Paulina: Sức mạnh của niềm tin

(TGĐA) - Một luật sư quyết định trở thành giáo viên trung họcvà cô theo đuổi lý tưởng của mình đến mức lý tưởng đó gần như trở thành bệnh lý. Một bộ phim khiêu khích người xem bằng ngôn ngữ đầy tính thuyết phục. Một diễn xuất quyết liệt, dữ dội của nữ diễn viên Dolores Fonzi, trong vai “nữ anh hùng” – linh hồn của bộ phim. Cô chính là mắt xích kết nối mọi người xung quanh mình, thúc đẩy họ chuyển động và khơi dậy nhận thức của người xem. Cô là Paulina và tên của bộ phim là Paulina.

Paulina lấy cảm hứng từ bộ phim ra đời cách đây 56 năm có tựa đề La Patota, từng được ví như một câu chuyện ngụ ngôn. Bộ phim mở đầu bằng cảnh tranh cãi kịch liệt giữa Paulina và cha cô, Fernando - một thẩm phán. Trước quyết định từ chối công việc của một luật sư sắp lấy bằng tiến sỹ để về vùng nông thôn xa xôi, hẻo lánh làm nghề dạy học của con gái, cha của Paulina tất nhiên phản ứng dữ dội và đã xem đó là một hành động “lãng mạn ảo tưởng hippy". Nhưng Paulina không thay đổi ý định. Cô chuyển đến một ngôi làng đầy bụi bẩn gần biên giới Paraguay và Brazil và sống cùng với những người dân bản địa nghèo khó. Paulina cho rằng, thông qua việc giảng dạy chính trị ở trường, cô sẽ xem đó là cơ hội để tạo ra sự khác biệt trong cuộc sống của người dân theo cách mà công việc pháp lý của cha cô đang làm sẽ không bao giờ thực hiện được. Những ngày đầu tiên, Paulina không hòa nhập được với môi trường mới. Khi giảng về chính trị và quyền của người dân, cô cố gắng để minh họa dễ hiểu bằng cách giải thích rằng cô,với tư cách là một cán bộ nhà nước, làm việc vì học sinh chứ không vì bất cứ lí do gì. "Tôi ở đây để giảng dạy", cô nói. "Nếu các em không muốn đi học, coi như các em đã bỏ lỡ cơ hội". Lời mời gọi này, theo một cách tự nhiên, đã tạo cảm hứng cho hầu hết các học sinh lập tức... đứng lên bỏ về trong sự ồn ào. Khi cả nhóm cố gắng để thiết lập các quy tắc cho lớp học, Paulina cũng sớm nhận ra rằng đã không có nền dân chủ thật sự ở đất nước cô.Lớp học thường xuyên bị hoãn và sự bất hợp tác của học sinh, Paulina tạm thời tìm thấy niềm an ủi bằng tình bạn với đồng nghiệp mới Laura.

Ciro là một công nhân làm việc trong nhà máy cưa. Có tình cảm với Vivi – một phụ nữ góa chồng – nhưng bị cô này từ chối, Ciro cảm thấy rất ấm ức trong lòng và lên kế hoạch chiếm đoạt Vivi. Một buổi tối, do không nhìn rõ, Ciro đã nhầm Paulina với Vivi. Anh ta đã nhờ 4 học sinh trong trường của Paulina chặn cô lại và Ciro đã cưỡng hiếp Paulina. Nhưng sau đó, họ cũng biết là đã nhầm. Nhưng Paulina, vốn ngay lập tức không nhận ra những kẻ tấn công mình, vẫn tiếp tục công việc giảng dạy ở trường. Buổi sáng ngày hôm sau, cô quyết định lên lớp với bài học về Bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền và cô cũng bắt đầu nghi ngờ rằngmột số học sinh trong lớp có thể đã dính líu tới vụ việc hôm trước. Dù vậy, bằng cam kết lòng trung thành với lý tưởng, Paulina đã từ chối hợp tác với cảnh sát, thẩm phán khi họ tiến hành điều tra ngay cả khi cô biết tin mình đã có thai – hậu quả của vụ hãm hiếp. Paulina quyết định sinh con và tiếp tục theo đuổi mục tiêu của mình, mặc kệ sự hoảng loạn của mọi người xung quanh, sự tức giận của hệ thống luật pháp và sự quẫn trí bất lực của cha cô.

Phần sau của bộ phim là các cuộc gặp gỡ của Paulina với cán bộ y tế, cảnh sát, nhân viên tư vấn tâm lý... Nhưng, về cơ bản, cô không hề bị mắc kẹt trong những rắc rối của chính mình. Paulina thà hiểu kẻ tấn công cô hơn là trừng phạt họ. Nhưng sự thật phũ phàng mà đạo diễn Santiago Mitre muốn nhấn mạnh là: một giáo viên, một luật sư sẽ phản ứng thế nào khi bị tấn công tình dục bởi những kẻ không hiểu nhiều về pháp luật.Dư chấn của cuộc tấn công ấy không phải sự phức tạp trong tâm lý của nạn nhân mà nó đã mở rộng ra ngoài, tới gia đình và bạn bè của cô, tới thủ phạm và những người ngoài cuộc. Được dẫn dắt bởi lối diễn xuất mạnh mẽ từ trong nội tâmcủa nữ diễn viên Dolores Fonzi trong vai nữ nhân vật chính Paulina, bộ phim đã né tránh câu trả lời đơn giản cho câu hỏi từ bên ngoài nhìn vào sự việc. Nó được đẩy lên ở mức độ tinh tế bằng cách giữ khoảng cách trong mối quan hệ của nạn nhân với sự tàn bạo – được coi là trung tâm của câu chuyện phim.

Trong bộ phim mới Paulina, Mitre cũng giữ lối làm phim trần thuật khi ống kính máy quay của nhà quay phim Gustavo Biazzi dường như muốn soi thấu mọi ý nghĩ của nhân vật chính được biểu hiện bằng những khuôn hình quay cận gương mặt cô. Paulina dường như cô đơn với lựa chọn và lý tưởng của mình. Tương tự, Ciro là người duy nhất trong nhóm côn đồ tấn công Paulina không phải là học sinh của cô. Từ nút thắt quan trọng này, các nhà làm phim đã tạo ra một loạt các tình tiết mở rộng câu chuyện mà họ đang kể bằng cách tạo ra động lực và phản ứng của tất cả mọi người vốnđang hướng sự chú ý vào Paulina. Kể cả người xem. Đặc biệt ở phần sau của bộ phim.Người xemđã thấy rõ những nỗ lực tranh đấu của Fernando khi ôngxem đó là bằng chứng cho việc ông ngăn cản con gái trước đó là hoàn toàn đúng. Đó cũng là cuộc đấu tranh của người bạn trai của Paulina, Alberto. Anh chấp nhận quyết định của Paulina sẽ không tiết lộ với báo chí sau khi cô nói với anh rằng cô có thể xác định được thủ phạm đã hãm hại mình. Mỗi người đều có những lý do riêng buộc họ phải né tránh sự thật mà họ đã biết. Đó là điều vô cùng khó khăn. Nhất là với những người học tập và hiểu biết về công lý, luật pháp.

Bằng cách buộc người xemphải được hỏi những câu hỏi mà Fernando, Alberto, Laura và thậm chí bản thân Paulina đang được hỏi, Mitre cũng như đồng tác giả Mariano Llinas đã mở một cảnh cửa hấp dẫn với các xung đột về ý thức hệ được kiểm chứngthông qua sự trải nghiệm bằng bạo lực. Đó là cuộc tấn công để lại hậu quả thể chất là cái thai của Paulina, và khi Fernando đi ngược lại mong muốn con gái của mình để tìm kiếm công lý cho lý lẽ của ông.Thành công của các cuộc đối đầu giúp cho bộ phim tránh sự phẫn nộ quen thuộc của người xem hoặc cảm giác an ủi cho họ. Và phần thưởng cho đạo diễn Mitre từ các Liên hoan phim khắp thế giới trước khi giành giải Phim hay nhất LHP Quốc tế Bắc Kinh 2016 chính là cảnh kết phim tuyệt vời của hai cha con, trong đó Fernando bày tỏ sự thất vọng đau đớn của mình khi Paulina cuối cùng đã thừa nhận chiều sâu trong nỗi đau của cô.

Paulina đã khích lệ khán giả dấn thân vào cảm xúc của nhân vật, đưa họ đến với một sự hiểu biết phức tạp hơn về hành vi của nhân vật chính. Bộ phim, về cơ bản đã không bị nặng nề bởi các cuộc xung đột chính trị; lý tưởng cá nhân, và thái độ của cộng đồng.Khi một người phụ nữ bị tấn công, cô ấy có thể tìm kiếm sự trả thù, có thể tìm kiếm công lý nhưng cô ấy cũng có thể không làm gì cả. Và không ai có thể hiểu lý do gì khiến cô có sự lựa chọn đó, bởilựa chọnlà điều duy nhất mà cô sở hữu.

Mỹ Linh