‘It Was Just an Accident’ – Hành trình đầy cảm xúc và nhân tính

	Đạo diễn mới ra tù giành giải Cành cọ vàng tại Cannes 2025
	'Dự án phim ngắn CJ' mùa 6: Cuộc thi làm phim tài trợ 1,5 tỷ đồng đưa tác phẩm đến Cannes, Berlin, Venice

Một vụ tai nạn, một chuỗi hậu quả

It Was Just an Accident mở đầu bằng một cảnh tưởng chừng như giản đơn: một gia đình ba người – người chồng Eghbal (Ebrahim Azizi), người vợ đang mang thai (Afssaneh Najmabadi) và cô con gái nhỏ (Delmaz Najafi) – lái xe trên một con đường ngoại ô Tehran vào ban đêm. Một tai nạn bất ngờ xảy ra khi xe của họ va phải một con chó, khiến động cơ hỏng và buộc họ phải tìm kiếm sự trợ giúp từ một gara gần đó. Tại đây, Vahid (Vahid Mobasseri), một người đàn ông mang nỗi ám ảnh từ những năm tháng bị tra tấn trong tù, nhận ra âm thanh đặc trưng từ bước đi của Eghbal – tiếng kêu của chân giả, gợi nhắc đến “Peg Leg”, kẻ cai ngục tàn bạo từng hành hạ anh. Từ khoảnh khắc này, một chuỗi sự kiện đầy kịch tính và cảm xúc bắt đầu được mở ra.

Vahid quyết định bắt cóc Eghbal và đưa anh ta ra một sa mạc hẻo lánh, nơi anh đào một cái hố với ý định chôn sống người đàn ông mà anh tin là kẻ đã phá hủy cuộc đời mình. Tuy nhiên, khi đứng trước lằn ranh giữa trả thù và tha thứ, Vahid bắt đầu nghi ngờ. Eghbal khăng khăng rằng anh ta không phải là “Peg Leg”, rằng chân anh ta bị mất do một tai nạn gần đây, và rằng anh ta chỉ là một người đàn ông bình thường với gia đình đang chờ đợi. Để xác minh danh tính của Eghbal, Vahid tìm đến những người từng chịu chung số phận trong tù: nhiếp ảnh gia đám cưới Shiva (Maryam Afshari), cô dâu sắp cưới Goli (Hadis Pakbaten), chú rể Ali (Majid Panahi) và Hamid (Mohamad Ali Elyasmehr), một người đàn ông nóng nảy luôn sẵn sàng hành động mà không cần suy nghĩ.

Câu chuyện dần trở thành một hành trình đầy căng thẳng, nơi các nhân vật đối mặt với những câu hỏi đạo đức sâu sắc: Liệu họ có quyền lấy đi mạng sống của một người chỉ dựa trên nghi ngờ? Liệu việc trả thù có khiến họ trở thành những kẻ giống như những gì họ căm ghét? Bộ phim không chỉ là một câu chuyện trả thù mà còn là một sự phản ánh về hậu quả của bạo lực, sự tham nhũng của hệ thống và sức mạnh của lòng nhân ái trong những hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

Phong cách đạo diễn: Sự kết hợp giữa hiện thực và ẩn dụ

Jafar Panahi, một trong những đạo diễn hàng đầu của điện ảnh Iran, nổi tiếng với khả năng biến những câu chuyện đời thường thành những tác phẩm đầy ý nghĩa. Trong It Was Just an Accident, ông tiếp tục thể hiện phong cách đặc trưng của mình: sử dụng những cú máy dài (long take), bố cục khung hình rộng và sự chú trọng vào chi tiết thực tế để tạo nên cảm giác chân thực. Bộ phim được quay bí mật để tránh sự kiểm duyệt của chính quyền Iran, và điều này càng làm tăng thêm tính cấp bách và chân thực trong từng khung hình. Không gian chật hẹp của chiếc xe van, nơi các nhân vật tranh luận về số phận của Eghbal, trở thành một ẩn dụ mạnh mẽ cho sự giam cầm và áp bức mà họ từng trải qua.

So với các tác phẩm trước đây như This Is Not a Film hay Taxi, It Was Just an Accident đánh dấu một bước chuyển mình trong phong cách của Panahi. Thay vì tập trung vào tính tự phản (self-reflexivity), bộ phim này mang tính kịch tính hơn, với cấu trúc chặt chẽ và nhịp điệu nhanh, gợi nhớ đến những bộ phim ly kỳ của Park Chan-wook hay thậm chí là Death and the Maiden của Roman Polanski. Tuy nhiên, Panahi không đánh mất sự tinh tế trong cách kể chuyện. Ông đan xen những khoảnh khắc hài hước đen tối, như cảnh nhóm nhân vật phải đẩy chiếc xe van hết xăng hay sự xuất hiện của hai nhân viên bảo vệ với máy quẹt thẻ để nhận hối lộ, để làm nổi bật sự phi lý và tham nhũng trong xã hội Iran.

Âm thanh cũng đóng một vai trò quan trọng trong phim. Tiếng kêu của chân giả trở thành một motif xuyên suốt, không chỉ là yếu tố nhận diện mà còn gợi lên những ký ức đau thương của các nhân vật. Cách Panahi sử dụng âm thanh để xây dựng căng thẳng và tạo nên bầu không khí ám ảnh là một điểm nhấn đáng chú ý, khiến người xem không thể rời mắt khỏi màn hình.

Diễn xuất: Sức mạnh của dàn diễn viên không chuyên

Dàn diễn viên của It Was Just an Accident là một điểm sáng khác của bộ phim. Đáng chú ý, hầu hết các diễn viên đều không phải là người chuyên nghiệp, nhưng họ mang đến những màn trình diễn đầy cảm xúc và chân thực. Vahid Mobasseri, trong vai Vahid, thể hiện xuất sắc hình ảnh một người đàn ông bị giằng xé giữa cơn giận dữ và sự nghi ngờ. Cảnh anh đối mặt với Eghbal, kiểm tra vết sẹo trên chân giả của người đàn ông nà, là một khoảnh khắc đầy sức mạnh, nơi cảm xúc bùng nổ mà không cần đến lời thoại dài dòng.

Maryam Afshari, trong vai Shiva, mang đến một góc nhìn khác về những vết thương tâm lý mà chế độ áp bức để lại, đại diện cho sự thay đổi trong xã hội Iran sau phong trào “Phụ nữ, Cuộc sống, Tự do”. Trong khi đó, Hadis Pakbaten (Goli) và Majid Panahi (Ali) mang đến sự cân bằng giữa nỗi đau và hy vọng, khi câu chuyện tình yêu của họ bị gián đoạn bởi bóng ma của quá khứ. Mohamad Ali Elyasmehr, với vai Hamid, tạo nên một nhân vật vừa đáng sợ vừa đáng thương, đại diện cho sự bùng nổ của cơn giận không thể kiềm chế.

Ebrahim Azizi, người duy nhất trong dàn diễn viên là diễn viên chuyên nghiệp, mang đến một màn trình diễn đầy sắc thái trong vai Eghbal. Anh khiến khán giả không thể chắc chắn liệu nhân vật của mình là một nạn nhân vô tội hay một kẻ thủ ác đang che giấu quá khứ. Sự mơ hồ này là một trong những yếu tố làm nên sức hút của bộ phim.

Ý nghĩa chính trị và nhân văn

It Was Just an Accident không chỉ là một bộ phim ly kỳ mà còn là một lời cáo buộc mạnh mẽ đối với chế độ độc tài Iran. Lấy cảm hứng từ chính những trải nghiệm của Panahi trong tù, bộ phim phản ánh sự tàn bạo của hệ thống nhà nước và những vết sẹo mà nó để lại trên những con người bình thường. Tuy nhiên, điều làm nên sự khác biệt của Panahi là cách ông không chỉ dừng lại ở việc lên án mà còn đặt ra những câu hỏi sâu sắc về đạo đức và nhân tính. Liệu trả thù có thực sự mang lại công lý? Liệu những nạn nhân có thể vượt qua nỗi đau để tha thứ?

Bộ phim cũng là một lời tri ân đến những nghệ sĩ Iran, đặc biệt là các nữ đạo diễn, những người phải đối mặt với sự đàn áp vì lên tiếng cho tự do. Trong bài phát biểu nhận giải Cành cọ vàng, Panahi đã kêu gọi người dân Iran gác lại mọi khác biệt để đoàn kết vì tự do, một thông điệp đầy ý nghĩa trong bối cảnh chính trị căng thẳng tại quê nhà ông.

	Đạo diễn mới ra tù giành giải Cành cọ vàng tại Cannes 2025
	'Dự án phim ngắn CJ' mùa 6: Cuộc thi làm phim tài trợ 1,5 tỷ đồng đưa tác phẩm đến Cannes, Berlin, Venice