Nghệ sĩ Xuân Định: Người lạ mà quen

(TGĐA) - Xuân Định tự hào là người đầu tiên tự bỏ tiền làm phim điện ảnh ở Việt Nam thời kỳ đổi mới.

nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Bình Tinh và ông xã Nhật Minh: Oan trái trong phim, hạnh phúc ngoài đời
nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Rất đông bạn bè, nghệ sĩ đến chúc mừng Á vương Hoàng Phi Kha
nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Khoảnh khắc đời thường ngọt ngào của nghệ sĩ xăm Danis Nguyễn
nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Nhật Hạ biến đổi phong cách 'chóng mặt' khi ngồi ghế nóng gameshow
nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Lộ diện 'bạn gái mới' của Tim trong gameshow 'Đào thoát'

Người lạ mà quen

Nghệ sĩ Xuân Định xuất thân là văn công hải quân nhưng ông lại nằm trong số ít người được học lớp đào tạo diễn viên ngắn ngày, sau đó tiếp tục học lớp Kịch Chính quy của Tổng cục chính trị. Ở thời điểm những năm 1960 đây là sự cố gắng, nỗ lực rất lớn đối với người chiến sĩ, nghệ sĩ, nhưng có lẽ chính nhờ quá trình học tập đó cùng với tài năng của mình nghệ sĩ Xuân Định đã khẳng định mình qua từng vai diễn. Hễ cứ ai gặp diễn viên Xuân Định là thấy quen quen nhưng chẳng thể nhớ tên ông. Bởi ở mỗi vai diễn ông đều để lại những ấn tượng riêng, không lẫn vào đâu được. Chẳng vậy mà từ vai kỹ sư Điển trong Nơi gặp gỡ tình yêu của đạo diễn Long Vân đến Minh buôn đồ cổ trong phim Lầm lỗi của đạo diễn Xuân Sơn; vai Bép xoăn trong phim Miền đất không cô đơn của đạo diễn Khắc Lợi; Tòng béo trong Bên bờ vực thẳm do chính Xuân Định làm đạo diễn; Phú Ông trong phim Thằng Bờm; giám đốc Mộc trong phim Dịch cười của đạo diễn Đỗ Minh Tuấn… Tất cả đã để lại cho người xem những hình tượng nhân vật đầy tính cách. Ở mỗi nhân vật, nghệ sĩ này lại diễn theo những cách khác nhau. Vì lẽ đó, với khán giả những năm 60 việc nhớ cái tên Xuân Định có phần khó khăn.

nghe si xuan dinh nguoi la ma quen
Nghệ sĩ điện ảnh Xuân Định

Cuộc đời của người nghệ sĩ cống hiến hết mình cho điện ảnh

Đã bước qua ngưỡng tuổi 70, nhưng trong đôi mắt của người nghệ sĩ này vẫn luôn dành một tình yêu lớn, nồng cháy cho điện ảnh. Nghệ sĩ Xuân Định chia sẻ “Nghề diễn viên mang lại cho tôi nhiều trải nghiệm. Nghề nghiệp đó rất thú vị, bất kể ai cũng có thể đóng được phim, kể cả người tàn tật, nhưng chỉ đóng được những vai gần mình. Còn nghệ sĩ đóng phim thì khó hơn, phải tư duy, tìm tòi sao cho mỗi vai diễn có tính cách riêng, sâu đúng với nhân vật, làm sao để các vai diễn luôn khác nhau tới mức khó nhận ra được nghệ sĩ đóng vai đó. Tôi thấy một số diễn viên trẻ hiện nay đóng phim khá giống nhau và giống chính mình, các bạn cần phải lăn sả vào nhiều vai diễn, nhiều số phận khác nhau… để mang lại cảm xúc thật nhất cho khán giả”. Đó chính là nghệ thuật, nghệ thuật là nơi để khán giả được trải nghiệm những số phận, những cuộc đời khác so với cuộc đời thực của chính họ. Chẳng vậy mà sau cái chết của nhân vật Bép Xoăn trong Miền đất không cô đơn đã có nhiều nhà báo nổi tiếng thời bấy giờ phỏng vấn Xuân Định tại sao khi diễn cảnh nhân vật chết, ông lại nhoẻn miệng cười? Nghệ sĩ Xuân Định trả lời rằng: “Tôi cho rằng tên Bép Xoăn là một người vô cùng ngạo mạn, hắn ta tự cho rằng bản thân mình tài giỏi, không ai có thể hại được hắn. Vì thế khi một viên đạn ngắm thẳng vào người, hắn nhoẻn miệng cười đầy tự tin, đến tận cuối đời hắn vẫn nghĩ mình giỏi”.

nghe si xuan dinh nguoi la ma quen
Nghệ sĩ Xuân Định và đạo diễn Đinh Tuấn Vũ

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng khi nhắc lại những thế hệ đạo diễn làm phim điện ảnh đầu tiên của Việt Nam không thể nào thiếu vắng tên Xuân Định cùng Bên bờ vực thẳm. Sau khi chuyển về Hãng phim Truyện Việt Nam, ông là người đầu tiên tự bỏ tiền túi của mình để làm phim từ A – Z (viết kịch bản cùng đạo diễn Thanh Phong, đóng luôn vai chính cùng các nghệ sĩ tên tuổi của làng điện ảnh Việt như NSND Trịnh Thịnh, NSND Ngọc Lan, NSƯT Thu Hà… cùng một số diễn viên nước ngoài, giám đốc sản xuất…). Có thể nói, một mình nghệ sĩ Xuân Định gánh vác mọi công việc của một đoàn phim, dù cho có nhiều khó khăn “nảy sinh” trong quá trình quay nhưng trên hết là niềm vui và sự hồ hởi khi ra rạp của khán giả. Nghệ sĩ Xuân Định chia sẻ Bên bờ vực thẳm đông khách nhất thời điểm phim được công chiếu, riêng Hà Nội phải tăng cường thêm nhiều suất chiếu, không chỉ bởi kịch bản tốt mà những cảnh quay và bối cảnh của phim đều rất hoành tráng. Nếu đã từng xem qua, khán giả không khỏi suýt xoa trước những tàu thủy hạng lớn với giá thuê nghìn đô đắt đỏ…

Bên bờ vực thẳm khai thác số phận bi thẳm của những người vượt biên vào những năm 1980 với những rủi ro, tội ác. Bối cảnh của Bên bờ vực thẳm diễn ra trên những con tàu biển với nạn cướp bóc, hãm hiếp thường thấy trong các chuyến vượt biên. Bộ phim là hồi chuông cảnh tỉnh những người có ý định vượt biên, có lẽ chính vì thế khi được trình chiếu 1989 đã gây ra tiếng vang lớn thời bấy giờ. Bộ phim này đã từng được Cao ủy Liên hợp quốc về người tỵ nạn HCR mời chiếu tại Hong Kong.

Lui về đời thường để tận hưởng cuộc sống

Say mê với điện ảnh là vậy, ít ai biết rằng người nghệ sĩ tài hoa này còn có khả năng khiêu vũ chẳng kém cạnh gì những vũ công chuyên nghiệp. Cách đây 20 năm, ông là người đầu tiên thành lập câu lạc bộ những người nhảy đẹp Hà Nội quy tụ những chân nhảy có tiếng ở Hà Nội thời điểm đó và đặt trụ sở ngay tại nhà của mình. Sau này, ông đổi tên thành câu lạc bộ yêu thích nhảy đẹp Hà Nội. Sống trọn vẹn cả đời dành cho điện ảnh, sau khi về hưu ông dành thời gian cho gia đình và chăm sóc, nuôi dạy Tony – chú chó nghệ sĩ. Tony được mệnh danh là chú chó thông minh nhất Việt Nam bởi chú có thể đi bằng hai chân cả đoạn đường dài hơn 2 km, tham gia bộ phim điện ảnh và để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp cho khán giả.

nghe si xuan dinh nguoi la ma quen
Vợ chồng nghệ sĩ Xuân Định

Dù là đạo diễn, diễn viên hay bất cứ công việc nào chúng ta cũng luôn nhìn thấy hình ảnh một người nghệ sĩ chân chính, luôn ấp ủ đam mê của mình. Ông đã truyền lại cảm hứng cho nhiều thế hệ sinh viên điện ảnh thông qua các buổi tọa đàm, giao lưu, trò chuyện. Với ông, như vậy là quá đủ để hạnh phúc. Ông đã khiến nhiều nghệ sĩ và khán giả yêu mến mình thấy được những sáng tạo của Xuân Định đối với nghệ thuật.

nghe si xuan dinh nguoi la ma quen
Vợ chồng nghệ sĩ Xuân Định, danh hài Trấn Thành và chú chó Tony

Cùng chúc cho nghệ sĩ nhiều sức khỏe để chứng kiến những thế hệ tiếp nối gặt hái được nhiều thành công mang lại danh tiếng cho điện ảnh nước nhà.

nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Bình Tinh và ông xã Nhật Minh: Oan trái trong phim, hạnh phúc ngoài đời
nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Rất đông bạn bè, nghệ sĩ đến chúc mừng Á vương Hoàng Phi Kha
nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Khoảnh khắc đời thường ngọt ngào của nghệ sĩ xăm Danis Nguyễn
nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Nhật Hạ biến đổi phong cách 'chóng mặt' khi ngồi ghế nóng gameshow
nghe si xuan dinh nguoi la ma quen Lộ diện 'bạn gái mới' của Tim trong gameshow 'Đào thoát'

Hà Nguyễn