‘The Lost Daughter’: Tuyệt phẩm điện ảnh ‘khác thường’ về phụ nữ

(TGĐA) - Phụ nữ vẫn là sinh vật đầy nhạy cảm, phức tạp và khó hiểu nhất hành tinh. Đó là điều dường như khó thể chối cãi. Với The Lost Daguhter – tác phẩm đầu tay nữ đạo diễn Maggie Gyllenhaal, khẳng định đó lại càng chính xác, qua cách thể hiện trong một không gian bí bách nhưng cũng chứa chan những cảm thông sâu sắc.

Người phụ nữ tuyệt vời ứng xử thế nào giữa dòng chảy ‘cá lớn nuốt cá bé’? Người phụ nữ tuyệt vời ứng xử thế nào giữa dòng chảy ‘cá lớn nuốt cá bé’?
'Trái tim phụ nữ' phần 3: Sau khi giết chết Sarp, Sirin gây phẫn nộ khi cố gắng giết cháu trai Doruk 'Trái tim phụ nữ' phần 3: Sau khi giết chết Sarp, Sirin gây phẫn nộ khi cố gắng giết cháu trai Doruk

The Lost Daughter là bộ phim được chuyển thể từ tác phẩm văn học cùng tên của tiểu thuyết gia người Ý có bút danh Elena Ferrante. Elena nổi tiếng là tiểu thuyết gia kỹ tính, không bao giờ xuất hiện trước công chúng và luôn có những yêu cầu khắt khe với những bộ phim chuyển thể từ truyện của bà.

Sau 30 năm làm diễn viên, Maggie Gyllenhaal đã gặp phải áp lực đầu tiên trong lần đầu ngồi ghế chỉ đạo, khi Elena Ferrante yêu cầu cô phải có ngôn ngữ và tầm nhìn điện ảnh riêng. Dĩ nhiên, được một tác giả nổi tiếng như Elena đồng ý sử dụng sách của bà làm phim là một món quà tuyệt vời, nhưng đó cũng là một áp lực đè nặng lên Maggie. Tuy vậy, việc lựa chọn Olivia Colman – ngôi sao từng đoạt giải Oscar với diễn xuất đẳng cấp đã góp phần giúp cho The Lost Daughter thêm hoàn thiện và chân thật hơn.

The Lost Daughter’: Tuyệt phẩm ‘khác thường’ về phụ nữ
The Lost Daughter - phim đầu tiên của Maggie Gyllenhaal

Trong phim, Olivia vào vai Leda – một giáo sư tuổi trung niên đã không còn phải bận tâm về chuyện con cái. Bà đặt chân tới một vùng biển Hy Lạp để nghỉ dưỡng một mình. Trong chuyến đi bà tình cờ gặp gỡ người mẹ trẻ Nina (Dakota Johnson) cùng cô con gái 3 tuổi Nina. Một hôm, khi đang cãi nhau với chồng, Nina để lạc con. Leda giúp cô tìm lại Elena nhưng bí mật trộm búp bê của cô bé và giấu ở phòng khách sạn. Những ngày sau, gia đình Nina làm nhiều cách để tìm lại món đồ chơi, nhằm giúp Elena vui lên. Trong khi đó, Leda âm thần quan sát và phát hiện nhiều bí mật riêng tư của dân địa phương. Kỳ nghỉ của nữ giáo sư dần trở thành cuộc chiến tư tưởng, hay chuyến hành trình ngược thời gian khi bà nhớ về về những gì đã qua trong đời làm mẹ.

The Lost Daughter’: Tuyệt phẩm ‘khác thường’ về phụ nữ
Olivia Colman thủ vai chính

Dù có bối cảnh tại vùng biển Hy Lạp tuyệt đẹp, nhưng The Lost Daughter lại mang đến khung hình chật chội, sử dụng tối đa những cảnh quay cận mặt. Phong cách này không khỏi làm chúng ta liên tưởng tới Marriage Story – một bộ phim cũng khai thác nội tâm sâu thẳm bên trong phái nữ.

Phụ nữ vẫn luôn là sinh vật nhạy cảm và ở bất kỳ độ tuổi nào cũng vậy, họ sẽ luôn có những sự bùng nổ bị che giấu. Đa phần, thứ kìm hãm sự nhạy cảm đó chính là thiên chức làm mẹ – chủ đề và tư tưởng chính được The Lost Daughter nhấn mạnh nhiều lần trong phim. Leda đã qua rồi cái tuổi lúc nào cũng kè kè bên con, lao lực tới khủng hoảng vì vừa phải chăm con, vừa xây dựng ước mơ và sự nghiệp. Nhưng khi chứng kiến người mẹ trẻ Nina cũng đang dần héo mòn vì không thể chịu đựng nổi cuộc sống tất bật với con gái cùng gã chồng tệ bạc, sự đồng cảm trong Leda trỗi dậy mãnh liệt, thể hiện qua các trường đoạn hồi tưởng về quá khứ của chính bà, được đạo diễn đan xen một cách tinh tế và không hề bị lạm dụng quá đà như nhiều tác phẩm khác

The Lost Daughter’: Tuyệt phẩm ‘khác thường’ về phụ nữ
Những đoạn hồi tưởng được sử dụng tinh tế

Có người từng nói rằng, đàn ông ngoại tình vì ham của lạ, còn phụ nữ ngoại tình vì không còn nhận được sự yêu thương. Điều đó được khắc họa rõ nét ở cả Leda và Nina. Xuyên suốt bộ phim, những cảnh cận tập trung bộ phận liên tưởng đến nữ giới như ngực, hông…, như một ẩn ý cho thấy bản năng tình dục của phụ nữ sau khi sinh con là rất mạnh mẽ. Cả Leda lẫn Nina đều bị chồng mình thiếu sự quan tâm khi phải đối mặt cuộc sống gia đình áp lực, dẫn đến phó mặc bản thân rơi vào tay của kẻ khác. Trong cuộc đối thoại với Leda, Nina bình thản khẳng định mình không xấu xa khi làm vậy.

The Lost Daughter’: Tuyệt phẩm ‘khác thường’ về phụ nữ
Nina khẳng định không sai trái khi ngoại tình!

Bên cạnh đó, những hình thể đối lập của Leda hai phiên bản già - trẻ cũng giúp thể hiện thông điệp sự hy sinh của phụ nữ sau khi sinh con. Nếu để ý, người xem cũng có thể dễ dàng nhận ra mỗi khi gặp đàn ông, Leda thường hướng chủ đề về những bộ phận của phụ nữ, rồi ngay sau đó bà lại trở nên ngại ngùng vì không hiểu mình đang nói gì. Leda đã không còn là phiên bản trẻ tuổi đầu bù tóc rối, đánh vật hàng ngày với con cái nhưng đến lúc bà muốn tìm lại cho mình bản năng tình dục, mọi thứ đã là quá muộn.

Khuôn mặt xót xa của Leda khi tưởng tượng ra một ngày Nina sẽ giống như mình, sẽ chẳng còn là cô gái có thân hình nóng bỏng mà trở thành ả đàn bà cau có, lúc nào cũng muốn phát điên, được Olivia Colman diễn tả thật sự xuất sắc. Dakota Johnson thì tập trung xây dựng Nina theo hình mẫu cô gái trẻ gặp quá tải khi sinh con quá sớm. Nhân vật xuất hiện với thân hình đầy sức sống nhưng luôn mệt mỏi, vô vọng. Johnson cũng thành công trong việc phô bày sự dịu dàng, điềm tĩnh với con gái nhỏ tuổi nghịch ngợm, phá phách, dù Nina đã trải qua nhiều căng thẳng trong nội tâm.

The Lost Daughter’: Tuyệt phẩm ‘khác thường’ về phụ nữ

Đến cuối phim khi Nina hỏi Leda rằng, tại sao bà từng bỏ đi 3 năm biền biệt rồi vẫn quay về với con? Leda chỉ đáp lại rằng: “Bởi vì tôi là mẹ, tôi nhớ chúng!”. Câu trả lời có lẽ ngoài mong đợi của khán giả, nhưng đôi khi là vậy, làm mẹ là một thiên chức khiến chúng ta khó giải thích được lý do, chỉ là người phụ nữ nào đủ nghị lực để chấp nhận nó, chấp nhận những áp lực và định kiến mà nó gây ra.

Bên cạnh nội dung sâu sắc và nhân văn, giới phê bình còn đánh giá cao ngôn ngữ điện ảnh mà Maggie Gyllenhaal cài cắm, đó có thể là những hình ảnh chẳng liên quan nhưng thực chất lại chưa đựng tính ẩn dụ to lớn. Các con gái của Leda và Nina đều yêu cầu mẹ gọt vỏ cam một cách liền mạch, không đứt quãng để tạo thành một vệt dài giống hình con rắn. Hình ảnh khiến người xem liên tưởng đến áp lực không ngừng nghỉ của người mẹ. Hay lý do tại sao Leda ăn cắp con búp bê vẫn còn là một sự tranh cãi, người thì cho rằng Leda muốn có sự kết nối cùng Nina, người thì khẳng định Leda đang hối hận vì trong quá khứ, bà từng bực tức đến mức vứt búp bê của con gái ra ngoài cửa sổ.

The Lost Daughter’: Tuyệt phẩm ‘khác thường’ về phụ nữ
Maggie Gyllenhaal chỉ đạo trên trường quay

The Lost Daughter đã được trình chiếu ra mắt tại LHP quốc tế Venice năm 2021, đồng thời tranh giải Sư Tử Vàng danh giá, chiến thắng giải Kịch bản xuất sắc dành cho Maggie Gyllenhaal. Phim sau đó được Netflix mua bản quyền phát hành, cũng như mang về 3 đề cử Oscar cho Nữ chính xuất sắc nhất, Nam phụ xuất sắc và Kịch bản chuyển thể hay nhất. Độc giả có thể theo dõi phim trên Netflix

The Lost Daughter’: Tuyệt phẩm ‘khác thường’ về phụ nữ
‘Bà ngoại quốc dân’ Youn Yuh Jung trở thành người dẫn chương trình cho lễ trao giải Oscar lần thứ 94 ‘Bà ngoại quốc dân’ Youn Yuh Jung trở thành người dẫn chương trình cho lễ trao giải Oscar lần thứ 94
Asghar Farhadi trở lại ấn tượng với đường đua Oscar Asghar Farhadi trở lại ấn tượng với đường đua Oscar

Thu Huế