Hiệp hội kỹ xảo điện ảnh và hoạt hình Việt Nam (VAVA) lần đầu tiên công bố 'Cuộc thi sáng tạo IP hoạt hình'

	Hiệp hội Kỹ xảo Điện ảnh và Hoạt hình Việt Nam (VAVA) chính thức được thành lập
	Talkshow Animation: Kể chuyện bằng diễn hay kỹ thuật thổi hồn cho những thứ vô tri vô giác

Đến dự có ông Jeremy Segay, đại diện Đại sứ quán Pháp khu vực Đông Nam Á, bà Vũ Nguyễn Phúc Anh, giám đốc Hiệp hội kỹ xảo và hoạt hình Việt Nam (VAVA); ông Minh Beta, nhà sáng lập và Giám đốc Beta group - thành viên ban giám khảo cùng đại diện giảng viên các trường đại học và các studio tại TP. HCM.

Ngành hoạt hình Việt Nam cần lấy việc sáng tạo, nuôi dưỡng IP thành trọng tâm, một cơ hội các dự án do người Việt sáng tạo được tôn vinh và đầu tư phát triển. Xuất phát từ mục tiêu đó, Hiệp hội Kỹ xảo và Hoạt hình Việt Nam (VAVA) chính thức phát động cuộc thi Vietnam Animation IP Contest: “Your Creative Spirit – From Vietnam to the World!” (Sáng tạo Việt – Bay xa thế giới!).

Được tài trợ bởi Đại sứ quán Pháp và Viện Pháp tại Việt Nam, cuộc thi Vietnam Animation IP Contest hướng đến việc tìm kiếm, ươm mầm và hỗ trợ các dự án hoạt hình Việt Nam có tiềm năng thương mại hóa và vươn ra thị trường quốc tế. Đây là một bước quan trọng nhằm xây dựng hệ sinh thái hoạt hình bền vững tại Việt Nam, nơi các nghệ sĩ, studio và dự án gốc được kết nối, hỗ trợ và tiếp cận nguồn vốn phát triển.

Bà Vũ Nguyễn Phúc Anh - Giám đốc VAVA cho biết: Ngành hoạt hình và kỹ xảo hình ảnh ở Việt Nam có thể nói đang âm thầm hoạt động nhưng phát triển khá mạnh mẽ. Phần lớn hoạt động hiện nay là tập trung vào gia công cho các dự án quốc tế. Mô hình “làm thuê” này mang lại nguồn thu không hề nhỏ. Nhiều studio nội địa hiện vận hành với quy mô doanh thu hàng trăm đến hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Thực tế, hơn 60% studio hoạt hình và VFX tại Việt Nam đã tham gia khá sâu vào các dự án quốc tế. Các nghệ sĩ Việt từng góp phần vào những dự án lớn như Igor (2008) hay loạt phim Star Wars: Rebels, dù tên tuổi thường bị lu mờ sau hậu trường.

Đây cũng là con đường mà Trung Quốc, Hàn Quốc từng làm vậy, nhưng họ đã nhanh chóng học hỏi, tích lũy kinh nghiệm và vươn lên sở hữu những IP thành công toàn cầu. Ví dụ gần đây là phim hoạt hình Natra 2 của Trung Quốc thu về hơn 2 tỷ USD. Nếu Việt Nam không chuyển mình, sẽ mãi là “công xưởng không tên” của thế giới.

Sở hữu IP hoạt hình là cách để chúng ta kể câu chuyện của chính mình, bằng giọng của mình, với hình ảnh và văn hóa Việt. Ở Malaysia bắt đầu chiến lược phát triển hoạt hình từ năm 2005, thông qua cơ quan MDEC. Sau gần 20 năm, họ đã gặt hái thành quả rõ rệt. Năm 2009: Phim hoạt hình chiếu rạp đầu tiên ra mắt. Tính đến tháng 5/2025: Trong top 20 phim ăn khách nhất lịch sử điện ảnh Malaysia, có tới 5 phim là hoạt hình nội địa, với tổng doanh thu gần 1.000 tỷ đồng.

Điều đáng nói là Malaysia chỉ có 35 triệu dân, chưa bằng một nửa Việt Nam. Những cái tên như Upin & Ipin, BoBoiBoy, Ejen Ali đã trở thành biểu tượng văn hóa đại chúng, không chỉ trong nước mà cả khu vực.

Tìm nguồn IP hoạt hình - Tài sản trí tuệ

Trong phim ảnh, hoạt hình thì “IP” thường được hiểu là: Một hệ thống nhân vật, câu chuyện, hình ảnh… do cá nhân hoặc tổ chức sáng tạo ra, có bản quyền và có thể khai thác thương mại. Ví dụ: Pokemon, Doraemon, 7 viên ngọc rồng… là các IP đến từ Nhật Bản. Spiderman, Superman, Minions… là một số đại diện từ Mỹ.

Ông Minh Beta

Ông Minh Beta, nhà sáng lập và Giám đốc Beta group - thành viên ban giám khảo chia sẻ: Điện ảnh Việt Nam đang nỗ lực phát triển. Nhiều phim live-action vượt mốc 100 tỷ. Hệ thống rạp phục hồi mạnh mẽ. Đầu năm 2025, Beta Media bắt tay Aeon Entertainment (Nhật Bản), công bố dự án đầu tư 5.000 tỷ để mở 50 rạp chiếu mới - minh chứng cho niềm tin vào sức tiêu dùng nội địa. Ngoài ra với thị trường quốc tế, phim hoạt hình có lợi thế đặc biệt: ngôn ngữ hình ảnh phổ quát, dễ tiếp cận nhiều đối tượng hơn so với phim live-action. Nên viễn cảnh hoạt hình Việt Nam được chiếu ở màn ảnh rộng trên thế giới hoàn toàn khả thi nếu sản phẩm đủ hấp dẫn.

Giữa năm 2025, Việt Nam ghi nhận các nỗ lực đáng chú ý: Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm lầy lội và Trạng Quỳnh Nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu, Wolfoo và Cuộc đua tam giới. Đây là những bộ phim hoạt hình chiếu rạp đầu tiên, đánh dấu bước ngoặt cho ngành.

Tuy nhiên, doanh thu chưa tương xứng với nỗ lực của ekip: Dế Mèn thu hơn 20 tỷ sau 3 tuần - kỷ lục với phim hoạt hình nội địa, nhưng nhỏ bé so với mặt bằng chung của ngành. Trạng Quỳnh Nhí và Wolfoo cũng có doanh thu không cao, dưới 4 tỷ đồng mỗi phim.

Để thay đổi cuộc chơi, sự hỗ trợ từ Nhà nước là điều không thể thiếu. Cần có các chính sách cụ thể - từ quỹ hỗ trợ IP hay vườn ươm dự án, ưu đãi thuế, cho đến cải cách giáo dục, khuyến khích đào tạo - là thực tế và đủ để tạo động lực lớn để thúc đẩy ngành phát triển. Đối với cuộc thi đầu tiên này, ông Minh Beta rất hào hứng và cũng coi đây là thêm một quy trình trải nghiệm học hỏi cùng đặt niềm tin vào cuộc thi. Riêng về tiêu chí chấm giải ông nêu rõ: Ngay từ đầu các dự án phải xây dựng được ý tưởng IP cần có tiếng nói cá nhân độc đáo cùng một bản sắc riêng.

Đối tượng tham gia cuộc thi: cá nhân, nhóm hoặc studio Việt Nam, độ tuổi từ 18 trở lên,với mọi trình độ chuyên môn. Về chủ đề cuộc thi: Tất cả các chủ đề được luật điện ảnh cho phép; Cách thể hiện: Kỹ thuật 2D, 3D, stop motion hoặc kết hợp. Về thể loại là phim ngắn, phim dài hoặc series được trình bày một bản tiếng Việt và một bản tiếng Anh. Một bản thuyết trình (PDF) bao gồm: Tóm tắt ý tưởng, kịch bản, giá trị cốt lõi, đối tượng khán giả mục tiêu; Kế hoạch sản xuất; Tên tác giả và/hoặc studio tham gia phát triển dự án. Thời gian nhận bài dự thi từ nay đến ngày 1/10/2025.

Ban giám khảo gồm 5 người đều là những tên tuổi trong ngành: chính thức là bà Tường Vi - Trưởng bộ phận sản xuất phim tại CJ CGV Vietnam/V Pictures; ông Andy Cung - Đạo diễn - Biên kịch và họa sĩ storyboard tại Sony Picture; ông Minh Beta - Nhà sáng lập và Giám đốc Beta group; ông Mathieu - Animation Director tại Xilam…

Về giải thưởng được chia thành 2 nhóm: các bạn sinh viên hoặc mới tốt nghiệp có thể lựa chọn nộp dự án thi đấu trong hạng mục “Non-Student” giải Nhất cho sinh viên trị giá 60 triệu đồng và cạnh tranh cho các giải thưởng cao hơn với các đơn vị chuyên nghiệp, các studio có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực hoạt hình là giải nhất dành cho đối tượng chuyên nghiệp là 200 triệu đối với phim dài và 100 triệu đối với phim ngắn hoặc series. Ngoài ra còn có một giải thưởng của ban giám khảo trị giá 100 triệu đồng. Có tất cả 10 giải được trao với tổng trị giá lên đến 700 triệu đồng. Lưu ý các dự án đoạt giải phải sử dụng tiền thưởng được thực hiện (sản xuất) trực tiếp tại Việt Nam, không qua studio quốc gia khác.

Ngoài ra, trong khuôn khổ cuộc thi sẽ diễn ra hai buổi workshop với nội dung cụ thể: Vào ngày 23/8 sẽ tập trung làm rõ các yêu cầu của cuộc thi, hướng dẫn chi tiết cách chuẩn bị một hồ sơ dự thi đầy đủ, chỉn chu và đúng tiêu chí. Đây cũng là dịp để giải đáp trực tiếp mọi thắc mắc của các thí sinh trước khi bước vào giai đoạn nước rút.

Vào ngày 6/9 sẽ có sự tham gia của các chuyên gia trong ngành, cùng trao đổi và chia sẻ các bí quyết giúp nâng cao chất lượng hồ sơ, từ cách trình bày ý tưởng, xây dựng thế giới nhân vật cho đến yếu tố thể hiện bản sắc sáng tạo.

Hợp tác quốc tế: Chìa khóa then chốt thúc đẩy sự phát triển của ngành VFX tại Việt Nam (TGĐA) - Vừa qua, sự kiện khám phá, kết nối, hợp tác và phát triển ...

Hiệp hội Kỹ xảo Điện ảnh và Hoạt hình Việt Nam (VAVA) chính thức được thành lập (TGĐA) - Chiều ngày 18/2/2025, tại khách sạn Orchids, 192 Pasteur, quận 3, TP. HCM ...