Tọa đàm 'Phong cách sáng tác của đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh': Mến mộ người nghệ sĩ tài hoa

	Khán giả trẻ Đà Nẵng xúc động khi xem phim và giao lưu với Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh
	Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh được vinh danh với giải thưởng Thành tựu điện ảnh tại Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng lần thứ II

Tham dự buổi tọa đàm có PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Nguyên UVBCH TƯ Đảng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương; TS Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam - Giám đốc Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng lần thứ II; bà Lê Thị Hà, Viện trưởng Viện Phim Việt Nam; bà Lý Phương Dung, Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh - Thành viên BTC Liên hoan phim; bà Ngô Đặng Trà My, Phó Viện trưởng Viện Phim Việt Nam; ông Hà Vỹ - Phó GĐ Sở Văn hóa & Thể thao Đà Nẵng - Phó Trưởng BTC Liên hoan phim; cùng các diễn giả, nhà biên kịch, nhà nghiên cứu, đạo diễn, diễn viên, nhà làm phim…

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Nguyên UVBCH TƯ Đảng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương

Phát biểu khai mạc, TS Ngô Phương Lan - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, Giám đốc Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần thứ hai gửi lời cảm ơn đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh đã đón nhận, đồng hành, hợp tác với những sự kiện của Liên hoan phim. TS. Ngô Phương Lan cho biết, đây là lần đầu tiên được tổ chức một tọa đàm quy mô rộng lớn dành riêng của đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh.

T.S Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam - Giám đốc Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng lần thứ II;

Những tọa đàm, kỳ LHP như thế này sẽ góp phần tiếp tục làm sống lại giá trị sáng tác của đạo diễn Đặng Nhật Minh, và làm tăng thêm chất lượng của LHP.

Lần đầu tiên dự tọa đàm về chính những tác phẩm của mình, đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh xúc động bày tỏ sự cảm ơn đối với BTC Liên hoan phim châu Á và khán giả hâm mộ đã dành thời gian tới xem phim của ông. “Lần đầu tiên tôi được dự hội thảo về chính những phim mình đã làm, đây là sự may mắn khi tôi được nghe diễn giả đánh giá về tác phẩm của tôi. Những gì tôi đã làm cho điện ảnh Việt Nam là hết sức nhỏ bé, cảm ơn những người bạn, diễn viên, họa sĩ đã làm phim cùng với tôi, cảm ơn khán giả đã đến xem 7 phim mà BTC đã giới thiệu lần này”, đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh nói.

Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh có sự nghiệp sáng tác kéo dài hơn nửa thế kỷ, đạt nhiều thành tựu nổi bật tại các liên hoan phim ở Việt Nam và quốc tế. Bộ ​phim truyện đầu tiên của ông là Những ngôi sao biển (1973) chưa được nhiều người biết đến, Đặng Nhật Minh bắt đầu nổi tiếng từ phim truyện Thị xã trong ​tầm tay về những đổ nát hữu hình trong cuộc sống và vô hình trong tâm hồn sau chiến tranh biên giới phía Bắc (1983, Bông Sen vàng LHPVN).

Bộ phim đưa tên tuổi của Đặng Nhật Minh nổi danh trong và ngoài nước là Bao giờ cho đến tháng Mười (1984, Bông Sen vàng LHPVN, Giải Đặc biệt của BGK ​LHPQT Hawaii, Top 18 bộ phim Châu Á xuất sắc nhất mọi thời đại theo bình chọn của CNN). Phong cách sáng tác của Đặng Nhật Minh bộc lộ rõ nét ở sự tinh ​tế, sâu lắng, làm rung động khán giả, ở bản sắc Việt Nam trong sự kết nối số phận người phụ nữ với số phận đất nước, tâm hồn con người với tâm linh dân tộc. ​Bộ phim đoạt giải tại nhiều quốc tế nhất là Thương nhớ đồng quê (1995), Giải Đạo diễn LHPVN và nhiều giải thưởng tại các LHPQT: Giải NETPAC tại LHP ​Rotterdam, Giải Montgolfiere vàng tại LHP Ba châu lục Nantes, Khán giả tại các LHP Nantes, Fribourg, Versoul, Giải KODAK tại LHP Châu Á TBD, Giải ACCT ​tại LHP Namur…).

Sáng tác của Đặng Nhật Minh phong phú khi ông có cơ hội làm nhiều phim về đề tài lãnh tụ, chiến tranh cách mạng như Hà Nội mùa đông 1946 (1997), Đừng ​đốt (2009). Bên cạnh đó là những nét khác biệt trong bộ phim ông làm từ khi Việt Nam bước vào thời đổi mới là Cô gái trên sông (1987).

Đặng Nhật Minh cũng có duyên nợ với đề tài Hà Nội. Ngoài phim Hà Nội mùa đông 1946, ông làm Trở về (1994), Mùa ổi (2000), Hoa nhài (2022).

NSND Đặng Nhật Minh được Nhà nước Việt Nam trao “Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học, nghệ thuật” năm 2007. Trước đó, vào năm 1999, ông nhận “Giải ​thưởng lớn về văn hóa” của Nikkei (Nhật Bản) cho những tác phẩm điện ảnh. Và, năm 2022 ông nhận Huân chương Hiệp sĩ Nghệ thuật và văn học của Bộ Văn ​hóa Pháp.

Đề cập đến tính lịch sử trong phim của Đặng Nhật Minh, nhà báo Đinh Trọng Tuấn, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Thế giới Điện ảnh cho rằng, đạo diễn Đặng Nhật Minh rất quan tâm về lịch sử đất nước, xã hội và con người. Phim của ông thành công khi xây dựng, miêu tả những thân phận con người trong dòng chảy lịch sử thực sự đặc sắc, ấn tượng. Các nhân vật trong phim đều được đặt trong những hoàn cảnh ngặt nghèo, thời khắc lịch sử đặc biệt, ở đó họ bộc lộ tình cảm, tính cách rõ ràng nhất.

Nhà báo Đinh Trọng Tuấn, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Thế giới Điện ảnh phát biểu tham luận

Ông Jean - Mark Theroanne - Đồng Sáng lập, Đồng Giám đốc LHP Châu Á Versoul (Pháp) gọi đạo diễn Đặng Nhật Minh là “vị đạo diễn Việt Nam vĩ đại”, bậc thầy điện ảnh Việt Nam. Chia sẻ cảm tưởng về phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh, ông Jean - Mark Theroanne cho biết đạo diễn Đặng Nhật Minh và những phim của ông rất nổi tiếng tại Pháp. “Đạo diễn Đặng Nhật Minh nổi tiếng cả ở nước ngoài và Việt Nam, một số tác phẩm của ông được dịch và phát hành ở Pháp. Những thước phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh rất chân thực và giá trị, rất ít tác phẩm mang tính chất cá nhân mà thể hiện cái nhìn rộng lớn về xã hội Việt Nam. Trong đó nổi bật lên hình ảnh những người phụ nữ Việt Nam tỏa sáng, dũng cảm, không ngại hy sinh, tôi ấn tượng với diễn viên Minh Châu trong tác phẩm điện ảnh của đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh".

Ông Jean - Mark Theroanne đánh giá, tác phẩm điện ảnh Bao giờ cho đến tháng Mười là một bộ phim rất đẹp, đã góp phần đưa điện ảnh Việt Nam đến với thế giới, đây cũng là bộ phim đầu tiên được chiếu tại các nước phương Tây sau năm 1975 và đã thắng rất nhiều giải.

Nhà biên kịch Đinh Thiên Phúc khẳng định, phim của Đặng Nhật Minh không ồn ào, không khoa trương, nhân vật của ông thường bình dị, bình thường như từ cuộc sống bước vào trong phim. Đó là Vũ, Thanh (Thị xã trong tầm tay), giáo Khang, Duyên (Bao giờ cho đến tháng Mười), Thủy, Hòa (Mùa ổi), Nhâm, Ngữ, Quyên (Thương nhớ đồng quê)… Kể cả khi đạo diễn Đặng Nhật Minh làm về một nhân vật vĩ đại như Chủ tịch Hồ Chí Minh (Hà Nội mùa đông năm 1946), bên cạnh những nét phi thường, vẫn thấy nét giản dị, đời thường của Bác.

Đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh thường không lộ bàn tay đạo diễn trong phim mà hay ẩn đi, để người xem tự hiểu bằng những gợi mở khéo léo của mình. Phim của ông ẩn chứa nhiều suy tưởng, gợi lên cảm xúc và liên tưởng cho người xem bằng những hình ảnh, tình tiết tưởng như ngẫu hứng nhưng được tính toán, sắp đặt cẩn thận.

Trong đêm khai mạc Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần thứ hai, Ban tổ chức đã trao giải Thành tựu điện ảnh cho đạo diễn, NSND Đăng Nhật Minh vì những đóng góp của ông cho nền điện ảnh Việt Nam.

Có rất nhiều diễn viên đã tỏa sáng từ bộ phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh và thành công trên con đường sự nghiệp, được khán giả cả nước biết đến và yêu mến như NSND Minh Châu, NSND Thúy Hường, NSND Lan Hương, NSƯT Quách Thu Phương...

Trở về từ Mỹ và có mặt trong tọa đàm, NSND Minh Châu nghẹn ngào nói lời cảm ơn tới đạo diễn Đặng Nhật Minh trong nước mắt: “Cảm ơn đạo diễn Đặng Nhật Minh, anh đã tạo ra Minh Châu ngày hôm nay, nhờ anh mà khán giả biết nhiều đến Minh Châu hơn, yêu mến Minh Châu hơn”.

Vào vai Nguyệt trong phim Cô gái trên sông của đạo diễn Đặng Nhật Minh, NSND Minh Châu cho biết điều bà cảm nhận ở phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh chính là sự cao thượng, trắc ẩn đối với thân phận người phụ nữ Việt Nam.

“Ai biết đến hình ảnh người phụ nữ Việt Nam cũng sẽ có sự động lòng thương cảm, và đạo diễn Đặng Nhật Minh cũng không nằm ngoài sự thương cảm ấy”.

Chung cảm xúc với NSND Minh Châu, diễn viên Mai Thu Huyền gửi lời tri ân: Nhờ đạo diễn Đặng Nhật Minh tạo cơ hội mà mới có Mai Thu Huyền ngày hôm nay.

“Lần đầu tiên tôi chạm ngõ điện ảnh nhờ đạo diễn Đặng Nhật Minh, mà lại vào một bộ phim điện ảnh có sức ảnh hưởng lớn là Hà Nội mùa đông năm 1946, lúc ấy tôi vẫn là một “trang giấy trắng” chưa hề được qua trường lớp đào tạo, tôi không hiểu vì sao được đạo diễn Đặng Nhật Minh chọn. Bộ phim Hà Nội mùa đông năm 1946 dù tôi xuất hiện rất ít nhưng là kỷ niệm, cảm xúc vô cùng sâu sắc đối với tôi. Nếu không được diễn vai diễn đó thì tôi không bao giờ được sống hết mình như vậy trong một thời khắc lịch sử của Việt Nam”.

Nhớ đến những ngày đầu được đạo diễn Đặng Nhật Minh “chọn mặt gửi vàng”, các diễn viên như sống lại cảm xúc của tuổi thanh xuân lúc ấy. NSND Thúy Hường trải lòng: “Khi được mời đóng phim Thương nhớ đồng quê, tôi lúc ấy còn rất ngờ nghệch, anh Minh (đạo diễn Đặng Nhật Minh) nhìn thấy tôi và... lắc đầu, làm tôi thất vọng lẫn ngạc nhiên.

Vì lúc đó để gặp đạo diễn, tôi đã trang điểm rất tỉ mỉ, nhưng về sau tôi mới biết rằng phim ảnh cần những khuôn mặt “mộc” đời thường. Khi tôi rửa hết son phấn và thay trang phục, mặc áo bà ba và quấn khăn mỏ quạ theo lời đạo diễn, đạo diễn Đặng Nhật Minh đã kêu lên: “Ôi! ngôn ngữ của tôi đây rồi”. Tự nhiên tôi có một sự tin tưởng vào vai diễn, tôi đọc một đêm là thuộc kịch bản, thậm chí còn thuộc lời thoại của cả bạn diễn”.

	Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh được vinh danh với giải thưởng Thành tựu điện ảnh tại Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng lần thứ II
	Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần thứ II: Nơi gắn kết những trái tim yêu điện ảnh!