(TGĐA) - Burning là bộ phim của đạo diễn Hàn Quốc Lee Chang Dong, một trong những đại diện xuất sắc của nền điện ảnh dân tộc thú vị nhất hành tinh. Phim được quay theo mô típ truyện ngắn của nhà văn Nhật Haruki Murakami Đốt nhà kho, nhưng cốt truyện được mở rộng, còn địa điểm câu chuyện được chuyển sang Hàn Quốc. Nhân dịp Burning được phát hành ở Nga, phóng viên báo “Lenta.ru” có cuộc trò chuyện với đạo diễn Lee Chang Dong, xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc
Điều gì hấp dẫn ông trong truyện ngắn “Đốt nhà kho” của Haruki Murakami?
Trước hết, tôi quan tâm tới yếu tố bí ẩn. Nguyên bản là một truyện ngắn về một chàng trai nào đó đốt nhà kho, tuy nhiên, tôi nghĩ rằng với sự trợ giúp của các phương tiện điện ảnh có thể phát triển nó thành một bộ phim chính kịch lớn nhiều tầng nghĩa.
|
Ông đã thêm nhiều nội dung khác vào nguyên bản, nhưng theo tôi, rõ nét nhất trong đó là hình tượng nhân vật chính. Thông qua nhân vật Jong Soo ông muốn nhấn mạnh điều gì?
Tôi muốn nói rằng nhân vật Jong Soo có hai đặc điểm nổi bật: sự căm giận và sự bất lực. Mặc dù trong lòng đầy căm giận, nhưng anh không thể hiện ra bên ngoài. Jong Soo không biết sự căm giận đó thuộc về tính cách của anh hay được di truyền từ người bố; vì căm thù bố, thậm chí anh không công nhận một sự thật là anh căm thù cả thế giới. Bề ngoài anh giống như một kẻ hướng nội, không có khả năng bộc lộ tình cảm lẫn ý nghĩ của mình một cách thích đáng. Cảm giác chi phối cuộc sống của anh là sự bất lực.
Sự căm giận và bất lực của Jong Soo liên quan tới những vấn đề của giới thanh niện hiện nay. Thế giới dần dần trở nên tiện nghi, tinh tế và hấp dẫn hơn, thế nhưng từng cuộc đời riêng lẻ thì ngày càng trở nên ít giá trị. Trước đây, hồi trẻ, ít ra chúng ta còn có niềm tin rằng thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn, lịch sử vận động về phía trước, thế nhưng hiện nay giới thanh niên đánh mất cả niềm tin lẫn hy vọng, bởi thế họ cảm thấy bất lực. Họ cảm thấy rằng thế giới phi lý, họ không biết mục đích mà họ cần phải tranh đấu, để làm điều đó họ không có sức mạnh, khao khát, chính vì vậy mà trái tim của họ chứa đầy sự căm giận.
|
Ông bổ sung thêm tính chất bí ẩn vốn đặc trưng cho các truyện ngắn của Murakami. Theo ông, câu chuyện đa nghĩa này mở ra những khả năng gì cho yếu tố điện ảnh của phim Burning?
Thông thường, vào cuối một bộ phim kinh dị, bí mật được khám phá, nhưng thay cho việc cởi nút vụ rắc rối bí ẩn một cách đơn giản, tôi muốn liên hệ nó với thế giới nơi chúng ta đang sống, với bí mật cuộc sống của chúng ta. Tôi muốn sự mập mờ của đoạn kết, thiếu sự giải quyết một cách rõ ràng, trở thành vấn đề của thế giới và cuộc sống của chúng ta, ngoài ra, nếu như phát triển đề tài này, nó trở thành vấn đề về phương pháp kể chuyện, về điện ảnh như một phương tiện truyền thông.
Hiện nay điện ảnh dần dần giúp khán giả “trải nghiệm” trực tiếp. Vũ trụ, Thế chiến thứ hai, sự giết người – khán giả có thể cảm nhận một cách sống động “trải nghiệm” này, dường như là chính họ có mặt tại nơi diễn ra sự kiện. Rất có thể, phần nào điều đó ảnh hưởng tới các trò chơi video. Thế nhưng, cùng với trải nghiệm đó tôi muốn khán giả cảm nhận được khoảng cách giữa những người xem phim và chính bộ phim.
Trong lúc xem Burning, khán giả sẽ liên tục đặt ra cho mình những câu hỏi. Ben thực sự là một tên giết người hàng loạt hay một người bạn tốt bụng và hào phóng? Cô gái biến đi đâu? Những gì tôi nhìn thấy và suy nghĩ gần với chân lý bao nhiêu? Câu chuyện mà tôi nhìn thấy trong phim gần gũi với hiện thực của thế giới chúng ta và cuộc sống đến mức nào? Tôi muốn câu chuyện nào? Thế nào là nghệ thuật điện ảnh?
|
Tôi cũng cảm thấy rằng đối lập với sự bí ẩn của câu chuyện, phong cách điện ảnh của Burning tập trung vào sự rõ ràng - thậm chí các cảnh tưởng tượng (đốt nhà kho, cảnh thủ dâm gần cuối phim) được cảm nhận rất hiện thực. Xin cho biết, ông nghĩ gì về phong cách nghe nhìn của bộ phim?
Như tôi đã nói, tất cả được bắt đầu từ ý tưởng gắn bộ phim không phải với một bí ẩn nhỏ bình thường, mà với một bí mật lớn. Những tình tiết bình thường của cuộc sống chúng ta (ví dụ, một con mèo không trông thấy được hay tiếng chuông điện thoại trong đêm, v.v...) có thể liên quan tới một bí mật lớn khủng khiếp của thế giới này. Để đạt được điều đó cần phải làm sống lại thực tế hàng ngày.
Trong đời sống hàng ngày này, cả về mặt tâm lý lẫn vật lý, bạn cảm nhận được sự căm giận và bất lực của Jong Soo. Ở thời chúng ta, việc ăn một mình, uống một mình, đi du lịch, làm tình một mình đã nên bình thường đối với giới thanh niên. Như vậy, tôi đã cố gắng sử dụng tối đa đời sống hàng ngày và hiện thực ở khía cạnh thính giác và thị giác. Tuy nhiên, chỉ mỗi việc tái hiện tối đa đời sống hàng ngày là chưa đủ, tôi muốn khán giả cảm nhận được sự thích thú do bộ phim mang lại.
|
Theo quan điểm của tôi, Burning là bộ phim đầu tiên và xuất sắc được xây dựng trên sự tương phản – sử dụng sự đối lập như một thủ pháp nghệ thuật. Đối lập Paju và Kannam, Jong Soo và Ben, sự thật và bịa đặt (kể cả hồi ức và tưởng tượng), sự đa nghĩa của câu chuyện được nói tới ở trên với sự rõ ràng của phong cách, không gian của câu chuyện và sự tập trung vào các chi tiết. Việc nhấn mạnh vào các yếu tố tương phản này quan trọng như thế nào đối với ông?
Tương phản có thế trở thành một từ khóa quan trọng của bộ phim, vì bộ phim này chỉ ra ranh giới của những sự việc khác hẳn nhau. Cái hữu hình và vô hình, những gì chúng ta tin tưởng, đang tồn tại, và những gì có trên thực tế, hiện thực và trí tưởng tượng, ẩn dụ (nghệ thuật) và sự thật, Paju và Kannam, Porsche và chiếc xe tải cũ, tên giết người hàng loạt và người bạn.
Trong phim có nhiều cảnh mặt trời lặn và mọc, vì đó là khoảng thời gian giữa ánh sáng và bóng tối. Tôi không muốn tăng thêm sự tương phản đối lập, nói đúng ra, tôi hoài nghi về ranh giới của của nó, sự đối lập của nó.
Câu chuyện của Burning (cuộc khủng hoảng liên quan tới thẻ tín dụng, sự gần gũi với Bắc Triều Tiên, v.v...) và những tương phản của nó phản ánh cuộc sống đương đại của Hàn Quốc như thế nào? Như một sự cắt nghĩa cái thế giới mà ông mô tả, bộ phim được hình thành như thế nào?
Thẻ tín dụng là một vấn đề của thế giới đương đại. Ai cũng có thể sử dụng thẻ, nó tiện lợi, nhưng nghịch lý ở chỗ vì thế bạn dễ sa vào nợ nần. Nguyên nhân liên quan tới sự tiện lợi. Vấn đề Bắc và Nam không dễ nhìn thấy, nhưng nó chi phối đời sống hàng ngày của người Triều Tiên.
|
Những con người như Putin hoặc Trump, chính trị điều khiển cuộc sống chúng ta. Sự bất công tồn tại khắp nơi, không chỉ ở Hàn Quốc. Nó trở thành vấn đề của thế giới, và hình như, đang dần dần tăng lên, nhưng thật kỳ lạ là không được nhìn thấy một cách rõ ràng. Sự bất công đang dần dần trở nên tinh vi hơn. Thế giới quả thật đang biến thành một bí mật khổng lồ.
Có hay không yếu tố chủ đạo (đề tài, hình thức, phong cách, phương thức thể hiện) trong tất cả các bộ phim của ông? Điều gì thôi thúc ông với tư cách là tác giả những bộ phim?
Tôi không nghĩ mình khác với các các đạo diễn khác, nhưng nếu bạn hỏi tôi thích và không thích làm phim gì thì tôi có thể trả lời. Tôi không thể bắt đầu làm phim, cho dù câu chuyện thú vị đến đâu, nếu như không tin chắc rằng việc làm phim có ý nghĩa. Tôi tin tưởng loại phim nào ư? Tôi không thể lý giải điều đó một cách logic. Tiêu chí của tôi không phải là bộ phim thành công về thương mại hay đoạt giải thưởng tại các LHP. Tôi chỉ cảm nhận được điều đó – một cảm giác không thể lý giải. Thậm chí cả trong quá trình quay phim tôi cũng đưa ra các quyết định dựa trên cảm giác của mình. Đó chính là điều mà cuối cùng khán giả gọi là phong cách của tôi.
|
Trần Hậu
(Theo Lenta.ru)