Bình minh muộn trên sông Hằng

	Budapest: Lạc vào giấc mơ cổ tích
	Đừng dừng lại ở Pari
	Người bạn già gặp ở thành cổ Segovia
	Nice - Thành phố của những mảng màu
	Ngắm cá voi ở Hermanus
	Cuộc sống ở quảng trường

Bình minh sông Hằng

Tuy chảy dọc đất nước Ấn Độ nhưng mỗi khúc sông Hằng lại có một cái tên và dáng vẻ khác nhau. Ở Kolkata, chúng tôi cũng uống trà sữa bên sông Hằng (ở đó người ta đặt tên là sông Hoogly) và thấy nó cũng bình thường như bao con sông khác.

Cuộc sống thường nhật ven sông Hằng

Trên đường đi, ngang qua bang Uttar Pradesh chúng tôi cũng bắt gặp sông Hằng. Từ trên cầu cao vót, nhìn khúc sông mênh mông bao phủ bởi sương trắng không thấy đâu là bến bờ, giống như biển cả, giống như mây trắng trôi dưới cửa sổ máy bay, lúc ấy sông Hằng chợt trở nên linh thiêng và kỳ vĩ. Nhưng khúc sông ở Varanasi mới thực sự là đặc trưng và nổi tiếng nhất Ấn Độ, bởi lúc nào nó cũng nhung nhúc những người.

10h sáng, cuộc sống vẫn tấp nập nơi những con đường đổ ra ven sông Hằng

Varanasi là một đô thị cổ với các tòa nhà cổ kính nhiều màu sắc nằm dọc bờ sông. Và chỉ đi thuyền trên sông ta mới có cơ hội được chiêm ngưỡng hết mọi hỉ nộ ái ố diễn ra trên Ghat. “Ghat” trong tiếng Ấn chỉ những bậc thang dẫn xuống bến sông.

Ở trên bờ cao kia là nhà. Từ cửa nhà, người Ấn phải đi bộ xuống Ghat để cầu nguyện, cúng dường, thiền định, bố thí, khất thực, thiêu xác, rải tro, tắm rửa, bói toán, thắp đèn, thả hoa.

Muốn nhìn rõ cuộc sống ven sông Hằng, du khách phải đón bình minh vào lúc 5h sáng

Chúng tôi không thể đón bình minh trên sông vì phải chuẩn bị hành lý lát nữa ra sân bay nên đành vãn cảnh sông Hằng vào lúc 10 giờ sáng. Lúc đó người đã vãn đi rồi nhưng cũng vẫn còn tấp nập. Có được đi thuyền mới thấy sông Hằng có lẽ là con sông bẩn nhất thế giới, bởi mọi sinh hoạt của người Ấn đều trông cả vào sông.

Một người đàn ông tắm nước thiêng sông Hằng theo tín ngưỡng như sự gột rửa

Người ta tắm rửa, giặt giũ, đánh răng và lấy nước sông về thổi nấu nhưng ngay cạnh đó người ta cũng đại tiểu tiện và thả tro, thả xác người chết xuống sông.

Diễn nôm theo nghĩa đen thì trên cùng một Ghat có người đang đánh răng nhờ nước sông và cách đó chục mét lại có người sung sướng hưởng thụ một trong tứ khoái bằng cách quay mông trần ra sông trên bậc thang cuối cùng của Ghat.

Người dân Ấn tắm giặt luôn trên sông

Thực ra việc nước sông vừa phục vụ “đầu ra” vừa phục vụ “đầu vào” vẫn tồn tại ở nhiều nước châu Á, nhưng kinh khủng hơn cả là sông Hằng lại chính là nguồn nước khổng lồ dành cho việc tiêu thụ các xác chết.

Vừa xuống bến sông chúng tôi đã nhìn thấy người ta vội vã khuân củi xuống thuyền để chở đến lò thiêu cách đó không xa. Củi phục vụ cho việc hỏa thiêu cũng khác thường, là những súc gỗ khổng lồ, đen đúa như vừa lôi lên từ dưới hỏa ngục.

Cả lò thiêu xác cũng âm u như vậy. Muội khói bám chặt lấy những bức tường qua nhiều thế kỷ khiến lò thiêu trở thành công trình cổ duy nhất phá tan cảnh quan đẹp đẽ của khu dân cư ven bờ. Bất kể giờ nào trong ngày cũng có những công nhân lầm lũi khuân đống củi đen vào lò, lầm lì và cam chịu, ngày này qua ngày khác.

Đây là những cảnh quen thuộc của người dân Ấn ven sông Hằng

Trên thế gian có nhiều nghề u ám và tội nghiệp, nghề khuân củi cho lò thiêu người chết cũng có thể được liệt kê. Tuy nhiên cái lò thiêu tối thui ấy vẫn còn là nơi sang trọng cho người đã khuất. Ở nhiều nơi trên đất Ấn, dân nghèo vẫn phải tự sắp xếp việc hỏa thiêu cho người quá cố ngay bờ sông cạnh nhà chứ không có tiền làm dịch vụ.

Nhưng vì nghèo nên tiền mua củi cũng hạn chế. Củi ít, xác người cháy không hết nên người nhà hoặc là cứ bỏ đó về, hoặc thảy luôn xuống sông. Loài chó hoang Ấn Độ có thói quen ăn được cả xác người cháy dở, có lẽ đến người cũng đói rạc thì chó còn đói hơn.

Những căn nhà cũ kỹ ven sông bên cạnh những đống củi lớn phục vụ việc thiêu xác người

Một số làng quê Ấn Độ vẫn còn phong tục kiêng không hỏa thiêu bốn đối tượng mà họ cho là chết thiêng, ấy là trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ treo cổ chết, người chết vì bị rắn cắn hoặc độc dược.

Những thi thể chết thiêng này sẽ được thả trôi sông một cách tự nhiên. Nên đi thuyền dọc sông Hằng mà thi thoảng có bắt gặp một xác chết trôi sông là chuyện bình thường với người xứ họ, mặc dù sẽ là chuyện kinh hoàng đối với du khách nước ngoài.

Một người chèo thuyền chở du khách tham quan sông Hằng

Mấy anh công nhân người Việt sang đây làm thuê kể rằng, chó hoang mà đánh hơi thấy xác chết trôi qua là nửa đêm tùm tũm bơi nước lại gần ăn xác người, nên tiếng sủa của chó xứ này cũng không giống như bình thường, nhác như chó cắn ma.

Đêm đêm chúng tru lên một cách ma quái dọc bãi đất hoang trên bến sông trước cửa nhà khiến mấy anh công nhân trai tráng chuyên đi làm thuê khắp chốn rừng thiêng nước độc cũng đâm mắc chứng mất ngủ. Chuyện này báo chí nước ngoài cũng đưa tin nhiều nên tôi xác nhận đây không phải chuyện tán gẫu bịa đặt.

Nếu bỏ qua cuộc sống trên những bậc Ghat thì những kiến trúc Ấn dọc sông Hằng đáng để du khách ngắm nhìn

Tuy nhiên, nếu bạn bỏ qua tất cả những câu chuyện ủ ê, rùng rợn đó, đừng có dán mắt vào những người phụ nữ mặc sari nghèo khổ, lam lũ, những người đàn ông đen đúa, bẩn thỉu và những đứa trẻ ngơ ngác trên những bậc Ghat đầy rác rến và phân động vật, mà hãy đưa mắt ngắm nhìn những tòa nhà cổ kính, những ngôi đền Hindu đủ mọi kiến trúc dọc bến sông và cả bờ bên kia, nơi bãi bồi hoang sơ lún phún những đốm hoa vàng tinh khiết như chưa từng có người đặt chân đến, sẽ thấy rằng sông Hằng tự ngàn đời đã song hành cùng một nền văn minh Ấn Độ để làm nên một bề dày văn hóa đáng ngưỡng mộ của xứ sở này.

Những vòng hoa nến được bày bán

Chúng tôi thuê một chiếc thuyền máy đủ chỗ cho hơn chục người. Người lái thuyền chuyên phục vụ khách du lịch nên rất chuyên nghiệp khi ở lượt đi thì cho thuyền chạy tà tà sát bến sông để khách có thể ngắm kỹ mọi khung cảnh sinh hoạt và tiện bề chụp ảnh.

Những người khất thực trên đường phố Ấn Độ

Chặng về, thuyền vòng lại ra tận bãi bồi để khách nhìn được toàn cảnh các Ghat từ đằng xa. Từ lúc còn trên bờ, chúng tôi đã bị đeo bám bởi những đứa trẻ chào mời mua đĩa hoa nến để thả xuống sông.

Lên thuyền cũng không thoát được cảnh đó. Có những người đàn ông chăm chỉ làm thương mại đã ở sẵn trên thuyền, người mang theo lồng chim phóng sinh, người một thùng cá phóng sinh và người thì một rổ hoa đĩa.

Những người phụ nữ thả nến cầu nguyện trên sông Hằng

Nài mãi, cuối cùng chúng tôi cũng bị thuyết phục. Mỗi người mua một đĩa hoa vàng pha cam nhỏ xíu có ngọn nến bé ở giữa. Chúng tôi thắp nến lên và thả đĩa hoa xuống dòng sông màu xanh lục.

Một cặp đôi cầu nguyện trên sông

Những đĩa hoa rời thuyền trôi lênh đênh trên con nước lặng sóng. Tôi nhìn hút theo những đĩa hoa xa dần, có lẽ với trọng lượng nhẹ bẫng, chúng cứ trôi thế mãi mà không chìm, rồi sẽ theo dòng nước mà chảy qua Bangladesh xuống hạ lưu để cuối cùng, đổ ra biển lớn: Vịnh Bengal. Biết đâu đấy, đĩa hoa của tôi sẽ thoát khỏi con sông tù túng và ô nhiễm này mà lênh đênh trên đại dương trước khi rữa cánh về với trời…

	Ban công dưới ánh trăng Madrid
	Thiên Tân, một góc châu Âu thi vị
	Đi & trải nghiệm: Có một Praha cổ kính...
	Cầu tình ở Berlin
	Taj Mahal – Huyền thoại tình yêu