Cánh diều 2017:

NSND Nguyễn Thanh Vân: Phim ngắn phút cuối mới gặp Vàng

(TGĐA) - 'Nếu như không có Vô diện thì phim ngắn năm nay chưa chắc có giải Vàng', đó là lời chia sẻ của NSND Nguyễn Thanh Vân, trưởng ban giám khảo hạng mục Phim ngắn. Theo anh cho biết, các tác giả năm nay có vẻ thu hẹp lại không gian sống của mình, thu hẹp lại phạm vi đề tài. Điều này thể hiện rõ trong các tác phẩm dự thi.

nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Lotte Cinema mở lớp học làm phim ngắn cho khán giả trẻ
nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Đả nữ Ngô Thanh Vân làm giám khảo cuộc thi phim ngắn
nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Vũ Ngọc Đãng bất ngờ trình làng phim ngắn 'Đúng Tết nhà mình rồi, Muối ơi!'
nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Lần đầu tiên sinh viên trường Sân khấu Điện ảnh được tài trợ tiền thực hiện phim tốt nghiệp
nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Phim ngắn 'Muộn' của nữ đạo diễn 18 tuổi được công chiếu tại LHP Quốc tế Singapore 2017

Anh có thể khái quát về chất lượng phim ngắn tham dự giải Cánh diều năm nay?

Số lượng phim ngắn tham dự giải Cánh diều 2017 gồm 31 bộ phim, trong đó phim tài liệu chiếm nhiều nhất, kế đến là phim truyện và chỉ có duy nhất một phim hoạt hình. Năm nay có nhiều đơn vị tham gia có cả các Đài địa phương điều này cho thấy sân chơi của phim ngắn đã được mở rộng hơn.

Nhìn chung, các bộ phim đó đều là những bài tốt nghiệp của các tác giả, nên đều có sự đầu tư về kỹ năng, công nghệ thực hiện tương đối chững chạc, chứ không còn là những ý tưởng được làm thiếu chuyên nghiệp. Việc xử lý âm thanh, âm nhạc trong phim cũng được chú trọng, hỗ trợ nhiều cho phim. Nói chung, hình dung tổng thể về bộ phim đã có sự hoàn thiện tốt hơn là chỉ kể một câu chuyện.

nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang
NSND Nguyễn Thanh Vân và vợ - NSND Phạm Nhuệ Giang

Tuy nhiên, tại sao xã hội càng ngày càng phát triển, cuộc sống của nhiều bạn trẻ ở Việt Nam đặc biệt là hai thành phố lớn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh tương đối có điều kiện nhưng phần lớn mối quan tâm của các bạn lại chỉ ở cuộc sống dưới đáy xã hội. Điều này rất tốt nhưng chưa đủ bởi xã hội không chỉ có thế. Nếu chỉ có vậy thì vô hình chung lại hình thành một tâm thế luôn chỉ đi tìm kiếm những số phận dưới đáy, hoàn toàn thiếu vắng sự tích cực. Năm nay, màu sắc của các phim tài liệu có phần tươi tắn hơn phim truyện. Phim cũng đã tiệm cận được với sự hiện đại hơn, bắt đầu ít đi những phim ghi hình rồi đọc lời bình, thay vào đó là nhân vật, hình ảnh và hoàn cảnh đã bắt đầu cất lên tiếng nói.

Lý do gì bộ phim Vô diện đã được ban giám khảo lựa chọn để trao giải Vàng?

Ở hạng mục Phim ngắn tham dự giải Cánh diều 2017 có duy nhất Vô diện là phim hoạt hình nhưng lại là phim nổi trội hơn cả. Đây là bộ phim có thời lượng rất ngắn, chỉ dài 4 phút nhưng được làm với một kỹ năng, thẩm mỹ và có tính chuyên nghiệp cao, khơi gợi được nhiều ý tưởng tốt. Thực sự ban giám khảo cũng đã suy nghĩ nếu không có bộ phim này thì chưa chắc năm nay Phim ngắn đã có Vàng. Bởi đây là bộ phim gần như cuối cùng chúng tôi xem hôm chấm giải. Chúng tôi đã đi đến thống nhất rất nhanh vì rõ ràng bộ phim này ở một mặt bằng khác hẳn số phim còn lại, vượt trội về mọi mặt. Chúng tôi vẫn nói vui “Phút cuối mới gặp Vàng”.

Vô diện kể câu chuyện về một cậu bé không tên từ một bức tranh chưa hoàn thành đi tìm kiếm khuôn mặt của mình. Cậu bé vô diện đó lại được đặt nằm trong một bối cảnh thật, con người thật ngoài đường phố. Sự chuyên nghiệp của bộ phim thể hiện từ âm thanh, ánh sáng, kết cấu dựng rất hợp lý.

Bộ phim này hay ở chỗ đã đem lại những cảm nhận riêng biệt cho mỗi cá nhân. Đây hoàn toàn không phải là một phim kể chuyện có đầu có cuối, chỉ là một lát cắt đặc biệt nên có sự độc đáo cả về ý tưởng và thể hiện ý tưởng đó một cách khá hoàn hảo. Tôi cho rằng phong cách thể hiện ở bộ phim này chưa từng có ở Việt Nam.

nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang
Vô diện kể câu chuyện về một cậu bé không tên từ một bức tranh chưa hoàn thành đi tìm kiếm khuôn mặt của mình.

Thế còn những giải Bạc?

Việc chọn ra phim đoạt giải Cánh diều Bạc mất nhiều thời gian hơn vì số lượng phim nhiều hơn nhưng tựu chung nhận được sự đồng thuận trong ban giám khảo cũng khá cao. Trong số ba giải Bạc thì có 2 phim tài liệu (Câu chuyện về ông Tời, Lẫn) và 1 phim điện ảnh (Buông).

Câu chuyện về ông Tời nói về một người đàn ông quê gốc Nghệ An, nuôi một đàn trâu ở một công trường bỏ không chưa xây dựng, chỉ cách khu phố thị sầm uất cao tầng ở Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh có một con sông nhỏ. Về hình ảnh, phim đã tạo sự tương phản rõ rệt giữa hai mảng miếng, nói lên được tiếng nói của mình. Những tưởng đàn trâu ấy chỉ có ở trên một cánh đồng nào đó thì nay lại ở một công trường chưa thành dự án mà cỏ mọc ngút ngàn. Tác giả đã có cách tìm kiếm một câu chuyện mới mẻ, chịu khó quay ngày quay đêm, bám sát nhân vật - một thân phận nhỏ bé trên lưng trâu, tắm rửa cùng trâu, ngủ cùng trâu. Còn phía sau cuộc sống ấy lúc nào cũng là ánh sáng đô thị chan hòa với bối cảnh của tòa nhà cao tầng Bitexco rực rỡ. Bản thân hình ảnh đã nói lên câu chuyện, hơn nữa với thái độ lạc quan, không bi lụy hóa, phim đã có cái nhìn bình thản, con người luôn cảm thấy bằng lòng với những thứ đang có, vui sống với điều mình đang sống. Ở đây có một sự lạc quan, ấm áp trong cách nhìn của tác giả.

Buông tạo được một sự tổng thể tinh tế, mặc dù câu chuyện trong phim cũng khá phức tạp. Phim kể về một cô gái bán café, có cảm tình với một người nhưng người đó lại là tội phạm đang bị truy nã. Phần tình cảm giữa hai người được dàn dựng khá tinh tế, nhẹ nhàng.

Lẫn lại là câu chuyện của một đôi vợ chồng già. Ông chồng hàng ngày chơi đàn cello, chăm sóc người vợ bị lẫn. Tác giả đã tìm được nhiều chi tiết đắt và cảm động chẳng hạn như cảnh ông gội đầu cho bà; hay trong nhà có một cái quạt máy và phim luôn lặp đi lặp lại hình ảnh ông hơ cơm cho nhanh nguội để bà ăn; hoặc bà lẫn thì xểnh cái là đi ra ngõ, khi đó ông dù có đang làm việc gì cũng bỏ đấy lặng lẽ dắt xe đạp đi theo, nhưng ông cũng không yêu cầu bà phải về hay quát tháo gì. Bà đi đâu là ông lững thững theo sau. Đó là những chi tiết rất đời, thể hiện sự kiên nhẫn và biết phát hiện những chi tiết độc đáo của tác giả về tình người.

nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang
Năm nay, màu sắc của các phim tài liệu có phần tươi tắn hơn phim truyện.

Cái đáng tiếc ở cả ba bộ phim này là kết cấu chưa được chặt chẽ, còn nhiều chi tiết lan man. Ví dụ trong phim Câu chuyện về ông Tời có đoạn ông ấy hát một bài ngang phè rồi cười xòe. Đáng lẽ đến đây có thể cắt, nhưng tác giả lại tham đưa lại những cảnh đã có. Và đã là một phim không lời bình thì đoạn cuối, tác giả lại sợ khán giả không hiểu lại sử dụng lời bình mất khoảng 1 phút nói về những suy nghĩ của tác giả. Đoạn này rất thừa. Phim Lẫn lại có một số hình ảnh hơi dễ dãi. Ví dụ con cháu về chơi lại cứ bóc chuối ăn tự do. Còn câu chuyện trong Buông lại thiếu một thông điệp mạnh mẽ.

Tôi hơi tiếc cho bộ phim Mặt nạ trắng kể về một câu chuyện khá bức xúc hiện nay. Tôi đánh giá cao kỹ năng thử nghiệm về hình ảnh, dựng phim… nói chung về tất cả những gì để chuẩn bị cho một đạo diễn ra đời, bộ phim làm tương đối tốt, nhưng nội dung lại đụng chạm đến một vấn đề quá nhạy cảm và kết thúc phim là cảnh học sinh tung truyền đơn đầy sân trường như một sự phản kháng. Tôi hơi e ngại cái kết đó vì nó lại rẽ sang một vấn đề khá. Nếu tìm được một cái kết mang màu sắc học trò hơn, không phạm qua làn ranh thầy trò như trên thì bộ phim sẽ tròn trịa hơn. Vì vậy, Mặt nạ trắng chỉ là một trong ba phim đoạt giải Bằng khen thôi.

Xin chân thành cảm ơn anh!

nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Phim Tài liệu Khoa học: Đã có sự chuyển biến trong tư duy sáng tạo của lớp đạo diễn trẻ
nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Miệt mài tại phim trường 'Hai Phượng', Ngô Thanh Vân đành lỡ hẹn với Cánh diều 2017
nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Phim tư nhân đang vượt qua tính thương mại thông thường!
nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang NSND, đạo diễn Nguyễn Thanh Vân: 'Không ai chống cổ phần hóa mà chỉ chống cách thức cổ phần hóa sai'
nsnd nguyen thanh van phim ngan phut cuoi moi gap vang Đạo diễn Nguyễn Thanh Vân: “Cuộc sống của tôi sẽ bi thảm nếu chỉ ngồi chờ làm phim nhựa”

Trí Anh