NSND Bùi Bài Bình: Ông bố của ‘mọi nhà’

(TGĐA) - NSND Bùi Bài Bình đang được khán giả yêu mến với hình tượng ông bố “quốc dân” qua lối diễn xuất tình cảm, chân thật và luôn khiến bất cứ ai xúc động. Sự nghiệp của ông có nhiều thăng trầm nhưng gần như mọi dạng vai, ông đều đã thử qua, ông chính là người nghệ sĩ biết luôn tìm tòi, đào sâu vào gốc rễ nhân vật.

'Gia đình mình vui bất thình lình' tập 3: Người yêu cũ của Danh xuất hiện khiến cả nhà 'há hốc' 'Gia đình mình vui bất thình lình' tập 3: Người yêu cũ của Danh xuất hiện khiến cả nhà 'há hốc'
'Gia đình mình vui bất thình lình' tập 51: Ông Toại đau đớn cắt tóc cho Công, Danh và Trâm Anh làm lành 'Gia đình mình vui bất thình lình' tập 51: Ông Toại đau đớn cắt tóc cho Công, Danh và Trâm Anh làm lành

Khuôn mặt hiền lành nhưng diễn đủ loại vai

Thuở mới theo học khóa 2 tại trường Sân khấu – Điện ảnh, bên cạnh những tên tuổi lớn như: Đào Bá Sơn, Vũ Đình Thân, Thanh Quý, Ngọc Thu, Quốc Trọng… NSND Bùi Bài Bình khi ấy đã gây ấn tượng với khuôn mặt chân chất, đúng kiểu “trai quê” nhưng lại có chiếc răng khểnh rất duyên. Chính vì lý do đó nên ông được đạo diễn Phạm Văn Khoa và Nông Ích Đạt chọn đóng vai Trác trong Kén rể. Nhờ vậy mà Bùi Bài Bình được đóng thêm một loạt phim, có thể kể tới: Bức tường không xây (1977), Khoảnh khắc yên lặng của chiến tranh (1983), Sơn ca trong thành phố (1983), Thị trấn yên tĩnh (1986), Lấy nhau vì tình (1990)…

NSND Bùi Bài Bình: Ông bố của ‘mọi nhà’
NSND Bùi Bài Bình

Tuy vậy, người ta nhận xét Bùi Bài Bình khi đó khá “một màu” bởi hầu hết toàn những vai hiền lành. Chỉ đến khi tham gia phim Mùa ổi của đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh thì lúc đó “nội lực” bên trong con người ông mới được bộc lộ.

Trong phim, nhân vật Hòa của Bùi Bài Bình dù vẫn hiền lành, tốt bụng, sống tử tế giữa xã hội nhiều lòng tham và nghi ngờ lẫn nhau, nhưng lại là người đàn ông trung niên trong thân xác của cậu bé 13 tuổi. Người xem Mùa ổi cứ nhớ mãi về vẻ hồn nhiên của Hòa khi nói về ngôi nhà và cây ổi trong ký ức của mình, vừa cảm thấy quý mến lại vừa xót xa. Đeo mang quá khứ, hoài nhớ quá khứ là điều mà nhân vật Hòa khiến trái tim khán giả đau nhói. Với vai diễn này, Bùi Bài Bình đã mang về giải Nam chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 13.

NSND Bùi Bài Bình: Ông bố của ‘mọi nhà’
Vai diễn để đời của Bùi Bài Bình trong Mùa ổi

Nhưng với nhiều người yêu mến và theo dõi chặng đường diễn xuất của Bùi Bài Bình, lại cực kỳ ấn tượng ông với những vai phản diện. Đặc biệt là vai Tòng trong Ma làng hay Khuếnh trong Gió làng Kình – đều là những vai “bị cả làng ghét, bị cả nước chửi”. Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần của phim Ma Làng từng yêu cầu Bùi Bài Bình đi “lang thang” khắp nơi trước khi vào vai Chủ tịch xã lưu manh. Dù có mất thời gian, Bùi Bài Bình vẫn tôn trọng ý kiến này. Sau đó, nam diễn viên kỳ cựu hoàn toàn thoát khỏi hình tượng nhân vật tri thức đóng khung với mình rất lâu trước đó, để cho ra một kẻ phản diện xuất sắc trên màn ảnh.

NSND Bùi Bài Bình: Ông bố của ‘mọi nhà’
NSND Bùi Bài Bình đóng vai phản diện trong Ma Làng

Đào sâu vào vai diễn, hi sinh bản thân để cho ra cái “chất” của nhân vật từ trong ra ngoài, dường như là đam mê và nhiệt huyết bấy lâu của NSND Bùi Bài Bình. Khi đóng vai Chủ tịch Hồ Chí Minh trong phim Nhà tiên tri (đạo diễn, NSƯT Vương Đức), ông từng chia sẻ rằng: “Tôi đã phải mất nhiều tháng tìm đọc, tìm xem những cuốn sách, bộ phim kể về Bác và cả những bức ảnh của Bác để tìm kiếm những nét diễn sâu hơn về nhân vật, dù không phải cử chỉ, thao tác nào tôi muốn tìm cũng có. Đồng thời phải ép mình giảm cân. Tôi còn học tiếng Nga, tiếng Pháp để đảm nhận những cảnh diễn có thoại là ngoại ngữ. Thậm chí, đi làm lại răng vì tôi có răng khểnh khá đặc thù”.

Ông bố của “mọi nhà”

Dạo này qua các phim truyền hình, NSND Bùi Bài Bình gắn liền với hình ảnh ông bố hết mực yêu thương con nhưng bên trong lại cất giấu nhiều nỗi buồn riêng trong lòng, từ ông Thành xe ôm trong phim Lối nhỏ vào đời, luôn cảm thấy tủi thân vì vợ mất sớm, con cái vô tâm không đầm ấm, đoàn kết như những nhà khác, cho tới ông Toại - một người bố nghiêm khắc, khó tính nhưng vô cùng ấm áp trong Gia đình mình vui bất thình lình.

NSND Bùi Bài Bình: Ông bố của ‘mọi nhà’
NSND Bùi Bài Bình trong Gia đình mình vui bất thình lình.

Đối với vai Toại, NSND Bùi Bài Bình cho biết cảm thấy nhiều điểm đồng cảm với nhân vật: “Đây là người có vẻ bề ngoài nghiêm nghị, xuất thân từ quân đội. Bên trong, ông ta lại có nhiều tâm trạng và thương con. Với mỗi người, ông lại có những tình cảm và cách đối xử riêng. Mình cố gắng đưa những yếu tố vui vẻ lên màn ảnh để dung hòa không khí của bộ phim. Gia đình tôi cũng có hai cậu con trai nên rút ra được nhiều bài học về cách dạy dỗ. Có nhiều chuyện, mình chưa chắc đã hơn lũ trẻ. Vì vậy, khi giáo dục cũng không thể áp đặt mà phải lựa cách hợp lý”.

Ngoài đời ông cũng là người chồng, người cha nhưng có gia đình êm ấm hơn những nhân vật trên phim, nhưng ông vẫn luôn quan niệm rằng: “Không phải cuộc đời mình không như thế thì mình không vào được vai diễn như vậy, người diễn viên phải vào được nhiều thể loại vai”. Trong một bài phỏng vấn khác, ông còn nói thêm: “Diễn viên là một nghề có thể làm được nhiều nghề nhất. Cũng như cuộc đời có bao nhiêu kiểu người, hạng người, thì diễn viên cũng phải nhập tâm, hóa thân bằng vai diễn vào tất cả kiểu người đó. Diễn càng thật, càng đời thì nhân vật càng sinh sộng, bộ phim càng thành công”.

NSND Bùi Bài Bình: Ông bố của ‘mọi nhà’
Phim Lối nhỏ vào đời

Chính vì vậy, NSND Bùi Bài Bình giống như ông bố “mọi nhà”, xem ông diễn khiến ta thêm yêu thương những người trong gia đình hơn bao giờ hết bởi khi diễn vai người cha, ông biết cách gửi gắm tình cảm, thông điệp vào đó.

Tình yêu bền chặt với vợ

NSND Bùi Bài Bình và NSƯT Ngọc Thu quen nhau khi còn là học trong trường điện ảnh. Hồi đó vì diễn viên lương thấp nên sau khi lấy nhau, Ngọc Thu là người chủ động mong muốn chồng tiếp tục theo nghiệp diễn, còn bà quyết định lui về hậu phương và toàn tâm chăm sóc gia đình để chồng yên tâm làm nghệ thuật. Còn nhớ những năm 90, Bùi Bài Bình đi đóng phim chỉ nhận được lương cơ bản của Hãng phim truyện. Về sau, đời sống khấm khá hơn một chút, ông nhận được 500.000 - 600.000 đồng cho một tập phim.

NSND Bùi Bài Bình: Ông bố của ‘mọi nhà’
NSND Bùi Bài Bình và NSƯT Ngọc Thu

Các đây nhiều năm, để đảm bảo cuộc sống chăm lo cho các con, hai vợ chồng mở quán café tại số 40 Đoàn Trần Nghiệp, cũng là địa chỉ quen thuộc với giới nghệ sĩ Hà Nội. Giờ đây, ở tuổi ngoài 60, khi hai con trai đều đã trưởng thành và ổn định, trong đó người con thứ 2 đang theo đuổi đam mê làm phim, vợ chồng NSND Bùi Bài Bình cho thuê lại quán để có thể yên tâm tận hưởng tuổi già.

Nếu ai chưa biết thì Ngọc Thu và Bùi Bài Bình cũng đã có dịp đóng chung vai vợ chồng trong hai bộ phim Anh và emChuyện vặt gia đình. Tuy nhiên, Bùi Bài Bình thừa nhận rằng, ông thích bộ phim đời thực của mình với vợ hơn, bởi tình yêu của hai vợ chồng ông bình dị, không ồn ào hay thậm chí với ông, vợ mới là vai chính.

“Sau nhiều năm chung sống tôi không biết phải nói gì, chỉ biết tặng bà ấy hai từ 'biết ơn'. Vợ tôi hy sinh nhiều lắm khi phải gác lại giấc mơ diễn viên của mình để lui về hậu phương làm kinh doanh, chăm sóc gia đình nhỏ trong khi tôi đi biền biệt theo chân các đoàn phim... Trong gia đình, tôi là một vai phụ. Nếu xem gia đình là một cuốn phim thì Ngọc Thu mới là vai chính” – Bùi Bài Bình chia sẻ.

“Cuộc đời có bao nhiêu kiểu người, hạng người, thì diễn viên cũng phải nhập tâm, hóa thân bằng vai diễn vào tất cả kiểu người đó. Diễn càng thật, càng đời thì nhân vật càng sinh sộng, bộ phim càng thành công” – NSND Bùi Bài Bình
'Lối nhỏ vào đời' tập 8: Chung nỗi cô đơn, bác xe ôm và Dũng trải lòng cùng nhau 'Lối nhỏ vào đời' tập 8: Chung nỗi cô đơn, bác xe ôm và Dũng trải lòng cùng nhau
'Gia đình mình vui bất thình lình' tập 3: Người yêu cũ của Danh xuất hiện khiến cả nhà 'há hốc' 'Gia đình mình vui bất thình lình' tập 3: Người yêu cũ của Danh xuất hiện khiến cả nhà 'há hốc'

Vũ Anh