Tọa đàm: Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh

(TGĐA) - Sáng 28/10, nằm trong chương trình Liên hoan phim ngắn TP.HCM lần thứ nhất, tại trụ sở Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật TP.HCM, Hội Điện ảnh TP.HCM đã tổ chức buổi tọa đàm “Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại TP.HCM’’.

Sân khấu kịch nói Việt Nam kỷ niệm 100 năm với chương trình 'Tọa đàm nghệ thuật' Sân khấu kịch nói Việt Nam kỷ niệm 100 năm với chương trình 'Tọa đàm nghệ thuật'
Toạ đàm Đề cương về văn hóa Việt Nam và sự phát triển của văn học nghệ thuật Việt Nam Toạ đàm Đề cương về văn hóa Việt Nam và sự phát triển của văn học nghệ thuật Việt Nam

Tham dự có nhiều nghệ sĩ trong ngành, song điều đáng tiếc là sự vắng mặt của rất nhiều thí sinh đang tham dự LHP ngắn.

Tọa đàm: Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh
PGS-TS Trần Luân Kim

PGS-TS Trần Luân Kim, chủ tọa đàm cho biết: Đã có 11 tham luận gửi tới tọa đàm, phần lớn xoay quanh tầm quan trọng của phim ngắn - cơ hội vàng, là nhịp cầu, bệ phóng cho những người làm phim, nhất là với các bạn trẻ. Họ được thể hiện từ nhiều góc nhìn, tư duy của mình, hy vọng mang lại cho khán giả những thước phim tinh tế, sâu sắc và ý nghĩa nhất...

Tọa đàm: Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên bằng sự chuyên nghiệp khẳng định ngay yêu cầu tiên quyết đầu tiên của người muốn làm phim ngắn là phải bấm máy không được ngắm quá 30 giây, quay gì cũng không được dưới 30 giây. Chính vì vậy đòi hỏi sự quan sát rất kỹ và nhận thức rất cao. Phim ngắn là những bài học, thể nghiệm cùng những kỹ năng vô giá mà chỉ có thể học được khi làm phim. Với những nhà làm phim trẻ, làm nhiều phim ngắn đồng nghĩa với việc xác định con đường làm phim của mình thực sự nghiêm túc và chuyên nghiệp. Phim ngắn chính là tín hiệu về chất lượng của nền điện ảnh trong tương lai. Khi có nhiều bộ phim ngắn có chất lượng ra đời, chúng ta có quyền hy vọng về một thế hệ những người làm điện ảnh tài năng đang hình thành. Các quốc gia có nền điện ảnh mạnh đều thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ mạnh mẽ cho những nhà làm phim trẻ thông qua các hoạt động hỗ trợ làm phim ngắn. Tất cả các Liên hoan phim lớn nhất trên thế giới đều cho các hạng mục giải thưởng cho phim ngắn. Tiền thưởng cho phim ngắn đoạt giải có khi còn lớn hơn cả những phim dài đoạt giải. Vì những người làm phim ngắn thực sự cần những đồng tiên đó để sống và chuẩn bị cho bộ phim dài trong tương lại của họ. Nhiều quốc gia cũng hình thành những quỹ hỗ trợ cho làm phim ngắn. Nhiều tổ chức phi chính phủ tài trợ cho các hoạt động làm phim ngắn. Vì đơn giản họ hiểu rằng phim ngắn chính là sức mạnh của nền điện ảnh trong tương lai.

Tọa đàm: Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Đạo diễn - NSND Đào Bá Sơn

Đạo diễn - NSND Đào Bá Sơn ở cả 3 cương vị vừa làm nghề, làm thầy và là Chủ tịch hội đồng chung khảo LHP ngắn nhận định: Do mỗi thời đại đều có những dấu ấn rất khác nhau và cách thể hiện cũng đều khác nhau. Ông lại có cái nhìn rất trẻ… Bản thân ông luôn phải làm trẻ chính mình để tiếp cận và truyền đạt kiến thức phù hợp cho các em (cần phải hiểu lớp trẻ đang nghĩ, cần gì và muốn làm gì?). Luôn động viên, khuyến khích các bạn trẻ cần biết sáng tạo. Thực tế hiện nay muốn làm phim ngắn cho sự khởi nghiệp, trước tiên về kỹ thuật chỉ cần cái máy chụp hình, thêm chút kiến thức và đặc biệt là tình yêu là chúng ta có thể thực hiện một bộ phim. Còn tài năng nghệ thuật đòi hỏi phải có năng khiếu.

Tọa đàm: Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh
PGS-TS-NGƯT Phan Bích Hà

PGS-TS-NGƯT Phan Bích Hà nêu rõ: Liên hoan phim ngắn không chỉ là cơ hội vàng để các nhà làm phim thể hiện được tài nghệ của mình, mà còn mang đến cho khán giả những thước phim tinh tế và ý nghĩa. Trong thực tế vai trò và những đóng góp của thể loại phim ngắn với sự phát triển của điện ảnh là rất quan trọng, đã có rất nhiều tác phẩm để lại trong lòng công chúng những thông điệp, những câu chuyện rất xúc động. Với cương vị đào tạo, bà vui mừng chia sẻ về một số phim đoạt giải thưởng cao càng tăng thêm tại các LHP hay Cánh diều đều do các em sinh viên thực hiện và khẳng định với thành tích này càng minh chứng cho công tác đào tạo chuyên ngành nghệ thuật là hoàn toàn đúng hướng. Đây là niềm vui của những người gieo trồng, vun xới nhất là trong lĩnh vực nghệ thuật đặc thù. Hy vọng trong các trường đạo tạo chuyên ngành này, sẽ có thêm nhiều em thực hiện tốt thể loại phim ngắn, bởi các em chưa bị câu thức bởi yếu tố gì mà có thể tung bay trong sáng tạo… Và nên chăng tại các cuộc LHP, Cánh diều quy mô sẽ có thêm giải thưởng phim ngắn chính thức… bởi hiệu quả của phim ngắn thật tuyệt vời mà làm phim ngắn để đạt tiêu chí hay là cực kỳ khó.

Tọa đàm: Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Đạo diễn Xuân Phượng

Đạo diễn Xuân Phượng vẫn nặng tình với những thước phim tư liệu lịch sử quý giá thời chiến tranh của các đạo diễn lão thành Cách mạng. Bà luôn muốn nhắc lại cho các nhà làm phim trẻ về tinh thần làm nghề, về ý thức trách nhiệm, về sự sáng tạo trong muôn vàn điều kiện làm phim khó khăn… Và trên hết đó vẫn là một tấm lòng thủy chung với nghề cùng một nhân cách sống tự tôn với truyền thống dân tộc… hy vọng mới có thể tạo nên những ý tưởng tốt khi làm phim…

TS-Nhà báo Nguyễn Thị Kim Ửng lại chia sẻ từ góc nhìn nghiên cứu: Chúng tôi đã có dịp xem 6 phim truyện ngắn của Úc chiếu trong 75 phút. Mỗi phim khoảng 7 - 8 đến 10 phút nhưng cách kể rất hay, giàu cảm xúc. Các phim đều đưa ra thông điệp ý nghĩa. Trong thực tế, phim ngắn là vấn đề được các đạo diễn thường chia sẻ với các nhà làm phim trẻ, với sinh viên các trường Điện ảnh. Nhớ lại qua những lần được tập huấn về một số chuyên đề điện ảnh, chúng tôi có dịp tiếp xúc, giao lưu cùng đạo diễn Phillip Noyce, đạo diễn Pepe Danquart; từng nghe các đạo diễn trao đổi những kinh nghiệm liên quan đến câu chuyện làm phim ngắn.

Đạo diễn Phillip Noyce: Luôn quan sát cuộc sống và bắt đầu từ những bộ phim ngắn. Ông nhấn mạnh: "Phải làm phim ngắn hay. Đó là khởi đầu cho những bước thành công tốt trong tương lai. Còn đạo diễn Pepe Danquart quan niệm rằng phim ngắn tạo nguồn cảm hứng làm phim dài. Chúng ta phải tạo được sự tin cậy, một niềm tin với những người tham gia diễn xuất, những người cộng sự với mình". Đó là chiếc chìa khóa đầu tiên của ông khi bước vào nghề điện ảnh.

Từ những câu chuyện về phim ngắn được các đạo diễn chia sẻ, cho thấy phim ngắn là sự khởi đầu để đến phim dài. Làm phim ngắn hay cũng là sự tạo đà thành công cho phim dài hay trong tương lai. Có thể nói, LHP ngắn TP.HCM 2023 lần đầu tiên được tổ chức là những tín hiệu vui, đầy hứa hẹn, hy vọng sẽ tạo động lực tích cực cho các nhà làm phim trẻ trong thời gian tới.

Nhà báo Trần Việt Văn khẳng định ngay: Trước hết phải thấy, phim ngắn đang có xu hướng dài ra. Nếu như trước đây, nhiều khi phim ngắn chỉ là những lát cắt dài 5-10 phút thì giờ đây nhiều phim ngắn lên tới 30-35 phút. Điều này có hai mặt khi có phim ngắn cần phải đủ dung lượng để chuyển tải một câu chuyện có lớp lang bài bản. Ngược lại có những phim bị kéo dài không cần thiết thành ra thừa thãi, vô duyên. Cách kể của phim ngắn rất quan trọng. Kể sao cho hay, hấp dẫn và gợi liên tưởng cho người xem. Phim ngắn dạng đương đại với cách kể thoạt nhìn tưởng đơn giản nhưng lại rất công phu, chăm chút từng chi tiết một với những cảnh quay đầu tư dựng cảnh nhiều khi như những bức tranh đương đại càng hiếm hơn.

Phim ngắn có thể là phim truyện, phim tài liệu, hoạt hình nhưng đa phần các bạn thích làm phim truyện, có lẽ vì sự hư cấu cho phép trong phim truyện hấp dẫn hơn, hay còn bởi làm phim tài liệu hay không phải dễ. Các bạn phía Nam nhìn chung làm phim dụng công hơn phía Bắc. Cách tiếp cận các vấn đề cũng mới mẻ hơn, cách kể có pha chút hài hước hơn. Từ phim ngắn lên phim dài là cả một bước chuyển lớn mà không phải ai cũng làm được.

Tọa đàm: Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Đạo diễn - NSND Hà Bắc

Đạo diễn - NSND Hà Bắc, từng 3 lần làm giám khảo LHP ngắn ở Bỉ, Pháp và Ấn Độ cho biết: Phim hoạt hình trên thế giới được đánh giá rất cao, là niềm tự hào cho một nền điện ảnh. Để thực hiện 1 mét phim hoạt hình bằng 10 mét phim truyện. Ở Việt Nam, mỗi năm chúng ta chỉ làm khoảng 10 phút phim (trong khi đó phim truyền hình một ngày quay được mấy chục phút). Làm hình cho phim hoạt hình không hề đơn giản. Rất cần đủ 3 yếu tố là kinh phí, kỹ thuật và nhân tài. Đó là chưa kể tới cơ chế nhà nước, việc đào tạo và làm phim hoạt hình thiếu chuyên nghiệp. Ở Việt Nam mặt bằng cảm nhận về phim hoạt hình chưa nhiêu, còn khá tạm bợ, vẫn quan niệm hoạt hình là cho trẻ em, chưa coi đó là một dòng phim rất cần cho cả người lớn lẫn trẻ em. Vấn đề thực hiện 1 bộ phim hoạt hình ra rạp hiện nay ở nước ta còn rất nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhất là phần mềm kỹ thuật chưa chuẩn, bản quyền kỹ thuật chưa rõ ràng… Có thể nói hoạt hình Việt Nam vẫn còn xa đường quốc lộ lắm… Hy vọng các nhà làm phim trẻ hiện nay cần khai thác, thể hiện nhiều hơn về vẻ đẹp muôn màu của cuộc sống, thay vì chạy theo những góc khuất, vấn đề tiêu cực. Hiện tôi đang muốn làm lại bộ phim Dế mèn phiêu lưu ký dự kiến khoảng 10 tỷ đồng cho 15 tập phim mà mãi vẫn chưa đủ kinh phí để có thể thực hiện…

Tọa đàm: Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Nhà sản xuất Lưu Ly

Lưu Ly - nhà sản xuất phim ngắn Bắp ế cũng dự thi LHP ngắn lần thứ nhất mạnh dạn đưa ra quy trình “nhiêu khê” trong hành trình xin giấy phép muốn đưa phim ngắn ra nước ngoài tham dự LHP phải trả lời trước những câu hỏi như phim độc lập, hay giải trí, được phát hành chưa, một khán giả đầu tiên là ai? Để trả lời những câu hỏi đó thật quá khó với bộ phim. Cô mong muốn sẽ có một quỹ hỗ trợ cho các bạn làm phim trẻ để giúp họ phần nào trong việc làm phim cũng như giới thiệu tham gia LHP, hay phát hành phim…

Được biết LHP Quốc gia vốn không có hạng mục thi phim ngắn. Nhưng tin vui là trong LHP VN lần thứ 23 tại Đà Lạt tới đây trường đại học SK-ĐA Hà Nội chính thức có đoàn phim sinh viên gồm 9 bạn cùng làm chung một phim tốt nghiệp. Như vậy lần đầu tiên trên thảm đỏ có đoàn phim sinh viên ý nghĩa.

Sân khấu kịch nói Việt Nam kỷ niệm 100 năm với chương trình 'Tọa đàm nghệ thuật' Sân khấu kịch nói Việt Nam kỷ niệm 100 năm với chương trình 'Tọa đàm nghệ thuật'

(TGĐA) - Chào mừng kỷ niệm 100 năm Sân khấu kịch nói Việt Nam, hòa ...

Toạ đàm Đề cương về văn hóa Việt Nam và sự phát triển của văn học nghệ thuật Việt Nam Toạ đàm Đề cương về văn hóa Việt Nam và sự phát triển của văn học nghệ thuật Việt Nam

(TGĐA) - Sáng ngày 2/3 tại trụ sở Liên hiệp các Hội Văn học nghệ ...

Vũ Liên

Photo: Kháng Trường, Đoàn Đức Thắng, Kiều Anh Dũng