Willem Dafoe: Tôi tìm thấy tự do khi diễn xuất!

(TGĐA) - Willem Dafoe đã ba lần được đề cử Oscar với các vai phụ và năm 2019, lần đầu tiên nam diễn viên cá tính này được đề cử với vai chính trong At Eternity's Gate. Trong phim, ông khiến khán giả bất ngờ và khuất phục khi thể hiện xuất sắc khát vọng sáng tạo tới mê đắm của danh họa Hà Lan nổi tiếng Van Gogh. Ông đã làm điều đó thế nào? Và đây là điều mà Willem Dafoe trải lòng.

willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat Willem Dafoe sẽ tham gia bộ phim mạo hiểm ‘Togo’ của Disney
willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat Willem Dafoe sẽ tham gia bộ phim kinh dị ‘The Lighthouse’
willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat
Willem Dafoe

Xin bắt đầu từ câu hỏi truyền thống, ông bắt đầu tham gia bộ phim như thế nào?

Tôi quen biết đạo diễn, họa sĩ Julian Schnabel gần 35 năm, hay gặp gỡ nhau. Julian thường làm nhiều việc một lúc, ông vừa vẽ tranh vừa viết kịch bản. Một lần, ông bảo tôi đọc cuốn sách Cuộc đời Van Gogh của Gregory White Smith và Steven Hafeh, mặc dù ông hoàn toàn không tin tưởng rằng sẽ chuyển thể nó. Một lần khác, ông đến gặp tôi và chúng tôi diễn thử. Cả hai tìm được một bộ râu cằm giả rất xấu (lúc bấy giờ tôi cạo nhẵn râu) và quay một vài cảnh. Mọi chuyện bắt đầu từ đấy.

Cuốn sách mà ông vừa nói tới được coi là khá mâu thuẫn, vì các tác giả cho rằng Van Gogh bị giết. Ông nghĩ gì về điều đó?

Bộ phim của chúng tôi, tất nhiên, là một tác phẩm độc lập với cuốn sách. Chúng tôi thích thể hiện tư tưởng của cuốn sách hơn là tuyên bố thẳng rằng “Van Gogh là con người như thế nào, ông bị giết ra sao, đâu là sự thật”. Mặt khác, trong phim phần kết được thực hiện khá trừu tượng: chúng ta không nhìn thấy trên thực tế Van Gogh có bị bắn không và ai làm điều đó. Chúng ta nhận được một ít thông tin: trong phim, lúc đó không ai nhìn thấy Van Gogh, chúng ta chỉ nghe tiếng súng nổ. Nhưng những cảnh này gắn với nhau một cách logic. Vì vậy bạn tự rút ra kết luận khi xem phim. Ví dụ, có thể cho rằng Vincent đã tự sát.

willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat
Cảnh trong phim At Eternity's Gate

Để thâm nhập vào trí tuệ của họa sĩ, người nghệ sĩ cần gì?

Đúng ra đây là câu hỏi dành cho Julian, mặc dù tôi cũng là nghệ sĩ. Ngoài ra, trong một ý nghĩa nhất định, bộ phim này được thực hiện không hoàn toàn theo cách thông thường, bởi Julian am hiểu nghệ thuật rất sâu sắc, ông có mối liên hệ riêng tư với nghệ thuật.

Nghĩa là, để làm một bộ phim như vậy về Van Gogh cần một đạo diễn kiêm họa sĩ?

Vâng, để làm một bộ phim về Van Gogh như chúng tôi đã làm quả là cần một họa sĩ. Tôi muốn nói rằng trên màn ảnh đúng là Van Gogh của chúng tôi, với ai đó con người này có thể hoàn toàn khác. Nhưng đó chính là Van Gogh mà tôi muốn thể hiện trong cuộc đời. Ở ông có một cái gì đấy đặc trưng cho tất cả chúng tôi, một phần của tôi, một phần của chính Van Gogh, một phần của Julian, một phần của nhà quay phim Benoit Delhomme, đây là bộ phim rất logic.

Chúng tôi có một kịch bản tốt, nhưng dù sao ngày nào chúng tôi cũng đi vẽ ngoài trời và nhiều cái vẽ trực tiếp trong quá trình dàn cảnh mới. Chúng tôi làm bộ phim này cũng giống như bạn ra ngoài thiên nhiên vẽ ngẫu hứng. Đôi khi chúng tôi kết thúc sớm hơn và sau khi ăn trưa chúng tôi đi dạo rất lâu, chúng tôi vẽ, quay cảnh cây cối. Nói chung, không khí trên trường quay rất ấm cúng. Đây là một bộ phim rất riêng tư, nó không hề giống những bộ phim khác, trống rỗng và công nghiệp.

willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat
Willem Dafoe vai danh họa Van Gogh

Trong thời gian làm phim ông có vẽ nhiều ngoài thiên nhiên không? Điều đó có giúp ích gì cho ông không?

Thường xuyên. Thực ra điều đó giúp tôi thâm nhập sâu một số cảnh. Ví dụ, bạn có nhớ cảnh tôi vẽ bức tranh những đôi giày không? Tôi bị tác động rất mạnh bởi tôi phải tự vẽ. Và điều dễ hiểu là tôi không thể tiếp tục vẽ bức tranh ấy nếu chúng tôi quay lại cảnh này, lúc đó phải làm lại từ đầu.

Cuối cùng, tôi vẽ bức tranh trước ống kính hai lần, lần thứ nhất tôi gặp khó khăn và Julian đã giúp tôi, dù sao tôi cũng là họa sĩ không tốt lắm. Trong cảnh đó bạn thấy rõ tôi kết hợp tất cả các màu này như thế nào, lúc đầu trông thật xấu, nhưng sau đó bỗng nhiên tất cả trở nên hài hòa, các màu bắt đầu run rẩy, gắn kết với nhau. Vì vậy mà tôi khâm phục Van Gogh: ông không phải là họa sĩ vẽ thiên nhiên, nhưng ông nắm bắt được ánh sáng nào đấy, sự run rẩy, năng lượng. Ông nói về điều đó trong phim và tôi có thể cảm nhận được tất cả, khi bắt đầu tự vẽ.

willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat
Willem Dafoe vai danh họa Van Gogh trong At Eternity's Gate

Về mặt thể chất, ông chuẩn bị vai diễn của mình như thế nào? Ông tìm cách tiếp cận với những gì đã làm trong phim, đi lại, nói năng như thế nào? Ông có thưởng thức một loại nhạc nào đó đặc biệt không?

Tôi không nghĩ nhiều về điều đó, tôi nghĩ rằng cơ thể tôi tự quyết định nó phải làm việc như thế nào. Điều chủ yếu là tập trung vào nhiệm vụ. Tôi không có một giải pháp riêng nào về việc tôi phải ứng xử thế nào trước ống kính, tất cả đều diễn ra ngay tức thì. Julian có mở một loại nhạc nào đó, nhưng nó không hợp với tôi. Tôi chủ yếu nghe tiếng gió tháng 11 thổi rất mạnh lúc chúng tôi đóng phim.

Trong phim, Van Gogh nói rằng ông quả là rất cần vẽ tranh. Còn ông cũng cần đóng phim phải không?

Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta ai cũng muốn trở nên hữu ích. Tôi không muốn nói rằng tôi được sinh ra để làm diễn viên, nhưng đó là cái tôi thích làm, là công việc mà ở đó tôi tìm thấy tự do cho bản thân. Bởi đó chính là công việc mỗi lần một khác. Hơn nữa, tôi là người không hoàn toàn có ý tưởng của mình, tôi chỉ là người thực thi tư tưởng của người khác, đó là sự đóng góp của tôi cho nghệ thuật.

willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat
Willem Dafoe

Trong phim có một cuộc tranh luận quan trọng giữa Van Gogh và Gaugin về việc cần vẽ nhanh như thế nào. Nhân đây xin hỏi ông về điện ảnh. Theo ông, có nên làm phim nhanh không hay cần dừng lại một thời gian để cân nhắc cho kỹ?

Đây là một câu hỏi hay. Tôi thích cả hai. Thông thường, tôi thích làm phim nhanh. Ví dụ, tôi nhớ phim Cám dỗ cuối cùng của Christ (The Last Temptation of Christ) được làm rất nhanh, như người ta nói: thời gian là vàng bạc, mà tiền rất cần trong điện ảnh. Một mặt, nếu quá tiết kiệm, có thể bạn không đủ thời gian cân nhắc cẩn thận hay suy nghĩ chín chắn về công việc làm phim, nhưng mặt khác, nếu có nhiều thời gian bạn quay nhiều tư liệu và không biết kết thúc như thế nào. Vì thế tôi thích làm phim nhanh: bạn không có thời gian suy nghĩ.

willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat
Tôi là người không hoàn toàn có ý tưởng của mình, tôi chỉ là người thực thi tư tưởng của người khác

Giống như Vincent nói trong phim “Khi tôi vẽ...”

“...tôi không nghĩ”, vâng. Tất nhiên, điều đó không có nghĩa là bạn bị phẫu thuật thùy não, điều đó có nghĩa là bạn làm việc ở một cấp độ ý thức khác. Khi bạn thực sự thâm nhập vào một điều gì đấy, bạn không nghĩ về cái cụ thể và công việc dễ thành công. Để làm cái mà bạn thậm chí không thể hình dung nổi, cần dựa vào bản năng của mình. Chính Julian đã hành động như vậy khi ông làm phim, dường như ông đứng bên cạnh bức tranh và nghĩ làm thế nào vẽ cho thật đẹp. Tôi rất thích phương pháp làm việc như vậy.

Ông có vẽ tranh không?

Rất ít. Tôi vẽ tranh lâu lắm rồi, đó là những tác phẩm hoàn toàn ở trình độ khác mà tôi rất thích. Tôi vẽ sơn dầu, khi vẽ những bức khổ lớn, tôi phát hiện ra rằng xưởng vẽ có ý nghĩa rất quan trọng. Tôi đã tặng cho nữ đạo diễn Kathryn Bigelow một bức tranh rất đẹp, hiện nay chị đang treo trong nhà. Tôi biết Kathryn đã lâu. Nhưng những bức khác tôi không muốn tặng cho ai hết (cười).

willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat
Willem Dafoe đã ba lần được đề cử Oscar với các vai phụ và năm 2019
Tôi không muốn nói rằng tôi được sinh ra để làm diễn viên, nhưng đó là cái tôi thích làm, là công việc mà ở đó tôi tìm thấy tự do cho bản thân.
willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat Willem Dafoe, Paul Greengrass được bổ sung vào danh sách nhận giải danh dự tại Gotham Awards 2018
willem dafoe toi tim thay tu do khi dien xuat Willem Dafoe sẽ tham gia bộ phim mạo hiểm ‘Togo’ của Disney

Trần Hậu