#MeToo Hollywood & cuộc đua bóc mẽ những chuyện tồi tệ

(TGĐA) - Tiểu thuyết gia Edith Wharton từng viết 'Kết thúc là tiềm ẩn của sự bắt đầu'. Bài báo mang tính 'châm ngòi' của hai phóng viên Jodi Kantor và Megan Twohey đăng trên tờ New York Times ngày 5/10/2017 và bài viết của nhà báo Ronan Farrow đang trên tạp chí New Yorker ngày 10/10 là minh chứng cho dự báo này.  

metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Suzy lên tiếng giải thích việc tham gia ký tên ủng hộ nạn nhân bị lạm dụng tình dục
metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Đạo diễn nổi tiếng của Ý Fausto Brizzi bị điều tra về cưỡng dâm
metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Gạ tình trong Showbiz: Hãy mạnh mẽ lên tiếng!
metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te 'Thử thách thần chết' phần 2 và hàng loạt phim điện ảnh lao đao vì scandal quấy rối tình dục của Oh Dal Soo
metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Hollywood & tương lai bất ổn sau một năm bội thực scandal

Hai phát súng mào đầu

Cả hai bài báo được xem là “khởi đầu cho một kết thúc đang chờ phía trước” liên quan đến căn bệnh trầm kha quấy rối tình dục trong kỹ nghệ giải trí, một sự thật mà ai cũng biết nhưng vì lý do này lý do khác người ta ngại nói ra hoặc nếu có tiết lộ thì cũng không đủ “sức mạnh công phá”.

metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te
Ba nhà báo Farrow, Kantor và Twohey - những người khởi xướng làn sóng #Metoo ở Hollywood

The New York Times là tờ báo lớn thuộc dòng “chủ lưu” không khai thác nhiều thông tin lá cải nên những vụ việc nó đưa ra thường có cơ sở, “nặng độ tin cậy”, đậm tính thời sự và có ảnh hưởng lớn. Quấy rối và xâm hại tại nơi làm việc và bên trong các tổ chức nghề nghiệp là vấn nạn lớn của xã hội đương đại, hai tờ báo lớn của thành phố New York đã phát hiện được điều này, và người trước kẻ sau đã tiết lộ những “sự thật giấu kín” từ lâu của những người trong cuộc, trong đó đa số là những khuôn mặt tên tuổi, có “số má” trong điện ảnh.

Hai tờ báo ngày The New York Times (Times), The Washington Post, và ở mức độ nào đó là tờ Los Angeles Times từng nổi tiếng với những phóng sự điều tra thuộc loại “thâm cung bí xử” đoạt nhiều giải thưởng báo chí, đặc biệt là giải Pulitzer danh giá. Ví dụ như Hồ sơ Lầu năm góc và những góc khuất trong kỹ nghệ dược phẩm Mỹ. Tuy nhiên, các phóng sự điều tra đặc biệt liên quan đến thế giới giải trí hầu như chưa có nên tiết lộ của Times về thực trạng xâm hại tình dục tại Mỹ là một bất ngờ và nhận được sự quan tâm gần như lập tức của công chúng và các tổ chức bảo vệ phụ nữ. Việc Times và New Yorker nhận được giải thưởng Pulitzer 2018 về các bài báo liên quan đến vấn đề này là có thể hiểu được. Chúng đã gây ra làn sóng mạnh mẽ chưa từng thấy trong điện ảnh Hollywood và góp phần hình thành hai phong trào #MeeToo và Time’s Up chống xâm hại tình dục và hỗ trợ các nạn nhân không chỉ ở Mỹ mà lan sang cả thế giới, trở thành chủ đề lớn của các liên hoan, sự kiện điện ảnh và đêm trao các giải điện ảnh.

metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te
Harvey Weinstein chính là quả bom bẩn đầu tiên bị hai tờ báo lớn ở Mỹ khui ra

Từ “quả bom bẩn” đầu tiên Harvey Weinstein, một nhà sản xuất phim có quyền lực nhất nhì Hollywood (đồng chủ tịch hãng phim The Weinstein Co và trước đó là Miramax) lợi dụng quyền ban phát vai diễn để quấy rối phụ nữ trong suốt 3 thập niên, nhiều “quả bom bẩn” khác tiếp tục nổ dây chuyền mà nổi bật là diễn viên Kevin Spacy và một số tên tuổi lớn khác. Kéo theo là hàng loạt tuyên bố tẩy chay, khai trừ và đưa vụ việc ra toà. Đạo diễn Ba Lan Roman Polansky và đạo diễn Woody Allen cũng bị khui trở lại các tội danh cũ, người thì bị khai trừ khỏi Hội Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ (AMPAS), người thì bị tẩy chay những dự án phim đã lên lịch. Luật bất hồi tố trong những trường hợp này và tệ dùng tiền để mua sự im lặng cũng được bàn thảo. Rồi những “thỏa thuận ngầm” sau “cơn địa chấn” để thoát tội. Tất cả cho thấy công chúng không còn bàng quan hay tha thứ cho các hành vi xâm hại tình dục, và những người bị xâm hại không còn ngại ngần khi tiết lộ sự thật trên báo chí.

Cuộc đua ngoạn mục

Kỹ năng của các nhà báo trong việc xác minh sự thật, khai thác các nguồn tin, sàng lọc độ tin cậy và kích thích những tố cáo dây chuyền đã giúp làm biến chuyển thái độ của xã hội đối với các thủ phạm và nạn nhân. Trong khi sự căm ghét và khinh miệt các thủ phạm được đẩy đến cao độ thì sự “thấu hiểu và thông cảm” cho các nạn nhân (trừ những trường hợp tự nguyện đổi tình lấy vai diễn) đã dẫn đến những phản ứng tích cực. Farrow, Kantor và Twohey đã chứng minh là ảnh hưởng và sức mạnh “hướng dẫn dư luận” của báo chí vẫn còn nguyên vẹn.

metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te
Cùng với #Metoo, phong trào Time’s Up cũng dậy sóng khắp các sự kiện ở nước Mỹ, trong đó có Oscar

Việc hai tờ báo gần như cùng một lúc tấn công Harvey Weinstein cũng được xem là “hiện tượng” trong làng báo. Bài của The New Yorker đăng sau 5 ngày nhưng được chuẩn bị gần như cùng lúc. Hai “tư tưởng lớn” gặp nhau? Times đăng trước, nhấn mạnh đến tệ nạn chung còn New Yorker đăng sau nhưng chi tiết hơn với nhiều nhân chứng hơn.

Hai giờ sau khi bài của New Yorker xuất hiện, Times đăng thêm một bài nữa với hai nhân chứng nặng ký hơn: Gwyneth Paltrow và Angelina Jolie. Nhưng mục tiêu chính của hai tờ vẫn là Harvey. Cả ba bài đều khẳng định Harvey là “kẻ xâm hại phụ nữ hàng loạt, kẻ lợi dụng quyền lực để hiếp dâm”. Rõ ràng, phóng viên điều tra Jodi Kantor của Times đã khởi động cuộc chạy đua với tờ New Yorker. Cả hai tờ đều phỏng vấn các nạn nhân hay “người biết chuyện”, và có người được cả hai tờ báo phỏng vấn như diễn viên Rosanna Arquette.

Chúng tôi biết cả hai báo đang khai thác chung một đề tài - Dean Baquet, biên tập tờ Times nói – Sự quyết liệt của cuộc đua được thể hiện qua những cuộc phỏng vấn nhanh”.

metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te
Không chỉ ở Hollywood, phong trào #Metoo đã lan tràn khắp các ngả showbiz trên toàn thế giới

David Remnick, chủ biên của tờ New Yorker ngợi khen bài viết trên Times và đồng ý là hai tờ báo cùng dùng tiết lộ của các nhân chứng làm “điểm nhấn” nhưng ông khẳng định không hề nghĩ đến việc thắng thua khi đăng bài báo mà chỉ tin rằng “đã đến thời điểm phải đánh động công chúng về một vấn nạn trầm kha ở Hollywood”. Cả ba bài báo có những tình tiết rất giống nhau, từ việc nạn nhân bị Harvey dụ vào khách sạn hay chốn riêng tư để bàn về vai diễn sau đó áp lực họ “thí thân” đến việc Harvey và các trợ lý đe dọa họ phải giữ im lặng, nếu không sẽ bị loại khỏi vai diễn và bị bêu xấu trên báo chí. Trong khi Farrow tố cáo Harvey hiếp 3 phụ nữ, kể diễn viên kiêm đạo diễn tương lai Asia Argento và diễn viên đang lên Lucia Evans thì bài viết của Kantor trên tờ Times mang tính khái quát hơn là đi sâu vào chi tiết với sự trợ giúp của hai phóng viên Megan Twohey và Rachel Abrams ở phần sau.

Trong 3 phóng viên “có công”, câu chuyên của Ronan Farrow khá thú vị. Anh từng làm việc cho hãng tin MSNBC nhưng chương trình do anh phụ trách chỉ kéo dài 3 tháng (từ 2014-2015) là ngưng. Sau đó anh trở thành phóng viên của hãng tin NBC News phụ trách điều tra về các thùng chứa nước thải hạt nhân bị rò rỉ tại khu lưu trữ Hanford Nuclear Reservation ở bang Washington. Rồi Farrow được giao điều tra về vấn nạn xâm hại tình dục tại Hollywood cho hãng tin NBC News.

Anh cho biết đã tiếp xúc với một số nạn nhân để hoàn thành bài điều tra nhưng sau đó ban giám đốc NBC quyết định không phát sóng với lý do, theo dự đoán của một nhân viên hãng, là “nội dung câu chuyện chưa đủ nặng ký để gây sự chú ý”.

metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te
Woody Allen cũng bị kéo vào làn sóng tẩy chay từ #Metoo khởi xướng từ Ronan Farrow - người có thể là con của ông

Cuối cùng, Farrow thương lượng lấy lại quyền bài viết từ NBC vào tháng 8/2017 và chuyển nó cho New Yorker khi anh đến làm việc ở đây. Phần còn lại là lịch sử! Farrow, 29 tuổi không phải ai xa lạ mà là con trai của diễn viên Mia Farrow và đạo diễn Woody Allen dù phía cha vẫn chưa rõ ràng (năm 2013, Mia Farrow tiết lộ cha của Ronan có thể là Frank Sinatra, chồng cũ trước khi bà quan hệ với Allen - người chồng không cưới mà bà ghét cay ghét đắng sau này vì quan hệ lén lút với cô con nuôi gốc Hàn và cưới cô ta). Và một trong những diễn viên được Ronan Farrow phỏng vấn trong bài đăng trên tờ New Yorker là Sorvino, diễn viên đoạt Oscar cho vai diễn trong Mighty Aphrodite do Weinstein Co sản xuất và Allen đạo diễn.

metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Harvey Weinstein cương quyết không nhận tội cưỡng hiếp
metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Em trai của Harvey Weinstein dọn khỏi văn phòng, nhường chỗ cho chủ mới
metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Jane Fonda nói về #MeToo tại Cannes 2018
metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Đạo diễn nổi tiếng của Ý Fausto Brizzi bị điều tra về cưỡng dâm
metoo hollywood cuoc dua boc me nhung chuyen toi te Giải Pulitzer 2018 ghi công các bài báo mở đầu phong trào #MeToo của Hollywood

Trung Nguyên