TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết

(TGĐA) - Chiều ngày 8/11, tại Hà Nội, TS Ngô Phương Lan - Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật TW - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến Phát triển điện ảnh Việt Nam ra mắt tập tiểu luận phê bình điện ảnh Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập - cuốn sách đánh dấu tuổi 60 của mình với đầy tâm huyết.

TS Ngô Phương Lan nhận giải thưởng điện ảnh châu Á tại Thái Lan TS Ngô Phương Lan nhận giải thưởng điện ảnh châu Á tại Thái Lan
TS Ngô Phương Lan nhận Huân chương lao động hạng Nhì TS Ngô Phương Lan nhận Huân chương lao động hạng Nhì

Đến tham dự buổi lễ ra mắt có sự hiện diện của PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Tổng giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương; PGS.TS Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam; TS Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đến dự buổi lễ. Cùng dự lễ ra mắt sách còn có đông đảo các nhà quản lý trong lĩnh vực văn hóa, văn học nghệ thuật, các NSND, NSƯT, nhà biên kịch, nhà làm phim nổi tiếng ở nhiều thế hệ.

TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết
TS Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chụp ảnh cùng TS Ngô Phương Lan
TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết
Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh và nhiều văn nghệ sĩ đã đến động viên, chia vui cùng TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách mới

Cuốn sách “Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập” bao gồm hai phần. Trong phần một, tác giả khái quát về tác phẩm điện ảnh, phê bình một số bộ phim chọn lọc, ghi dấu ấn trong thời kỳ đổi mới như Tướng về hưu, Thương nhớ đồng quê, Mùa ổi, Thị trấn yên tĩnh, Thằng Bờm, Gánh xiếc rong, Chung cư, Mê Thảo thời vang bóng, Ai xuôi vạn lý, Chiếc chìa khóa vàng, Hãy tha thứ cho em, Ngã ba Đồng Lộc, Bến không chồng, Vị đắng tình yêu, Đời cát, Thung lũng hoang vắng, Trăng nơi đáy giếng, Cỏ lau, Những người thợ xẻ, Mùa len trâu, Thời xa vắng, Sống trong sợ hãi, Chơi vơi, Vào Nam ra Bắc, Chuyện của Pao

TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết
TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết

Kịch bản và cấu trúc phim, các tình huống trong phim, cách xử lý các cảnh quay, âm nhạc, nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật và diễn xuất của các diễn viên… được tác giả phân tích và phê bình bằng chuyên môn hàn lâm, nhưng lại diễn đạt với ngôn ngữ giản dị mà mực thước, nên dễ dàng phù hợp với bất kỳ ai quan tâm và yêu thích các tác phẩm điện ảnh nước nhà.

TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết
TS Ngô Phương Lan bộc bạch về tâm huyết với cuốn sách
TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết
Quang cảnh buổi lễ, rất đông các nhà quản lý trong lĩnh vực văn hóa, văn học nghệ thuật, các NSND, NSƯT, nhà biên kịch, nhà làm phim nổi tiếng ở nhiều thế hệ đến chúc mừng TS Ngô Phương Lan

Phần hai cuốn sách là một số tiểu luận, bài viết về sự phát triển, thăng trầm của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế và trên con đường xây dựng nền công nghiệp điện ảnh. Trong phần này, tác giả cũng phác thảo “sơ đồ” các Liên hoan phim quốc tế, chặng đường đến với quốc tế của điện ảnh Việt Nam, những thách thức và bài học kinh nghiệm xây dựng nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam và đặc biệt, bà luôn trăn trở với câu chuyện quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới bằng điện ảnh.

TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết
TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết

TS Ngô Phương Lan bộc bạch về tâm huyết với cuốn sách “Quả là khi viết, mục đích của tôi là xâu chuỗi và hệ thống lại một chặng đường dài hơn ba chục năm từ khi Việt Nam bước vào công cuộc đổi mới (1986) đến đầu năm 2023 cho ra một bức phác thảo rõ nét. Thật may, đây cũng là hơn ba chục năm tôi được làm nghề một cách miệt mài và say mê dù phải vượt qua không ít khó khăn, thử thách. Cho nên tôi cứ tự nhủ rằng mình là người thực sự may mắn, vì cả cuộc đời được gắn bó với nghề mình yêu, kể từ khi được chọn chuyên ngành lý luận phê bình điện ảnh để học và hành”.

TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết

Tại lễ ra mắt, nhiều nghệ sĩ trong giới điện ảnh, các nhà lý luận phê bình uy tín lâu năm đều đánh giá cao tác phẩm của TS Ngô Phương Lan. Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh cho biết, ông chứng kiến sự trưởng thành của TS Ngô Phương Lan từ khi bà mới đi học ở Liên Xô cũ về, sau đó làm việc ở Cục Điện ảnh, viết một số bài báo được người trong giới đánh giá là sắc sảo. Ông từng gợi ý TS Ngô Phương Lan viết sách về điện ảnh Việt Nam. Thực tế, các cuốn sách của TS Ngô Phương Lan được giới phê bình điện ảnh đón nhận, đánh giá là có giá trị cao. Hiện nay, TS Ngô Phương Lan là tên tuổi đại diện của Việt Nam về lý luận, phê bình điện ảnh ở khu vực châu Á và có tầm ảnh hưởng lớn.

TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết
Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh phát biểu cảm nghĩ tại buổi lễ ra mắt sách

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ cũng cho rằng, viết một cuốn sách mang tính chuyên khảo như Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập vô cùng khó. Cuốn sách của TS Ngô Phương Lan nhận diện về điện ảnh Việt Nam từ đổi mới hội nhập đến nay rất dày dặn, phần lý luận rất sâu sắc.

TS Ngô Phương Lan ra mắt cuốn sách phê bình điện ảnh mới đánh dấu tuổi 60 đầy tâm huyết
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ
TS Ngô Phương Lan sinh năm 1963 tại Hà Nội. Bà tốt nghiệp khoa Lý luận, phê bình điện ảnh (Điện ảnh học) – Đại học Điện ảnh Quốc gia Liên Xô (VGIK) năm 1988. Bà từng là Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Cục trưởng Cục Điện ảnh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Giám đốc Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội (HANIFF, 2012 -2018). Hiện bà đang đảm nhận vai trò Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam khóa I; Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương khóa V; Giám đốc Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng (DANAFF); Ủy viên Ban chấp hành Mạng lưới Xúc tiến điện ảnh châu Á (NETPAC). Bà được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2017. Tại CineAsia năm 2022, bà nhận giải thưởng “Người có nhiều đóng góp về tác quyền của khu vực châu Á Thái Bình Dương”.

“Đây là cuốn sách nghiên cứu có hệ thống, mang tính chất chuyên khảo. Sự lựa chọn các phim nghiên cứu rất kỹ lưỡng, đánh giá, phê bình với thái độ chừng mực nhưng sắc sảo. Tác giả đã rất dày công và tinh tế khi viết phê bình hầu hết những bộ phim có dấu ấn từ thời điện ảnh Việt Nam đổi mới và hội nhập. Bên cạnh một nhà phê bình phim uy tín, có thể thấy ở Ngô Phương Lan một nhà quản lý có tầm nhìn với những bài viết tâm huyết về việc làm thế nào để xây dựng thành công nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam, đưa điện ảnh Việt Nam vào vị trí xứng đáng trong bản đồ điện ảnh khu vực và thế giới”, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh.

Đạo diễn, NSƯT Lê Đức Tiến, nguyên Giám đốc Hãng phim Giải Phóng và Hãng Phim truyện Việt Nam cũng nhận định: TS Ngô Phương Lan là người rất trân trọng tài năng, phong cách tác giả. Ông vô cùng tâm đắc với quan điểm của TS Ngô Phương Lan đó là làm nên nền điện ảnh Việt Nam không phải là số lượng phim, doanh thu, mà là phong cách tác giả. Qua các tác phẩm của mình, TS Ngô Phương Lan đã tạo ra cho mình phong cách riêng, đi sâu vào phân tích tác phẩm. Trong phần 2 của cuốn sách, tác giả đặt ra nhiều vấn đề về điện ảnh Việt Nam, về công nghiệp điện ảnh Việt Nam, vừa có tính gợi mở, vừa có tính thực tiễn, vừa có tính lý luận, nhiều nội dung mang tính chất dự báo. Đây là những nội dung rất bổ ích, nhất là trong thời điểm chúng ta đang cố gắng phát triển văn hóa ngang bằng với kinh tế, xã hội, nỗ lực phát triển công nghiệp văn hóa hiện nay.

Trước Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập, TS Ngô Phương Lan đã thành công với 2 cuốn sách là Đồng hành với màn ảnh (1998) – tác phẩm được trao Giải thưởng Chính của Hội Điện ảnh Việt Nam cho công trình lý luận, phê bình và Tính hiện đại và tính dân tộc trong điện ảnh Việt Nam (2005) – tác phẩm đạt Giải Cánh diều Vàng cho công trình lý luận, phê bình của Hội Điện ảnh Việt Nam. Đặc biệt, cuốn sách thứ hai của bà được chắt lọc, biên tập và được Mạng lưới Xúc tiến Điện ảnh châu Á (The Network for the Promotion of Asian Cinema- NETPAC) cùng Galangpress xuất bản bằng tiếng Anh mang tên Modernity and Nationality in Vietnamese Cinema, phát hành quốc tế năm 2007. TS Ngô Phương Lan cũng là đồng tác giả của một số cuốn sách về điện ảnh châu Á được xuất bản tiếng Anh như: Mass Media in Vietnam (Truyền thông đại chúng ở Việt Nam – Phát hành ở Australia - 1998); Vietnam in the 20th Century- Plastic and Visual Arts from 1925 to our time (Việt Nam thế kỷ 20 – Nghệ thuật từ 1925 đến thời hiện đại – Phát hành ở Bỉ - 1998); Being and Becoming - The Cinemas of Asia (Hiện tại và tương lai của điện ảnh Châu Á – Phát hành ở Ấn Độ - 2003); Le Cinema Vietnamien (Điện ảnh Việt Nam – Phát hành ở Pháp – 2007).
TS Ngô Phương Lan nhận giải thưởng điện ảnh châu Á tại Thái Lan TS Ngô Phương Lan nhận giải thưởng điện ảnh châu Á tại Thái Lan
TS Ngô Phương Lan nhận Huân chương lao động hạng Nhì TS Ngô Phương Lan nhận Huân chương lao động hạng Nhì

Hà Thu

ảnh: Anh Vũ