngột. Tôi cũng chán nản và quyết định tạm nghỉ ngơi để quay về với dự án kinh doanh của gia đình, rồi phải theo dõi bước đầu để đi vào nề nếp, nên lúc đó không thể phân tâm để làm nghề. Nay mọi việc đã dần ổn định, tôi giao hẳn cho bà xã quản lý và thảnh thơi trở lại làm phim.

Tên tuổi của anh thường gắn liền với những tác phẩm đề tài xã hội đương đại, lần này là một dự án phim xưa. Anh gặp phải những thử thách nào?

Tôi luôn thích làm phim về xã hội đương đại với vô số những vấn đề gần gũi, bức xúc mà người xem quan tâm. Với 1 môi trường đang phát triển như ở Việt Nam có rất nhiều đề tài nóng bỏng, sâu sắc về mọi mặt, trong đó con người luôn là chủ thể với những tâm lý phức tạp, đa dạng, các giá trị nhân văn của cuộc sống biến đổi, tốt - xấu lẫn lộn… Nhưng thực tế, do nhiều yếu tố nên các nhà văn, biên kịch, cũng như những đạo diễn cũng bị bó hẹp, không thể bộc lộ hết những suy nghĩ, trăn trở của mình về xã hội, con người hiện nay. Cho nên muốn mình thả lỏng, đổi khác một chút tôi phải tìm 1 không gian khác - không thuộc thời đại mình đang sống để thể hiện, vậy thôi.

Với Ngày em đến, giải quyết bài toán khó khi làm phim xưa, đồng thời để tạo nên cá tính khác biệt so với các phim cùng thể loại, anh đã làm những gì?

Thực ra Ngày em đến xuất phát từ một kịch bản phim ngắn cũng của biên kịch Phượng Vỹ viết về thời xưa. Tôi được mời tham gia dự án này ngay từ khi mới được VTV3 duyệt đề cương. Thấy làm xưa quá thì không có hứng và có điều kiện bộc lộ những điều gần gũi với khán giả ngày nay, nhất là phim xưa thì dễ bị gắn với việc phải làm với tiết tấu phim chậm hơn, ngôn ngữ thoại cổ hủ hơn… Trong khi tôi luôn thích làm phim có tiết tấu nhanh, ngôn ngữ đối thoại thông minh, có vấn đề… Cuối cũng tôi bàn bạc với NSX và biên kịch quyết định cho câu chuyện diễn ra trong khoảng thời gian 1966 -1974, trước giải phóng, chứ cũng không thể biến thành câu chuyện hiện đại được. Vì chất liệu trong kịch bản có nhiều hư cấu, hoang đường một chút, suy nghĩ, tâm lý của nhân vật chưa thể khôn ngoan, sắc sảo như hiện nay để có thể đối phó với nhau, lật chuyện một cách dễ dàng hơn, không để mình bị áp đặt vào những hoàn cảnh trớ trêu, khiên cưỡng như vậy…

Về thực chất, đây cũng là một phim về đề tài gia đình với mẹ chồng - nàng dâu, mẹ ghẻ - con chồng, anh chị em giành giật tài sản, những mưu kế thủ đoạn hại nhau để tranh quyền, đoạt lợi, không có nhiều mới mẻ so với các phim khác cùng đề tài của thời nay. Nên tôi quyết định mình sẽ làm khác ở sự thể hiện, ở cách kể chuyện, tạo cho phim màu sắc bi - hài kịch, cho Tài trở thành anh chàng giả khờ để ẩn mình lẩn tránh sự ức hiếp của mẹ ghẻ, em cùng cha… Đến cuối cùng khi có vợ mới và cùng cô tìm lại chính con người thông minh vốn có của mình. Lời thoại của nhân vật Tài gần như tôi sửa lại hết, tạo cho cậu ta sự khờ khạo, ngây ngô mà vẫn duyên dáng khi đối đáp trả treo với các nhân vật khác. Làm cho tình yêu của Tài như bị sét đánh ngay từ lần gặp đầu tiên với Trà, và càng ngày phát triển càng sâu đậm để chinh phục cô, người mà ban đầu cũng chỉ thương hại, quý mến một chàng khờ mà không hề yêu đương, rung động.

Anh nghĩ sao về nhận định, làm phim xưa đang là trào lưu thịnh hành, đặc biệt đối với làng phim truyền hình phía Nam dù NSX nào cũng kêu trời về độ khó, tốn kém?

Làm phim xưa giúp tác giả lẫn khán giả có điều kiện thoát ra khỏi việc phản ánh, cảm nhận hiện thực phức tạp hiện nay, nên cũng được các đài - nhất là ở phía Nam ưu ái sản xuất. Và quả thực phim xưa đòi hỏi bối cảnh, phục trang, đạo cụ… khác biệt, không dễ kiếm, dễ tận dụng từ đời sống hàng ngày.

Nhưng cũng chính vì không có đầu tư xứng đáng nên nó không đa dạng, không được dựng cảnh phù hợp thực sự với mỗi phim, vẫn tùy tiện sử dụng những bối cảnh có thực được thuê cho quá nhiều phim cùng thể loại, quần áo phục trang cũng không được thiết kế riêng, cho nên cũng lặp kiểu từ phim này qua phim khác, không có nhiều sáng tạo…

Nhưng do đài duyệt sản xuất, với mức đầu tư chừng mực, gần như chẳng khác gì phim hiện đại, trừ những phim có bối cảnh, hiệu ứng đặc biệt… nên người làm như chúng tôi cũng phải liệu cơm gắp mắm để hoàn thành, dù chưa bao giờ mãn nguyện với ý đồ ban đầu của mình.

Từng được mệnh danh là người “mát tay” với khả năng phát hiện và nâng đỡ những gương mặt diễn viên mới. Trong Ngày em đến, việc lựa chọn các diễn viên, anh dựa trên những yếu tố nào? Bản thân anh có bị chi phối bởi NSX?

Thực ra, ngay từ khi mới bắt đầu vào nghề, tôi đã cực kỳ thích tìm ra những gương mặt mới để chứng minh khả năng của mình, không tạo cho người xem cảm giác phim đó thành công là nhờ ngôi sao này, tài năng nọ… Và khi đó, dù mình vất vả hơn trên hiện trường để xử lý, phân tích tâm lý, hướng dẫn hành động, nhưng cuối cùng làm nên được sự tươi mới, chân thực của những gương mặt mới, hóa thân vào vai diễn, chứ không diễn bằng kỹ thuật, bằng thói quen.

Từ cách làm đó, nhiều diễn viên trẻ đã bật lên thành ngôi sao hạng A ngay từ phim thứ nhất, thứ 2 sau khi làm phim của tôi. Nhưng đó là khi tôi làm phim cho TFS, ban giám đốc hãng, đài gần như cho tôi toàn quyền quyết định lựa chọn diễn viên theo cảm nhận xử lý kịch bản của mình.

Còn từ khi việc xã hội hóa sản xuất phim thành công, tôi cũng ra khỏi HTV làm phim thị trường, thì các công ty tư nhân do chưa yên tâm với những gương mặt mới, sợ họ chưa có kinh nghiệm, ảnh hưởng đến chất lượng phim. Rồi còn để đảm bảo nhu cầu của PR quảng cáo, của rating, của nhà tài trợ nên các công ty tư nhân can thiệp rất nhiều vào việc sắp xếp diễn viên.

Cũng nhiều khi tôi không hoàn toàn vừa ý với sự can thiệp đó, cũng phải cân nhắc, tranh luận nhiều phương án, để cuối cũng có được những diễn viên gần hơn với hình dung của mình về nhân vật, chứ chưa được tuyệt đối hài lòng… Có điều với cách chọn như vậy thì công tác hiện trường cũng trở nên dễ dàng hơn với tôi rất nhiều. Vì đa số diễn viên được chọn đều có tên tuổi, có bản lĩnh nghề nghiệp nhất định, nên họ có thể cảm thụ được tâm lý, hành động nhân vật cơ bản ngay từ khi đọc kịch bản mà tôi đã sửa sang, chau chuốt, ghi chú cụ thể về tâm lý, hành động của nhân vật.

So với sự kỳ vọng ban đầu khi đọc kịch bản và khi phim đã lên sóng, anh hài lòng như thế nào về diễn xuất của các diễn viên trẻ trong phim?

Bạch Công Khanh đã làm với tôi phim Trả giá từ 7 năm trước, dù vai diễn ấy chưa thực sự sâu sắc như mình mong muốn. Đến phim này, do tôi có xem một số đoạn Khanh đóng vai bị tâm thần trước đó, nên tôi không muốn Khanh bị lặp vai. Do đó, tôi sửa kịch bản kỹ hơn, viết thoại khờ dễ thương cho nhân vật Tài. Và khi thực hiện, ban đầu Khanh diễn Tài như bị đao, bữa đó quay tối, mệt quá nên tôi cho qua, nhưng về nhà quá khó chịu nên hôm sau tôi nhắc Khanh phải xác định tâm lý nhân vật lại, không được diễn kiểu đó, phải cho Tài thành thằng khờ dễ thương, như tôi đã chủ định sửa cho nhân vật như vậy. Và đoạn Tài diễn đao khi được Trà cứu vớt, đưa về nhà gặp mẹ trong bữa ăn tối, tôi bắt phải quay lại cả tháng sau, khi trở lại bối cảnh cũ. Cuối cùng vai diễn của Khanh gần như chinh phục được cảm tình của khán giả.

Lê Hạ Anh cũng đã từng đi casting phim tôi từ nhiều năm trước. Lúc đó tôi không hề ấn tượng, vì cô bé chưa dạn dĩ như bây giờ, khi tiếp xúc, chắc do chưa quen nên gương mặt không biểu hiện sinh động, ù lì, tẻ nhạt, nên tôi không chọn. Sau này cô bé đã đóng nhiều phim, tôi mới thấy được sự tự nhiên, biểu cảm hoạt bát, và chấp nhận đưa vào phim này. Hạ Anh đã diễn tốt hơn tôi tưởng tượng cho nhân vật Trà.

Dũng Bino, Lê Minh Thành cũng làm tôi hài lòng với sự thể hiện vai diễn của mình, dù các bạn nhận vai ác, bị khán giả ghét cay ghét đắng, chửi bới ầm ĩ trong các comment về phim trên mạng xã hội. Nhưng với vai trò là diễn viên đóng nhân vật phản diện, các bạn đã góp phần tạo nên màu sắc đối chọi, làm nhân vật chính diện của Tài - Trà được yêu thương hơn. Đóng vai ác mà bị chửi là thành công rồi.

Chân thành cảm ơn anh và chúc anh tiếp tục thành công!

'Ngày em đến': Dũng Bino trở lại màn ảnh với một vai diễn ác không lối thoát (TGĐA) - Sau vai phản diện trong phim Yêu trong đau thương, Dũng Bino tiếp tục đảm nhận một ...

Văn Phượng trở thành tình nhân của Trương Minh Quốc Thái (TGĐA) - Trong bộ phim truyền hình mới, Văn Phượng sẽ lần đầu đóng vai một ...