Ngôi sao xanh Cánh diều vàng Bông sen vàng Haniff Oscar Cannes Venice

'Mulan' mới và canh bạc Trung Quốc của Walt Disney

(TGĐA) - Mulan (Hoa Mộc Lan) mới được thể hiện dưới dạng “live-action” (người thật việc thật pha hoạt hình) chứ không phải phim hoạt hình như bộ phim gốc phát hành năm 1998.

	Chân Tử Đan làm sư phụ Lưu Diệc Phi trong phiên bản 'Mulan' người thật
	Lưu Diệc Phi được giao vai chính trong bộ phim ‘Mulan’ của Disney

Khi ra bộ phim thứ hai kể lại câu chuyện thần thoại Hua Mulan trong văn học Trung Quốc được trình chiếu vào tháng 3/2020, Disney đặt mục tiêu chiếm lĩnh trái tim khán giả tại thị trường điện ảnh lớn thứ 2 thế giới này. Mulan (Hoa Mộc Lan) mới được thể hiện dưới dạng “live-action” (người thật việc thật pha hoạt hình) chứ không phải phim hoạt hình như bộ phim gốc phát hành năm 1998.

mulan moi va canh bac trung quoc cua walt disney

Mulan phiên bản 2020 do nữ diễn viên Lưu Diệc Phi đảm nhận

Trả Mulan về đúng với bản chất của nó

Trong Mulan mới không có những ca khúc hay những con rồng biết nói. Các nhân vật phản diện cũng là người Trung Quốc. Không có người cầm đầu đội quân hắc ám Hun. Nhưng Mulan được dự đoán sẽ trở lại thành công trên màn ảnh lớn tại Trung Quốc. Trước khi phát hành, Disney đã tung ra trailer của bộ phim, với nhân vật chính là một thiếu nữ cải trang thành nam nhân để gia nhập quân ngũ thay cho người cha đau yếu. Câu chuyện xảy ra vào thời đại phong kiến của Trung Quốc, triều đại Northern Wei khoảng 380 sau Công nguyên. Như vậy, Mulan mới sẽ tham gia loạt phim ăn khách vào thập niên 1990 của Disney, nay được hãng phim 21st Century (vừa được Disney sát nhập) làm sống lại với dạng thức mới “live-action” để tận dụng sự tiến bộ của kỹ thuật dàn dựng với sự trợ giúp của máy tính. Ví dụ Cinderella, The Jungle Book, Beauty and the Beast và Aladdin.

Con rồng trong phiên bản hoạt hình này sẽ không xuất hiện trong Mulan mới

Mulan gốc thất bại trên chính quê hương của nó khi ra rạp cách nay hơn 20 năm nên Disney không muốn tái diễn cảnh tương tự. Disney thề sẽ làm mọi cách để chiếm lĩnh trái tim của khán giả Trung Quốc với phiên bản nữ anh hùng mới. Ở phiên bản Mulan hoạt hình, Trung Quốc không phải thị trường chính, còn ở bộ phim mới này, Trung Quốc trọng tâm trước khi ra rạp tại các thị trường khác. Lý do đơn giản, thị trường Trung Quốc đã ngoi lên vị trí thứ 2 thế giới, chỉ thua Mỹ. Khoảng 70% doanh thu của các hãng phim Hollywood hiện nay đến từ các thị trường nước ngoài so với 30% cách nay 2 thập niên. Khán giả Trung Quốc hôm nay có thể thêm hàng triệu USD vào doanh thu phim Hollywood và đủ sức bù lại thâm hụt tại Mỹ. Vì vậy mục tiêu của Mulan là phải tạo ra cuộc bứt phá ngoạn mục tại Trung Quốc.

Củng Lợi và Lý Liên Kiệt cũng tham gia vào việc đưa Mulan gần với bản gốc và con người Trung Hoa

Disney biết rất rõ điều này nên đã dành ra 300 triệu USD làm Mulan - ngôi sao phim Hoa ngữ Củng Lợi đã tiết lộ như thế. Ngoài Củng Lợi còn có nhiều ngôi sao Hoa ngữ khác tham gia bộ phim. “Quan sát chiến lược sản xuất và tiếp thị của Disney cho thấy hãng phim đang tập trung tấn công vào thị trường Trung Quốc” - Stanley Rosen, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Southern California nói. Bài học đó đến từ các phim của Disney thất bại tại Trung Quốc trong khi hãng phim DreamWorks Studios của Steven Spielberg tách ra từ Disney vào năm 2016 lại thành công lớn với loạt phim hoạt hình Kung Fu Panda đậm chất Hoa, từ cách thể hiện nhân vật đến cảnh quan. Giáo sư Rosen lý giải: “Loạt phim Panda thành công vì DreamWorks đầu tư rất nhiều vào việc nghiên cứu hành vi của gấu trúc và nhờ góp ý của các chuyên viên về văn hóa và phong tục Trung Quốc”.

Chống “bạch hóa” các nhân vật trong phim

Phiên bản Mulan đậm chất Trung Hoa để hướng tới thành công ở thị trường này

Một vấn đề nữa phải xem xét là khán giả Trung Quốc hiện khó tính hơn trước nhiều. Nếu Disney muốn chiến thắng trái tim của họ thì phải đi theo hướng khác. Mulan cần đậm chất Trung Quốc để có thể đạt doanh thu cao. Nói thế có nghĩa là bộ phim không thể làm theo cách cũ. Ngoài con người, lồng đèn, pháo bông, gấu trúc; nhiều đặc trưng khác của văn hóa và phong cảnh Trung Quốc cũng phải đưa vào. Chất khôi hài và các mối quan hệ trong phim cũng thế, phải loại hết chất Mỹ và phải được thể hiện dưới góc nhìn của người Trung Quốc chứ không phải của người Mỹ. Có một thư thỉnh nguyện với hơn 111.000 chữ ký khuyên Disney đừng đưa các diễn viên da trắng vào phim nếu không muốn thất bại ví dụ như vụ Matt Damon với vai chính trong The Great Wall do Trương Nghệ Mưu đạo diễn hay Zoe Saldana trong Nina (2012)… Để tránh bị phê phán là “trắng hoá” các nhân vật trong Mulan, ngay từ khâu tuyển diễn viên, Disney đã đánh tan tin đồn Jennifer Lawrence sẽ đóng vai chính và khẳng định đó là diễn viên Lưu Diệc Phi. Thần tượng phim võ thuật Lý Liên Kiệt được giao vai Hoàng đế Trung Quốc và siêu sao “A-list” Củng Lợi được giao vai nữ phù thủy hắc ám. Nhiều tên tuổi lớn khác của điện ảnh Hoa ngữ đã được biết đến tại Hollywood cũng góp mặt. “Tuy nhiên, phân vai đúng chủng tộc chỉ là một trong những biện pháp để thu hút khán giả gốc Hoa. Các bộ phim của Disney cần phải có thêm những động thái khác. Còn nhiều yếu tố Disney cần tính đến nếu muốn có một bộ phim thành công tại Trung Quốc. Disney phải quên đi các ‘Công chúa’ của nó khi làm Mulan mà nên nghĩ đến một nữ chiến binh kiểu Joan-of-Arc của Trung Quốc” – chuyên viên văn hóa Rebecca-Anne Rozario, giáo sư tại Đại học Monash University ở Melbourne, Úc nói.

Tín hiệu sáng sủa từ trailer

Nhìn vào các trailer được Disney tung ra, chúng ta có thể thấy bộ phim mới bám sát câu chuyện gốc hơn phiên bản hoạt hình 1998 nên dễ được khán giả Trung Quốc chấp nhận hơn. Hua Mulan dưới mắt khán giả Trung Quốc là một thiếu nữ trẻ, can đảm, quyết tâm tòng quân để bảo vệ quốc gia và gia đình mình. Tuy nhiên, trên Facebook nhiều khán giả phàn nàn là không được nghe lại những ca khúc quen thuộc trong Mulan cũ mà họ từng nghe lúc trưởng thành. Một số tiếc nuối thiếu con rồng thông minh Mushu. “Chúng tôi biết Disney đã thay đổi nhiều trong bộ phim mới và loại bỏ nhiều nhân vật trong phim hoạt hình. Nhưng Mushu vui nhộn thì nên giữ lại” – một người viết. Con dế may mắn của nữ anh hùng và người bà thú vị cũng không còn. Chiếm chỗ của họ là cô em gái “mới toanh” của Mulan.

Mulan phiên bản mới sẽ phát hành đầu tiên ở Trung Quốc vào tháng 3-2020

Một số khán giả cũng soi ra sự thiếu chính xác lịch sử của phiên bản mới. Mulan sống trong túp lều “tulou” hình tròn truyền thống của dân du mục, nhưng loại lều này ra đời tại tỉnh Fujian, cách Henan 1.000km (tỉnh phía Bắc Trung Quốc nơi Mulan xuất thân) và được xây dựng hàng thế kỷ sau thời đại của cô. Tuy nhiên, phản hồi tích cực từ bộ phim mới chiếm ưu thế. Nhiều người tham gia cộng đồng mạng ngợi khen vai diễn Mulan của Lưu Diệc Phi. Một cuộc thăm dò trên mạng micro-blog Weibo của Trung Quốc cho thấy có hơn 115.000 người thỏa mãn với trailer và những gì họ được biết về Mulan live-action dù chưa xem. “Dù không đúng với lịch sử nhưng tôi thích những chiếc lều hơn là con rồng Weibo. Cuối cùng, Trung Quốc có công chúa Disney của riêng mình mà không phải là bản sao của các công chúa Disney ta đã biết” – một ý kiến nói. Một nữ khán giả không biết gì về bộ phim hoạt hình Mulan rất hưng phấn chờ xem bộ phim mới. “Hua Mulan là nữ anh hùng được nói đến trong sách giáo khoa chúng tôi học. Tôi rất hài lòng khi Mulan mới xem trọng võ thuật Trung Quốc hơn là cách làm phim hoạt hình kiểu Mỹ”. Một lời khen ngợi có giá trị khác đến từ diễn viên Ming-Na Wen, người lồng tiếng cho bộ phim gốc. Trên Twitter cô không tiếc lời ngợi khen diễn xuất tuyệt vời của Lưu Diệc Phi.

Nữ đạo diễn Niki Caro

Nữ đạo diễn Niki Caro là người được giao trọng trách nặng nề: tạo sức sống mới cho Mulan mới. Niki Caro sinh năm 1967 tại Wellington, New Zealand là một nhà văn trước khi đạo diễn. Năm 1998 khi Mulan hoạt hình ra đời cũng là năm bà có bộ phim điện ảnh đầu tay Memory and Desire được đánh giá cao. Đây không phải lần đầu tiên Caro làm việc với Disney mà trước đó bà từng đạo diễn bộ phim McFarland, USA (2015). Kỳ vọng của Disney đối với Mulan là rất cao nên Caro sẽ chịu nhiều áp lực. Mulan gốc gom được 304 triệu USD trên toàn thế giới nên chỉ tiêu doanh thu cho bộ phim mới sẽ cao hơn nhiều. Mulan sẽ phát hành tại Trung Quốc vào tháng 3/2020 trước khi mở rộng sang các thị trường khác.